Os expertos trazan un negro panorama que creen notarase máis no resto de España
11 may 2020 . Actualizado ás 05:00 h.A denominada gripe española causou a morte entre 1918 e 1920 a 147.114 persoas, segundo a contabilidade oficial de entón e a máis de 200.000 segundo as estimacións posteriores. O balance de vítimas mortais na Guerra Civil eleva por amais do medio millón a sobremortalidad durante os anos da contenda. Os case 27.000 falecidos en España ou os 600 en Galicia desde que se desatou a pandemia quedan xa que logo moi lonxe das dúas inflexións que os dous luctuosos acontecementos anteriores provocaron na evolución demográfica, aínda que ambos foron superados con crecementos demográficos nos anos posteriores.
La Voz consultou a un demógrafo, un sociólogo e un economista expertos en movementos de poboación sobre a pegada que deixará a actual pandemia, e a conclusión é unánime: haberá menos nacementos e menos inmigración, ou mesmo parte da que hai marcharase. Iso si, consideran que Galicia está xa en peor posición que o resto de España, polo que o golpe se notará algo menos aquí.
«O medo e a situación de deterioración económica farán que parte da inmigración opte pola reagrupación familiar»
Carlos Ferrás
Demógrafo. É partidario de agardar a fin de ano para comprobar o alcance da mortalidade sobrevinda ou catastrófica, pero anticipa sen dubidalo o profesor de Xeografía Humana da Universidade de Santiago que haberá un salto atrás nas cifras de natalidade que incidirán máis aínda no saldo vexetativo que sofre Galicia desde fai máis de tres décadas. «Non se dan as circunstancias para abordar a maternidade e o medo e a situación de deterioración económica farán que parte da inmigración opte pola reagrupación familiar, por volver cos seus», resume a situación Ferrás.
Incide en que tanto a decisión de ter un fillo como a de emigrar están vinculadas nunha alta porcentaxe ao mercado de traballo, «a ter confianza en tomar a mellor decisión». Deixa en todo caso unha porta aberta a un lixeiro optimismo, pois entende que salvo que a pandemia rexistre novos repuntes, pódense recuperar as cifras actuais de natalidad. Con todo, Carlos Ferrás considera que a crise que axexa «fai que non se poida asumir agora unha paternidade responsable. Con esta incerteza é moi arriscado facer plans», di.
«A mortalidade non é significativa, pero si o será unha baixada dos nacementos e a non chegada de inmigrantes»
antonio esquerdo
Sociólogo. «Claro que vai ter consecuencias na demografía a crise do coronavirus. A mortalidade non é significativa para xerar caídas da poboación drásticas, pero si o será unha baixada dos nacementos e a non chegada de inmigrantes». Especialista en sociología das migracións, o catedrático da universidade coruñesa atribúe á situación de inseguridade económica e laboral xerada pola pandemia a maior ameaza para a fertilidade e a atracción de poboación foránea.
Sinala que tras a Guerra Civil retomouse e disparou décadas despois a natalidade, pero agora o modelo económico de España é distinto, a favor dos servizos non produtivos. «Galicia xa está baixo mínimos», di respecto dos valores demográficos clásicos, polo que ve unha incidencia da crise demográfica maior no resto do Estado que aínda non camiñaba pola mesma senda do declive poboacional. «As inmigrantes, que eran as que tiñan fillos máis novos, agora atrasarano e vaise a notar esa falta de nacementos». Augura Izquierdo Escribano unha caída nos traballos de coidados que han ir dando saídas laborais aos inmigrantes, porque moitos nacionais van perder o seu emprego, dá por feito. «A inseguridade que nos quedou é moi grave, porque as consecuencias económicas van durar anos, non sabemos cantos, e iso fará que as parellas non se arrisquen a ter fillos».
O sociólogo sinala mesmo a unha xeración «machucada, a que pospuxo ou reduciu a súa maternidade pola crise da década pasada e que se atopa agora con este novo machadazo. E conclúe a súa análise: «A corte na pirámide vai ser evidente».
«Eu non me animaría a ter fillos neste momento»
Manuel Blanco desar
Economista. O que máis inflúe na fecundidade ao seu xuízo é a marcha da economía. Con proxeccións de baixadas do PIB de ata un 10 %, o autor do libro Unha sociedade sen fillos estima que os máis novos serán os que peor parados sairán da nova crise, tras a que non lograrán máis estabilidade nos seus empregos, senón todo o contrario. «Eu non me animaría a ter fillos neste momento. Son a primeira responsabilidade dos pais e non parece que o escenario sexa o máis propicio para asumila», mantén á vez que fai seus por iso os temores a unha baixada notable da taxa de natalidade.
«Esa responsabilidade impón non ter fillos agora por motivos económicos e os menores de 40 anos xa viñan marcando unha taxa baixa, co que coa crise do coronavirus leva a pensar que os dous factores aínda aumentarán máis ese retraimiento».
A inmigración que fixo crecer lixeiramente este ano ao censo de Galicia para volver colocalo por amais dos 2,7 millóns de habitantes, tamén dará un paso atrás, segundo as percepcións de Blanco Desar. «Se a crise de cabalo leva a que nin os propios nacionais sexan capaces de atopar traballo, como vai atraer a xente de fóra?», pregúntase para acabar pondo en cuestión o sistema que leva a moitos países a vivir endebedados ao límite e deixar esa carga ás seguinte xeracións.