Transvasar o fuel ou levar o barco a un porto que accedese a recibilo. Ese era o dilema do equipo de rescate nunha situación límite. E é que o petroleiro deixara unha mancha de 37 quilómetros de longo e durante horas estivo a 7 quilómetros de Muxía

La Voz

Galicia substituíu onte o perigo de derrame das 77.000 toneladas de fuel que carga o petroleiro Prestige por unha marea negra de 3.000 toneladas que ameaza seriamente o litoral.

Nun día de enorme tensión, o equipo de rescate logrou que o petroleiro recuperase a súa autonomía para saír das proximidades da costa cara ás 120 millas, unha distancia que debía acadar ás catro da madrugada de hoxe. Para o recordo quedarán, ademais dos efectos da marea (aínda por cuantificar), o terror dos veciños da Costa da Morte, que ao amencer viron desde as súas casas ao buque achegándose, debido a que durante a noite foi imposible amarralo polo mal tempo e as manobras dilatorias do capitán.

Agora, a empresa holandesa Smit, que reflotou no seu día o submarino ruso Kursk en colaboración coa firma Mammoet, fíxose cargo do rescate do Prestige, avariado o mércores a sólo 28 millas da costa de Fisterra con 77.000 toneladas de fuel. O obxectivo da firma, que conta cun equipo de dez persoas a bordo, é pór en marcha un plan de actuación que considerará entre outras, dúas posibilidades: transvasar o fuel a outra nave ou conducir o barco a un porto que acceda a recibilo.

Imagen de las maniobras de alejamiento de la costa del 14 de noviembre del 2002
Imaxe das manobras de afastamento da costa do 14 de novembro do 2002 JOSE MANUEL CASAL

Escolta

O que xa está confirmado é que o posible porto de destino do Prestige non será español. Así o asegurou onte o delegado do Goberno en Galicia, Arsenio Fernández de Mesa, que matizou que tampouco irá a Xibraltar.

Cando os veciños da Costa da Morte espertaron, viron ao barco achegándose ás súas casas Tres remolcadores e a fragata da Armada Cataluña prestanapoyo e escoltan ao buque, que navega cos seus motores cara ás 120 millas da costa galega tras un complexo rescate que se prolongou durante máis de 24 horas. Tal foi a dificultade que entre o momento no que se produciu a avaría, ás 15.15 horas do mércores, e o mediodía de onte, ningún dos remolcadores que participaban no rescate logrou enganchar ao petroleiro cun cabo. O Prestige permaneceu á deriva durante toda a madrugada e, arrastrado polas fortes correntes, chegou a estar a menos de catro millas de Muxía. Á unha da tarde, e xa cunhas condicións meteorolóxicas máis benévolas, o Sertosa 32 conseguiu o seu obxectivo, unha ligazón que permitiu reparar os motores e regular a inclinación do buque, que nos peores momentos do rescate chegou a ser de 40 graos e que a última hora de onte era de cinco.

As ordes que ten o capitán do Prestige obríganlle a navegar a 120 millas da costa española, unha distancia que permitiría aos helicópteros de Salvamento chegar á zona en caso de afundimento. Inicialmente, o máximo responsable da embarcación negouse a acatalas (algo que xa fixera o día anterior), aínda que finalmente se viu obrigado a aceptalas.

En Muxía se siguieron con atención las maniobras de alejamiento del Prestige
En Muxía seguíronse con atención as manobras de afastamento do Prestige JOSE MANUEL CASAL

A fragata Cataluña, que colaborou nas tarefas de rescate desde pola mañá, controlará que non traspase esta distancia.

A última hora de onte, o buque atopábase a máis de 45 millas da costa galega, con rumbo noroeste e a unha velocidade de sete nós. A súa chegada ao momento imposto estaba prevista para as catro da madrugada de hoxe. Fuentes oficiais sinalaron que os perigos derivados do barco (principalmente novos derrames de fuel) «estarán mitigados en gran medida a esta distancia». Fariña doutro costal son as consecuencias da marea negra provocada polas 3.000 toneladas de combustible que o Prestige verteu ás costas galegas.

A mancha de combustible cobre unha superficie de 37 quilómetros de ancho e uns 200 metros de ancho.

Cuantificar os danos

As autoridades confían en que a mancha se desprace e afástese das costas galegas Segundo confirmou o Ministerio de Fomento, a marea hase dividido en dúas, unha ao oeste do cabo Vilán e outra nas proximidades do cabo Touriñán, e ambas se atopan xa a unha distancia da costa que oscila entre as dúas e cinco millas.Unha comisión de expertos traballa desde onte en analizar os posibles efectos destas manchas e determinar as medidas para evitar un desastre ambiental. En principio, Fomento dispón xa duns 7.800 metros de barreiras e trece skimers (aparellos de bombeo) para facer fronte á marea, aínda que ao peche desta edición aínda se estaban decidindo as zonas nas que se despregarán os sistemas de contención.

As autoridades confían en que esta mancha se desprace cara ao noroeste e afástese das costas galegas en dirección ao Reino Unido, aínda que dependerá das condicións meteorolóxicas.

O parte do Instituto de Meteoroloxía para hoxe prevé un mar de fondo de noroeste con ondas de tres a catro metros que traería o fuel á comunidade, pero, en contrapartida, anuncia un vento de suroeste forza catro que o afastaría. No caso de que a mancha se dirixa finalmente a Galicia na Costa da Morte púxose en marcha un dispositivo para despregar, hoxe ao amencer, barreiras anticontaminantes.

O buque estivo durante horas a sólo catro millas de Muxía

ANA GARCIA

O capitán negouse durante a noite a permitir que remolcasen o barco

O naufraxio do Prestige quedará na retina dos veciños de Muxía durante moito tempo. Eles vivírono en primeira persoa, desde as súas fiestras e co medo dun novo desastre ecolóxico que puxese en perigo a supervivencia económica de miles de familias. Pero a proximidade do petroleiro da Costa da Morte —o remolcador Sertosa 32 aguantou o buque durante horas a catro millas de Muxía— non foi produto exclusivo da acción do mar, senón tamén da obstinación do capitán, o grego Apostolos Magouras.

Este negouse durante horas a permitir que os remolcadores se puxesen en acción. O motivo? O diñeiro. Ás nove da noite do mércores, seis horas despois do suceso, Magouras discutía cos encargados de enganchar o buque o prezo do segundo remolque, necesario para trasladar o petroleiro mar dentro.

O Tribunal Marítimo Central español adoita fixar para estas operacións un «premio» consistente nunha cantidade que oscila entre o 10 e o 30% do valor do barco e a súa carga, un prezo que o armador consideraba excesivo e negábase a pagar.

A angustia e o medo ían in crescendo. Os técnicos de Salvamento vían como a forte ondada e as correntes achegaban o barco, e a súa carga, ás costas galegas. O perigo doutra marea negra era moito máis que unha ameaza.

Paradoxalmente, no Ministerio de Fomento aseguraban nese momento que a situación empezaba a estar controlada e que, en breve, comezaríase a distanciar a nave de Galicia.

Tareas para remolcar el Prestige
Tarefas para remolcar o Prestige J. M. CASAL

Presións ao capitán

Nada máis lonxe da realidade. Unha vez que se convenceu» ao capitán (en realidade este cedeu ante as presións dunha actuación xudicial), os intentos dos remolcadores por lanzar estachas (cabos de gran grosor) para controlar o petroleiro foron estériles. Un tras outro, os esforzos foron infrutuosos e os poucos que acadaban o seu obxectivo acababan rompéndose debido á intensa actividade das ondas.

O paso das horas evidenciou a gravidade da situación. O Prestige foise achegando á costa arrastrado polas correntes ata que, ás oito da mañá de onte, o Sertosa 32 logrou enganchar un cabo e dar o primeiro paso importante no rescate. Apenas 7.200 metros separaban ao barco da costa de Muxía.

As catro horas seguintes foron igual de tensas: helicópteros, remolcadores, a fragata Cataluña... Todos os medios eran poucos para controlar unha situación de extremo perigo.

O primeiro respiro serio chegou cando faltaban quince minutos para a un do mediodía. O Ría de Vigo conseguiu atar un cabo ao petroleiro e, xunto ao Sertosa 32, afastar unhas millas ao buque da costa.

O buque logrou arrincar os motores e recuperou certa autonomía E chegou a segunda gran sorpresa. Os motores do petroleiro podían activarse, pero o capitán negouse a facelo. A resposta oficial foi concisa: neste caso non houbo negociación. A situación de alarma era total en todas as esferas da Administración e ao obstinado mariño grego non quedou outra que aceptar as ordes dos técnicos que coordinaban o rescate. Fuentes do operativo sinalaron que Apostolos Magouras puido negarse a activar as máquinas consciente de que a intención das autoridades era trasladar o petroleiro a alto mar.

A chegada dos técnicos da firma holandesa Smit abriu unha nova etapa no rescate do Prestige. A empresa substituirá a toda a tripulación. Xa ten a dez dos seus homes a bordo (cinco holandeses e cinco españois) e intentará levar o barco a bo porto. Vaille no soldo. Se se afunde non cobrará. Sólo percibirá a súa remuneración se salva o buque ou a carga.

Presentación interactiva: Gladys Vázquez / María Pedreda

Coa túa subscrición podes acceder a todas as noticias publicadas en La Voz de Galicia, desde 1882 ata hoxe, buscando por palabra crave

segue as publicacións diarias