A universidade a distancia ten 400 docentes en Galicia e 6.000 en toda España
16 oct 2019 . Actualizado ás 05:00 h.Os profesores-titores da UNED hanse unido nunha asociación para reclamar os seus dereitos laborais, porque estes docentes son como os bolseiros de investigación e docencia do ano 1986, o que significa que non teñen contrato, nin nómina, cotización ou dereitos laborais. En España hai 6.000 traballadores que legalmente non son tales nesta situación, e en Galicia suman uns 400 entre os catro centros principais e as súas extensións, aínda que hai diferenzas entre uns e outros.
Desde o ano 2015, que iniciaron unha campaña en Change.org os titores denuncian a súa situación, pero agora non descartan chegar máis lonxe: «Presentamos un escrito ao reitor, ao defensor do profesor, aos ministerios de Traballo e Ciencia e ao Defensor do Pobo». Dio Jaime da Rúa, docente nos centros de Santander, Biscaia e Vitoria.
Como el, hai sobre uns 200 traballadores en España que se dedican en exclusiva a ser profesores da UNED, pero sen ningún dereito engadido.
«Somos traballadores, mesmo temos que fichar, e de nós depende o 20 % da nota do alumno»
Como é posible? A UNED, que ten uns 160.000 alumnos en toda España, só ten PDI (profesor docente investigador) na súa sede central de Madrid, que é onde se programan as unidades didácticas, os temarios; nas sedes locais o que hai son profesores-titores, que traballan unhas horas á semana atendendo as dúbidas dos alumnos, dando clase cando corresponde e encargándose da realización dos exames. «Somos traballadores, mesmo temos que fichar e de nós depende o 20 % da nota do alumno, pero non se recoñece a nosa condición», explica Da Rúa.
Tradicionalmente, a UNED nutríase de profesores das universidades presenciais, de funcionarios (xuíces, por exemplo) ou de traballadores por conta allea (avogados) que impartían esas horas extras na universidade a distancia «como unha regalía». Pero esa figura cada vez é menos habitual: «Creemos que este tipo de traballadores segue sendo maioría, un 60 % dos titores, pero non como antes», di o presidente da Asociación Profesorado Titor UNED pola súa Regulación Xurídico-Laboral. Cada praza que se necesita nun centro sae a concurso público e é frecuente que se presenten persoas de perfís diferentes, autónomos ou profesionais que se dedican en exclusiva ao ensino na UNED.
Esta mestura de diferentes tipos de docente é o que impide unha regulación xeral. Pero desde a asociación teñen claro que algunha ha de haber: «Rexémonos por normativas obsoletas, e está claro que ten que cambiar. Desde o ano 2015 todos os candidatos a reitor inclúen a regularización da nosa situación no seu programa dun xeito máis ou menos directo. Pero seguimos igual».
Os profesores-titores entenden que se debe negociar de forma colectiva e en varios niveis: «Aos funcionarios non lles interesa o contrato como a nós, pero poderíase solucionar de forma estatutaria e ao resto, cunha vinculación laboral». Propoñen a creación dunha figura específica para a UNED de PDI e a súa inclusión para todos os efectos no sistema laboral da universidade española máis grande.
«Eu son profesor en exclusiva da UNED, pero non son nada»
Agora mesmo, os profesores cobran cunha transferencia (nalgúns sitios só dúas veces ao ano) e retéñenlles un mínimo para o IRPF. «Eu son profesor en exclusiva da UNED -di De Cálea- pero non son nada. Pedinlle á Tesourería Xeral da Seguridade Social que me diga que son, porque nin sequera podo facerme autónomo porque non se se me pagarían nese caso».