Os servizos de urxencia están a unificar equipos, técnicas e protocolos
02 oct 2022 . Actualizado ás 05:00 h.Os incendios, as inundacións e outros desastres non piden permiso nin levan pasaporte. Para previlos e combatelos mellor, di Marcos Araújo, xerente da Axencia Galega de Emerxencias (Axega), hai que «difuminar as fronteiras». Galicia, Portugal e Castela e León empezaron a borrar faina dez anos co programa Ariem (Asistencia Recíproca Interrexional en materia de Urxencias), que ha ir unificando equipos e protocolos a ambos os dous lados da fronteira.
Ata entón esa colaboración, que está semana conmemorouse no Día da Cooperación Europea, estaba aínda en cueiros. Os bombeiros lusos e españois usaban tomas de auga distintas. Entre as primeiras compras figuran 1.465 racores —adaptadores— que permitiron as operacións conxuntas. Tamén se adquiriron equipos de respiración, cámaras térmicas, 13.300 detectores de fume, dous drones que seguen operativos, vehículos, embarcacións e, entre outro material, 380 terminais Tetra. Esas radios foron claves para a coordinación sobre o terreo, e os servizos de urxencia contan hoxe con máis de 7.000.
Os protocolos unificáronse e normalizáronse as intervencións nunha franxa de 20 quilómetros alén da fronteira. Esa decisión, di Araújo, permite que ás urxencias a un ou outro lado de acúdana os profesionais que estean máis preto, sexan portugueses ou galegos.
Esa medida foi máis beneficiosa en Ourense onde, a falta dun Miño que marque con claridade a fronteira, no pasado podían xurdir dúbidas sobre que servizo debía ir a unha urxencia.
A cooperación entre países deixouse notar xa en agosto do 2014, nun perigoso incendio ocorrido nunha nave de reciclaxe do Porriño, e mantívose desde entón en urxencias graves, como procuras de desaparecidos ou, leste mesmo verán, nos incendios forestais.
A colaboración hase volto fluída. É habitual chamar ao país veciño para preguntar que se ve desde as cámaras dese lado, xa que ás veces ofrecen unha perspectiva mellor dunha zona concreta.
O Ariem-112 contou cun orzamento de 2,8 millóns. O seu sucesor, o Ariem+, que arrincou no 2015, dispuxo de 5,9 millóns. Ambos os programas contaron cun 70 % de financiamento da UE.
O Ariem+ aplicouse en 111 concellos (40 de Galicia, 47 de Castela e León e 24 de Portugal ) nos que viven 608.000 persoas. Entre outros avances, traduciuse na redacción dun mapa de riscos específico para a zona fronteiriza. Tamén incluíu a organización de simulacros internacionais para mellorar as actuacións conxuntas e unha rede de mando operativo único. Ademais prevé a compra de máis drones, equipo e vehículos, entre eles un especializado en inundacións, seis motobombas forestais pesadas e dez quads para intervencións en zonas de difícil acceso.
Formación á poboación
O programa incluía ademais un plan para instruír á poboación en materia de urxencias, unha formación que noutros países se inclúe na educación xeral.
Esa parte do Ariem+, destinada en especial aos centros escolares, viuse afectada polo covid. Araújo sinala que é un aspecto fundamental do programa, polo que prevé que se retome.
Alfonso Rueda, entón vicepresidente da Xunta, abriu en novembro do 2011, no Porto, a última conferencia do Ariem+. Pero os programas continuarán, sinalan desde a vicepresidencia que hoxe exerce Diego Calvo. Nos próximos meses está previsto entregar aos profesionais comprimidos cunha aplicación específica para a coordinación de actuacións en tempo real.
A próxima edición do programa, di Araújo, deberá continuar coa implantación de tecnoloxía e equipos, pero tamén debe perfeccionar a cooperación, a prevención e corrixir erros. Ás veces as circunstancias son moi difíciles, como este verán, cando ao vento e os meses de seca sumouse unha tormenta eléctrica que deixou 5.000 raios e 60 incendios ao mesmo tempo. Foi, en palabras dos técnicos, unha «tormenta perfecta». Pero Araújo, que antes que xerente foi xefe de bombeiros no Porriño, insiste en que sempre se debe intentar mellorar.
O 112 ten unha bomba de auga como a que se usou en Fukushima
Entre os equipos adquiridos pola Axencia Galega de Emerxencias durante os últimos anos destaca unha bomba hidráulica similar ás que se empregaron no desastre da central nuclear de Fukushima, con potencia suficiente para baleirar unha piscina olímpica en cuestión de minutos.
Outra peza pouco habitual é un vehículo anfibio que se usou en rescates e inundacións.
O emprego de drones multiplicouse na última década. Aos primeiros aparellos de tipo rotocóptero sumáronse outros de máis potencia e están en incorporación os de á fixa. Teñen múltiples usos, desde a procura de desaparecidos ata o apoio á extinción de incendios. Tamén poden transportar cargas, o que permite comunicarse ou enviar axuda a persoas en lugares de difícil acceso.
Outra peza crave son os tres vehículos cisterna de 25.000 litros, que pola súa capacidade actúan como abastecedora para as motobombas máis pequenas, ou o coñecido vehículo de mando, desde o que se coordinan tamén os dispositivos de seguridade de grandes concertos e similares.