Os mariñeiros intentan salvar as rías coas súas propias mans da marea negra do Prestige
A ameaza é xa unha realidade que se converteu na maior catástrofe económica, ecolóxica e social na historia de Galicia
O desprazamento cara ao sur da marea negra do Prestige situou a Galicia nunha situación dramática. A Xunta viuse obrigada a estender a prohibición de pescar e mariscar ata A Guardia (antes a veda finalizaba en Ribeira ) co que toda a fachada atlántica da comunidade, desde Cedeira ata a desembocadura do Miño, está afectada por esta catástrofe.
O Estado terá que dar cobertura a máis de 30.000 persoas As manchas penetraron onte na ría de Arousa e na de Pontevedra e situáronse ás portas da de Vigo, moi próximas ás illas Cíes. A ameaza é xa unha realidade que se converteu na maior catástrofe económica, ecolóxica e social na historia de Galicia. Ata onte, uns 7.000 armadores, mariñeiros e mariscadores recibían as axudas da Administración central e autonómica. Sólo o peche na ría de Arousa suporá estender estes subsidios a máis de 17.500 familias que viven directamente do mar. A cifra increméntase con outros 2.100 produtores da ría de Pontevedra e unhas 3.500 persoas das zonas de Vigo e O Morrazo. En total, o Estado terá que dar cobertura a máis de 30.000 persoas. O impacto económico será exponencialmente maior, pois a paralización destas actividades afectará o comercio, servizos, turismo...
Entre extremos
A medida adoptada pola Consellería de Pesca, anunciada pasadas as dez da noite, non foi máis que o desenlace dun día tenso, no que a traxedia do Prestige moveuse entre dous extremos: o exemplar e o desesperante. O primeiro pola actitude de centos de mexilloeiros, pescadores e mariscadores de Arousa, que se lanzaron en barcos e lanchas á bocana da ría para limpar ata coas súas propias mans as manchas. O segundo, pola falta de medios. Unha carencia sanguenta que exasperou os ánimos destes produtores e que culminou co enfrontamento físico de varios bateeiros co presidente da Deputación da Coruña e alcalde de Ribeira, José Luis Torres Colomer, e o alcalde de Boiro , Jesús Alonso. O incidente xurdiu pola falta de medios materiais para descargar no peirao de Aguiño o fuel que uns 50 barcos mexilloeiros recolleron nas proximidades da illa de Sálvora. Os buques estiveron parados durante máis de dúas horas. A imaxe era dramática. Algúns bateeiros choraron mesmo de rabia ante a impotencia. A improvisación era, nese momento, a dona da situación.
«Os buques estiveron parados durante máis de dúas horas. A imaxe era dramática. Algúns bateeiros choraron mesmo de rabia ante a impotencia»
Utensilios variados
Os concellos de Ribeira e Boiro e os propios produtores conseguiron algúns colectores e, dúas horas máis tarde, os barcos regresaron á bocana da ría, deixando en Aguiño os depósitos que xa encheran de fuel. A media tarde, construíron unha piscina con area e plásticos no porto para poder baleirar máis cantidade de hidrocarburos. Entre O Grove e Aguiño traballaron ao longo do día 150 embarcacións de mexilloeiros e unhas 220 lanchas. Trueles, plásticos, espumaderas xigantes e ata as mans dos propios mariñeiros utilizáronse para recoller o fuel da auga. En total, este operativo recolleu do mar máis de 1.500 toneladas de chapapote. A costa, iso si, de xogarse o tipo nun mar picado cunha ondada considerable e de arriscar ao máximo. Unha planadora tivo que ser asistida por un barco mexilloeiro debido a que estivo a piques de afundirse por cargar demasiado fuel.
As mareas contribuirán a meter o fuel dentro das rías A resposta social que onte se viviu na ría de Arousa estenderase hoxe ás de Pontevedra e Vigo, onde varias confrarías e asociacións manifestaron xa a súa intención de saír ás bocanas para contrarrestar as manchas. A papeleta non será doado. Segundo o Instituto Hidrográfico luso, as mareas contribuirán a meter o fuel dentro das rías. Portugal asegura que centos de verteduras están diseminados entre a zona de Fisterra e as Cíes. O chapapote impactou xa noutros enclaves emblemáticos como as illas de Ons e Sálvora.
Máis toneladas
O ministro de Medio Ambiente, Jaume Matas, do mesmo xeito que o seu homólogo en Galicia, Carlos do Álamo, deixaron entrever onte que a cantidade de toneladas vertidas polo Prestige na costa galega supera as 20.000 anunciadas inicialmente. Técnicos consultados indicaron que o total do derrame supera con moito esta cifra. Do Álamo saíu tamén ao paso da patente falta de medios nos portos e confirmou que hoxe se repartirán entre as dársenas das Rías Baixas afectadas uns 125 colectores de gran capacidade cedidos por Sogama .
Mexilloeiros insultan e golpean ao presidente da Deputación coruñesa
A desesperación e impotencia que alagou onte os portos da ría de Arousa tivo dúas vítimas: o presidente da Deputación da Coruña, José Luis Torres Colomer, e o alcalde de Boiro, Jesús Alonso. Os dous políticos tiveron que saír ao mediodía do porto de Aguiño escoltados pola Garda Civil despois de ser insultados e agredidos por grupos de mexilloeiros. E é que os ánimos estaban moi caldeados despois de que, pasadas as once da mañá, medio centenar de barcos cargados de fuel ata os topes non atopasen depósitos onde vertelo. Moitos dos presentes achábanse no mar desde as primeiras luces do día e estaban manchados de chapapote ata o tuétano. A iso do mediodía, fixeron acto de presenza na rada o presidente da Deputación e o alcalde de Boiro. «Viñeron de paseo», oíuse berrar a un dos indignados mexilloeiros. «Veñen a oler fuel», rematou outro. Un axente da Policía Local intentou acougar aos exaltados.
«Viñeron de paseo», «Veñen a cheirar fuel»
Toma «jalipote» Minutos despois, un dos mexilloeiros fíxose cunha roupa de auga bañada no denso chapapote e, tras saír á carreira, guindouna sobre o presidente da Deputación ao berro de «toma jalipote». De nada serviu que un nervioso Torres Colomer intentase acougar os ánimos dicindo que estaban a piques de chegar camións ao porto. Outro dos exaltados produtores intentou agredir ao alcalde de Boiro, o empresario Jesús Alonso, que tivo que defenderse a duras penas coa axuda do seu paraugas. «A xente está un pouco desesperada», confesou o presidente da Deputación a un micrófono dunha cadea de televisión cuxo xornalista lle acababa de preguntar polo sucedido. As imaxes percorreron enseguida as principais televisións europeas. A segunda canle da televisión pública francesa abriu con elas o seu informativo nocturno.
Galletas de máis de mil metros cadrados rozaban onte as illas Cíes
Se as condicións de vento e mar non variaron durante esta noite, os cantís de Cíes amencerán hoxe impregnados de veleno negro. Xamais un Parque Nacional tivo semellante inauguración. A 1.866 metros ao noroeste da illa norte de Cíes atopábase onte pola tarde a mancha compacta de fuel máis próxima localizada por este diario. Non era a única. A bordo do pesqueiro Alba María I varios medios de comunicación e os concelleiros de Medio Ambiente e Sanidade do Concello de Vigo comprobaron in situ a marea negra. O fuel avanzara moito máis do que reflectía dúas horas máis tarde a Xunta na súa páxina web. Miles de manchas duns catro por catro centímetros invadían toda a bocana norte da ría de Vigo. No medio dun cheiro nauseabundo, divisábanse dous grandes buques anticontaminación a unhas quince millas ao oeste de Cíes. Detrás das illas, faenaban decenas de pequenos pesqueiros. Traballaban a pouca distancia de varias manchas do tamaño dunha piscina olímpica. Tres millas ao suroeste divisábanse manchas de máis de mil metros cadrados e un grosor de trinta centímetros. Á súa chegada, os dous concelleiros mostraron a súa indignación pola falta de información. O Concello de Vigo soubo que o fuel estaba a piques de entrar na ría a través dos pescadores. As autoridades autonómicas e estatais non advertiron da situación.
Deseño interactivo: Gladys Vázquez / María Pedreda
SEGUE COMO CONTOU CADA DÍA LA VOZ A CRISE DO PRESTIGE
Coa túa subscrición podes acceder a todas as noticias publicadas en La Voz de Galicia, desde 1882 ata hoxe, buscando por palabra crave