Por que non votar en Galicia á vez que en Cataluña?

Rubén Santamarta Vicente
Rubén Santamarta REDACCIÓN

GALICIA

Feijoo y Urkullu, en una reunión a mediados del 2016
Feijoo e Urkullu, nunha reunión a mediados do 2016 David Aguilar / Efe

A decisión de Torra de pechar anticipadamente a lexislatura en Cataluña engade novas incógnitas sobre a convocatoria galega e tamén vasca

29 ene 2020 . Actualizado ás 18:05 h.

Torra acaba de abrir o calendario para unhas eleccións en Cataluña, nun ano no que tamén ha de haber comicios no País Vasco e en Galicia. A precipitación coa que o aínda presidente catalán lanzou o proceso toca de cheo nesas dúas comunidades, onde o debate político asentouse desde hai semanas sobre cando deben celebrarse os comicios. No Parlamento galego varios grupos interrogaron repetidamente ao presidente sobre esa cuestión, non hai outro obxectivo en mente, e nos corredores de San Caetano e na contorna do presidente Feijoo é un asunto capital: Cando teñen que ser os comicios?

Optar por un calendario ou outro non é menor: están en xogo proxectos anunciados: os orzamentos do 2021 ou a reforma do financiamento autonómico que o Goberno quere abrir canto antes. Coa súa decisión, Torra (que ha de dar 54 días desde que formalice a disolución do seu Cámara, e iso leva a data a primavera) empurra a que Feijoo, pero tamén o lendakari Iñigo Urkullu, afronten esta decisión. Han de coincidir as tres citas?

 O desgaste electoral na rúa

A favor dunha simultánea convocatoria están a eficiencia nos procesos, si, pero tamén o cansazo na rúa tras unha sucesión de convocatorias electorais (dúas repeticións de xenerais, autonómicas, locais, europeas…) que xeraron certo hastío. A enquisa de Sondaxe deste pasado sábado en La Voz confírmao: un 77 % dos galegos din estar fartos da tensión política. Prolongar o calendario en Galicia ata o esgotamento oficial da lexislatura (finais de outubro) podería tensionar esa situación.

 Galicia xa está en precampaña

Sucede ademais que o debate en Galicia -e púidose ver nas últimas semanas no Parlamento- hase asentado ao redor da convocatoria electoral, en lugar da xestión da Xunta e a fiscalización do seu traballo. Todo é ambiente preelectoral, ineficaz á hora de tomar decisións ou de pactar asuntos coa oposición. Non axuda que o Goberno galego, ademais, tomou unha actitude de enfrontamento con Madrid, e que na Moncloa parecen máis interesados en botar gasolina e alentalo que en buscar consensos. 

Outra clave, no País Vasco

O mesmo debate está a exporse tamén no País Vasco. Os medios desa comunidade xa están recollendo a posibilidade de adianto técnico (O Correo, 20 de xaneiro: «Os partidos vascos activan as súas maquinarias ante un posible adianto electoral a maio»). Non é descartable que Íñigo Urkullu decida convocar as súas e esa referencia non é allea en Galicia porque os últimos comicios han coincidido en data neses dous territorios. Non sería xa que logo nada extraordinario que volvese suceder.

Tripla convocatoria, en tres comunidades históricas

A situación de tensión política en España xa se asentou en Galicia e pode estenderse no tempo durante todo este exercicio. Non axudarían tres convocatorias electorais por separado, e nas tres comunidades históricas, polo impacto que todas elas teñen. O Goberno bipartito de Sánchez tería sobre a mesa, ademais, a tentación de converter todo este 2020 en un movemento incesante de ministros e promesas electorais repartidas entre Cataluña primeiro, País Vasco despois, e Galicia ao final, aparcando a xestión e as reformas que precisa España despois de tres anos de parálise institucional.

 Isto fía con outra premisa: Galicia ten que saber canto antes quen dirixirá a súa xestión política nos próximos anos, presentar e aprobar os seus orzamentos a tempo, e preparar un evento crave como o Xacobeo 2021, sen opción a bandazos ou a decisións a destempo ou contraditorias. Un evento así debería ser obxecto de acordo entre todos os grupos, e o actual contexto non o permite. Galicia (como España) enfróntase a un momento clave de arrefriado económico, de incertezas exteriores, que precisaría contar cun goberno con plenos poderes e pensando a medio prazo.

 Os principais candidatos xa están definidos

A partida en Galicia xógase entre dúas alternativas, e os líderes dos dous bloques, os dos tres grandes partidos, están definidos. O socialista Gonzalo Caballero leva xa un ano longo preparando a súa alternativa; a nacionalista Ana Pontón o é xa de facto desde hai meses, e oficialmente proclamada desde mediados de mes; e Feijoo será o aspirante á reelección porque non hai alternativa, é a única figura que pode manter para o PP a Xunta, e el sábeo. A oposición deu ademais mostras de que non lle importaría ese adianto nos próximos meses. Durante todo o 2019, Caballero lembrou que está preparado para unhas eleccións en calquera momento, e desde o Bloque e o resto da esquerda tamén aseguraron que o ciclo de Feijoo está esgotado e hase de convocar aos galegos.

Advertido todo iso, a palabra tena agora Feijoo, o único con potestade para chamar ás urnas, e a quen a decisión de Torra pódelle mover a mirar xa o calendario e marcar unha data en vermello.