O experto Miguel Ángel Martínez-González asegura que o pan branco é o principal problema de alimentación en España
26 sep 2018 . Actualizado ás 10:56 h.O seu último libro, Saúde de certo (Planeta), presiona a tecla máis candente do momento. Cun filtro que analiza as trampas da industria alimentaria, Miguel Ángel Martínez-González (Málaga, 1957) ofrece as pautas para unha vida sa.
-Quen ten a culpa da obesidade?
-De fondo hai unha cultura de sobrealimentación, de exceso de consumismo. A iso súmase a perversidade das industrias alimentarias, que saben que a poboación é vulnerable e aproveitan esta tendencia para vender máis produtos insanos que son baratos e aos que poden sacar moita marxe.
-O do azucre oculto non é unha broma, entón.
-A nosa comida está cada vez máis procesada, e nese procesamiento ponse cada vez máis azucre. As bebidas azucaradas teñen tanta cantidade que lles engaden acedo ortofosfórico para que non dean náuseas. Hai moito máis azucre oculto do que parece, e iso fai a xente engánchese. Ese experimento de pór a quentar unha coca-cola e ver o que queda é moi significativo. A xente non sabe que nun bote de cacao en po o 70 % do peso é azucre.
-Di vostede no seu libro que os lácteos non son tan necesarios.
-Non o son. Vendéronse como un produto saudable e estendeuse un mito de que hai que consumir tres racións ao día para que a dieta sexa sa. Pero a dieta pode ser sa sen necesidade de consumir tantos lácteos. Aínda que o iogur é precisamente é o único lácteo que se podería salvar, porque hai estudos solventes que demostran que o consumo de iogur pode previr a diabetes e a ganancia de peso. Isto aplícase ao desnatado e ao grego, pero non aos que teñen moito azucre así que hai que mirar o contido.
-E o pan? É tan malo como di?
-O pan branco é o principal problema da alimentación en España, porque non sabemos comer sen pan. Tomamos un engadido de pan en cada comida e nin o contamos. O pan faise do gran do cereal, ao quítaselle o salvado e o xerme e queda practicamente co almidón. O almidón é unha molécula composta por glicosa en cadea, e o noso organismo é moi eficaz para transformar rapidamente o almidón en glicosa. Trátase, ao final, dun alimento engadido, un carbohidrato de absorción rápida, que produce un pico de glicosa no sangue. Iso vai esgotar o páncreas, sobre todo se hai unha situación de sobrepeso, que é o que ten o 70 % dos adultos en España.
-Coa cesta da compra polas nubes... A obesidade non se ceba coas rendas máis baixas?
-Claramente, viuse en todos os estudos que as persoas con nivel educativo e menor poder adquisitivo son ás que máis lles afecta a obesidade. A industria alimentaria sabe moi ben como buscar produtos que teñan materias primas moi baratas ás que sacan moita marxe vendéndoas baratas e a poboación con menos recursos consome máis deses produtos. Estas persoas fanse máis vulnerables ás presións consumistas porque teñen menos recursos educativos para facerlle fronte. Creo que este é un tema que está na base da epidemia de obesidade.
«Os estudos sobre alimentación teñen que ter financiamento público»
Miguel Ángel Martínez-González asegura que se demostrou que cando os estudos sobre bebidas azucaradas foron financiados polas grandes compañas «era cinco veces máis frecuente que negasen que os refrescos azucarados producen obesidade».
-Xa non nos podemos crer nada do que nos din?
-O problema é que cando o financiamento dos estudos faina a industria alimentaria está demostrado que se maquillan dalgunha forma os datos. É importante que haxa un financiamento público independente e competitiva, onde todo sexa transparente.
-Iso de que o viño é bo, por exemplo.
-Pódese dicir que o alcol [viño tinto] pode reducir o risco de infarto de miocardio, pero isto non se aplica a xente menor que non está neste grupo de risco. E o alcol é un problema importante na xente nova. Un 30 ou 40 % dos adolescentes españois teñen unha borracheira polo menos unha vez ao mes. É unha secuela importante que non soubemos combater. As principais mortes a esa idade poden ser por suicidio, tráfico e cancro de mama, e iso se que ten que ver co alcol.
-Outra mensaxe do seu libro: para perder peso non vale a escusa da xenética nin a constitución.
-Case ninguén está no peso ideal. A xente xustifícase dicindo: «é a miña constitución», «é a miña xenética», pero a xenética di moi pouco na porcentaxe da variabilidade no peso corporal. Tamén é un mito e non é certo o de que é normal engordar coa idade.