Xa hai centenarios no 88 % de Galicia

Carlos Punzón
carlos punzón VIGO / LA VOZ

GALICIA

CESAR QUIAN

Hai case mil maiores máis que hai un decenio e Dozón é o municipio con máis lonxevos. Busca no mapa os centenarios do teu concello

01 mares 2022 . Actualizado ás 12:09 h.

Dozón contaba fai dez anos con varios nonagenarios entre os seus veciños, pero ningún deles chegou a celebrar entón un aniversario con cen ou máis veas. Un decenio despois xa son 13 os residentes do municipio dezán que acadaron as tres cifras no seu calendario persoal, convertendo á vila en punta de lanza da lonxevidade en Galicia. O 87,8 % dos concellos galegos contan agora con centenarios nos seus padrónscomo se desprende da información recollida para confeccionar as seccións censales do país. Son 275 os concellos da comunidade que teñen veciños tan lonxevos, cando no 2008 esa situación dábase en 222 dos 313 do territorio galego.

A idade media da poboación non deixa de crecer progresivamente, e tamén os chanzos demográficos que representan aos grupos de idade máis maiores, a pesar de que Galicia non está situada na cabeza en esperanza de vida en España. É máis, hai dez comunidades autónomas cun horizonte vital máis extenso do que se prevé para os galegos, pero ese dato estatístico non impide que Galicia sexa despois de Castela e León a autonomía cunha proporción maior de centenarios respecto ao conxunto da súa poboación.

A esperanza de vida en Galicia sitúase actualmente en 83,1 anos, pero son 1.622 os galegos que a pasaron sobradamente ao contar, polo menos, con cen anos, cifra que fai dez anos chegaba só a 657 casos. Agora, de cada dez mil habitantes seis teñen en Galicia cumpridos xa eses cen anos, por 6,5 do censo castellanoleonés ou 4,5 do asturiano, as dúas comunidades que anteceden e suceden á comunidade galega no ránking de lonxevidade. En cifras absolutas, Andalucía, Cataluña e Madrid superan o número de centenarios galegos, pero nos tres casos con moita máis poboación en total.

No «top 25»

Do mesmo xeito que Galicia leva a medalla de prata en número de persoas con cen anos ou máis en proporción ao seu censo, cando en poboación está en sexto lugar, os municipios galegos que figuran entre os cen concellos de España con máis centenarios soben posicións respecto do que lles corresponde en número total de veciños. Así, Vigo é a sétima localidade española con máis persoas de cen ou máis anos (ten 161), cando en volume de residentes é a décimo cuarta de todo o Estado. A Coruña é a novena en lonxevos (suma 142), mentres que por poboación é a décimo oitava. Ourense é o terceiro concello galego que entra no top 25 dos centenarios españois aínda que sexa no posto que pecha esa fronteira, pero é en cambio a 59 en número total de habitantes. Santiago é a localidade 44 en maiores e a 66 en veciños; Pontevedra a 45 e 86 respectivamente, e Lugo móvese no posto 52 entre a listaxe de centenarios e o 65 en padrón. A todas elas lles segue un dos maiores saltos entre ambos os ránkings que é o protagonizado por Monforte de Lemos, que é a 54 en número de maiores de cen anos de toda España, cando por censo ocupa o posto 417. Ferrol, Lalín e A Estrada pechan o grupo dos dez concellos galegos que figuran entre os cen de España con máis centenarios.

Centenarios por zonas

A maior proliferación de persoas que cumpriron os cen obsérvase nas dúas provincias do sur. Dozón, A Cañiza, Gomesende, Covelo, Beariz e Crecente anteceden a Ortigueira na listaxe dos dez concellos con máis peso proporcional de maiores, que completan Arbo e Cerdedo-Cotobade.

En Vigo, o concello galego con máis persoas de cen ou máis anos en números absolutos (só superado no resto do Estado por Madrid, Barcelona, Málaga, Sevilla, Valencia e Zaragoza), son dúas zonas da parroquia de Bembrive onde se dá a maior concentración, con 41,1 centenarios por cada 10.000 habitantes. Nun rúa concreta do centro, Pi e Margall, rexístrase a terceira maior presenza de lonxevos de Vigo, con 27,8 por cada 10.000.

Na Coruña, é a área dos Mallos a que conta cunha maior cociente de lonxevos, en concreto entre a rolda de Outeiro e a rúa Diego Delicado, un dos puntos con maior densidade de habitantes da cidade tamén, que chega a presentar unha taxa de maiores de cen anos de 54,7 por cada 10.000 residentes. Entre a mesma rolda de Outeiro e a rúa Antonio Pedreira Ríos, na Agra do Orzán, dáse unha taxa de centenarios de 37,2, e a avenida Alfonso Molina cruza outra área de alta concentración, con 36,7 por cada dez mil veciños.

Ourense, o terceiro concello con máis persoas nadas antes do ano 1920, ten nas parroquias do norte a súa taxa máis alta de habitantes de maior idade, en parroquias limítrofes co concello de Amoeiro como Palmes, O Burgo, A Burata, Pazos, Abeleda ou Regoalde. Neles chega a 43,2 centenarios por cada 10.000 veciños. No caso de Santiago é San Marcos a localización con máis lonxevos (34,1 por cada 10.000), como en Pontevedra as céntricas rúas de Fernández Ladreda e Rosalía de Castro dan residencia á maior presenza proporcional de anciáns de alta idade (23 por cada 10.000), o que en Lugo sucede en maior medida na franxa que se forma entre Barbaín e Gondar. As rúas que discorren á esquerda da rúa Leopoldo Calvo Sotelo (Real, Zapardiel, San Pedro, Malecón ou Doutor Casares) son nas que habita a maior densidade de persoas con máis de cen anos en Monforte, a sorpresiva sétima localidade galega do ránking. En Ferrol esa coincidencia de maiores preséntaa a contorna de Telleiras.

En todas as comunidades autónomas son máis as mulleres que homes as que acadaron a centena, relación que en Galicia se establece en 1.254 anciás que contan con tres cifras no seu último aniversario por 368 homes. Esa circunstancia é ao contrario en dezaseis concellos, como ocorre en Forcarei, Gondomar, Samos, Mondoñedo, O Grove ou Cerceda.