A difícil convivencia co exalcalde

Susana Luaña Louzao
Susana luaña REDACCIÓN

GALICIA

Rexedores históricos ou mediáticos que perderon o 26M fiscalizan agora a quen entregaron o bastón de mando

19 ago 2019 . Actualizado ás 10:16 h.

Despois de tres décadas gobernando, resulta que unha mañá che levantas e non tes que ir á alcaldía, senón á bancada da oposición. É duro cambiar o chip e facerse á idea de que os designios do teu pobo xa non che pertencen, por iso é habitual que quen perde as eleccións municipais tras moito tempo no goberno, acabe cedendo o temón da oposición ao seu lugartenente. Pero non todos, hai quen opta por quedar, entregar o bastón de mando e reinventarse como azoute na oposición. Con máis ou menos éxito, porque algúns - como os exalcaldes das mareas Martiño Noriega e Jorge Suárez - aínda buscan o seu sitio; e a outros, como ao ourensán Jesús Vázquez, nótaselles incómodos no seu papel de supervisor - neste caso, dentro do propio goberno -. Hainos, en cambio, que se adaptaron ao cambio con total normalidade. Curiosamente, son os que levaban máis tempo gobernando, como Alberto García en Catoira ou Jesús Otero en Vila de Cruces, que asumiron sen complexos o seu novo papel. A pesar de ser o primeiro do PSOE e o segundo do PP, os dous coinciden en que se deben aos veciños, sexa cal for o lugar no que os coloquen as urnas. Incluso o exregidor de Vilalba, o histórico feudo do PP, veo así: «Telo que asumir con naturalidade», sentenza Agustín Baamonde. E non faltan os que, como Rafa Cuíña, xa pensan en recuperar a alcaldía no 2023.

A traxectoria común dos alcaldes das mareas rompeu o día en que foron duramente derrotados nas urnas. Xulio Ferreiro enseguida dixo que se ía, e Jorge Suárez anunciou coa mesma prontitude que quedaba. Martiño Noriega pensoullo e decidiu quedar uns meses en tanto non se perfilaba a ruta de Compostela Aberta na oposición. E esa é, de momento, a estratexia do exregidor compostelán, que ademais de reclamarlle ao goberno socialista a cota que lle corresponde ao seu partido, con cinco edís na oposición, acusa a Bugallo de entenderse mellor coa dereita e ironiza co retorno dos representantes institucionais aos actos relixiosos. Toda nas redes sociais, como cando era alcalde.

Máis baixo é o perfil de Jorge Suárez, que non acaba de sentirse cómodo na oposición. Apenas tomou a palabra no único pleno ordinario celebrado ata o momento en Ferrol e tampouco o fixo nas comisións ás que agarraches. Cunha excepción: a de Urbanismo, onde esixiu ao novo goberno cuestións relacionadas coa cesión de propiedades de Defensa que el mesmo tivo paralizadas catro anos.

Tampouco o exregidor ourensán acaba de atopar o seu sitio. Salvadas as distancias, claro, porque Jesús Vázquez non quedou fóra do goberno local, senón que tivo que ceder a alcaldía a Pérez Jácome para que Baltar seguise a cargo de a Deputación de Ourense. Un mal grolo que levou a moitos a pensar que, co seu cargo de consolación no Senado, deixaría a política local. Pero non foi así. O exconselleiro resiste como supervisor, non só de Democracia Ourensá, senón tamén do seu propio partido.

Con mellor talante e optimismo asumiu o exalcalde de Lalín o mandato das urnas. Rafa Cuíña, o fillo do histórico Xosé Cuíña, que deixou o PP para embarcarse en Compromiso por Galicia, asumiu sen complexos o liderado da oposición ao popular Crespo Iglesias , e non renuncia a recuperar a alcaldía no 2023.

Con enerxía e sentido do deber asumiron tamén o seu paso á oposición políticos que levaban décadas agarrados ao bastón de mando. Alberto García, sete veces rexedor de Catoira baixo as siglas do PSOE, gañou as eleccións, pero perdeu a alcaldía en favor do BNG, que foi apoiado polo PP. «Con nocturnidade e aleivosía», asegura García. El di que se debe aos veciños, e como ademais perdeu aos seus colaboradores máis estreitos _dous das súas posibles substitucións faleceron en accidente_ carga con esa responsabilidade e non descarta volver presentarse dentro de catro anos. «Xa se verá», di. E todas as mañás acode á casa consistorial para exercer a oposición, como agora lle corresponde .

O mesmo que Jesús Otero, que levaba 29 anos sendo alcalde de Vila de Cruces polo PP. «Agora son o xefe da oposición», di con naturalidade. E todos os días recibe aos veciños nunha oficina habilitada a tal fin. «Sigo traballando para eles e sigo indo aos actos aos que me invitan».

O bastión do PP

Se hai un caso curioso na política municipal galega é o de Vilalba, a terra natal de Fraga na que o PP perdeu a maioría absoluta que rexentaba desde 1979. Talvez por iso Agustín Baamonde _alcalde de 1990 ao 2005 e do 2017 ao 2019_ cre que non tería sentido, polo menos por agora, formular críticas contundentes ao novo goberno porque se lle podería reprochar ao PP que non teña resolto eses temas mentres tivo responsabilidades. Así que asume «con naturalidade» o seu novo rol na oposición, que compaxina co seu cargo de deputado provincial.

A provincia de Lugo ten outros dous casos particulares. Un é o de Foz, onde o exalcalde que gobernou o municipio durante oito anos nas filas do PP quere aproveitar agora esa experiencia para seguir «sendo útil» á fronte do grupo municipal popular e como viceportavoz na Deputación de Lugo, e faino fiscalizando o labor do novo bipartito formado polo PSOE e o BNG, tanto nos órganos municipais como nas redes sociais, nas Javier Jorge Castiñeira segue sendo moi activo. O seu antigo homólogo en Barreiros, o tamén popular Alfonso Ponte Parga, segue en contacto directo cos veciños, agora na oposición. Ao goberno local liderado pola nacionalista Ana Ermida advírtelle que lle lembrará todo o que a el lle esixían e todo o prometido en campaña. Admite, con todo, que agora coa distancia «ves cousas que ao mellor te dás conta que lle terías que ter dedicado máis tempo».

Para todos eles, hai vida fose da cadeira de brazos da alcaldía.

Información elaborada coa colaboración de Ou. P. Arca, Rocío Pita, Miguel Ascón, María Cadrado e X. M. Palacios