Angrois, a curva que cambiou as súas vidas
Tres sobreviventes á traxedia contan a súa historia
Seis anos. Para uns, un mundo. Para outros, un suspiro. O tempo é relativo cando un segundo basta para cambiar a vida dunha persoa. Sábeno ben quen viaxaban en aquel Alvia 04155. A pesar das feridas e as secuelas, son afortunados. Houbo 80 pasaxeiros que nunca poderán contar que sentiron cando o tren perdeu o control.
Óscar Luis Mateos: «quedei axudando a evacuar á xente»
Óscar é garda civil. Viaxaba cara a Santiago para gozar das festas do Apóstolo cun compañeiro do exército. «Quedamos ás portas», di sacando dramatismo ao asunto. Tivo bastante sorte, as súas lesións foron leves e déronlle a alta esa mesma noite. Aínda que o certo é que non foi ao hospital ata que o resto de feridos foran totalmente evacuados: «Pegámonos o leñazo, pero puxémonos a axudar á xente. Non se nos ocorreu saír do vagón. Quedamos dentro organizando a evacuación ata que chegaron as asistencias. Cando chegou a policía, decidín quedar a axudar ás persoas que estaban atrapadas. Nese sentido alégrome de ter estado alí».
Tivo unha actitude positiva desde o principio: «Estiven un tempo en tratamento psicolóxico, como todos, porque aquilo foi un pesadelo. Pero a miña actitude foi seguir cara adiante». Óscar ten dúas fillas pequenas que se encargan de lembrarlle o «milagre» de ter saído case ileso daquel tren cada vez que se achegan estas datas. Elas son unhas das razóns polas que decidiu pasar páxina: «Aos tres días monteime nun avión para ir a Tenerife a ver á miña irmá. Paseino un pouco mal, foi unha proba». O accidente cambiou a súa vida, pero no bo sentido: «Foi un punto de inflexión. Gozas máis da vida porque pensas que é un agasallo. É a lectura que saquei daquilo. A vida está chea de cousas boas e de cousas malas e a todos nos toca un pouquiño de cada unha. Aínda que depende moito das circunstancias. Eu tiven sorte, pero coñecín xente que perdera familiares e iso é moito máis traumático».
O momento máis emotivo que lembra foi o reencontro coa súa familia en Cáceres, de onde é natural: «Foi incrible. Foi moi emocionante ver as imaxes do tren, que saían constantemente na televisión, e verme rodeado dos meus».
José Manuel Vázquez Paseiro: «Espertarse coa almofada mollada pola suor ou as bágoas xa se converteu en algo habitual»
Para Herminia e José Manuel, o 24 de xullo sempre fora o día do aniversario do seu neto, unha data especial na que celebrar. Pero aquel día do ano 2013, todo ía cambiar. A viaxe de volta da familia desde Denia ata Coruña pasaba pola estación de trens de Madrid. «Sempre faciamos esa viaxe. Aquel día viñámonos/viñámosnos de volta a casa despois doutras vacacións en Denia. Todo era normal», conta José Manuel (A Coruña, 1945). «Cando sucedeu aquilo, a miña muller quedou inconsciente polo golpe e eu rompinme o ombro e a clavícula. Era terriblemente doloroso, pero non me importaba. Eu só pensaba en atopar á miña familia alí dentro». Admite que estas datas son moi duras, porque aínda doe o recordo. «Agora empezas a ver as noticias, a recibir chamadas… Pasa todos os anos. É moi duro». El e a súa muller son desas vítimas que aínda requiren tratamento psicolóxico. «Non volvín a ser o mesmo. Herminia e eu aínda imos a terapia cada tres meses. Os recordos non se van e espertarse coa almofada mollada polas bágoas ou pola suor dos pesadelos é algo habitual». Como tantos outros afectados, non puideron volver coller un tren. Nin velo de lonxe, sequera.
«Cos anos» - di José Manuel - «hei ir perdendo recordos. Agora só quedan os malos. Saímos do tren pisando xente… Foi horrible». El, como todo o mundo, pensaba que catástrofes como estas nunca lle van a tocar a un mesmo. «Nunca pensara que isto fose real. Non cho imaxinas. Parece unha película». O peor, di, é o dano emocional que queda. «Seguimos doídos. E as institucións teñen moito que ver con que siga habendo dor. Os responsables priorizaron o negocio dos trens en lugar da seguridade das persoas. Foi unha vergoña. Ministros tapándose uns a outros para cubrirse. Estamos moi doídos».
Francisca Matías Andrés: «Se non tivese forza de vontade, estaría en cadeira de rodas, pero négome a ese destino»
Máis de 81 anos de vida pasaron por diante dos ollos de Francisca Matías (Madrid, 1932) naquel instante do 24 de xullo de 2013. Porque, por moitas cousas que uno teña vivido, hai circunstancias para as que nunca poderemos estar preparados. «Sempre me sentín moito máis novo do que son. Aínda que despois do accidente, claro, as cousas cambiaron un pouco», admite Francisca. Máis de dez operacións despois, o estraño sería que non cambiasen. Ela sobreviviu ao choque do Alvia na curva da Grandeira, pero as secuelas condicionárona para sempre. Innumerables operacións na perna, feridas importantes no brazo esquerdo - no que ten unha prótese -, un traumatismo cranioencefálico que lle desprendeu a retina e fíxolle perder o olfacto, e un recordo que a traumatizou ata o punto de non poder durmir. Francisca viña de Madrid, a súa cidade natal, ata A Coruña, para pasar o verán co seu esposo na casa que a súa filla ten en Sada, que veu a traballar aquí de enfermeira. «Non teño recordos daquel día, todo o que sei é polo que me contaron. Fun á cafetería do tren, pero ao volver nin sequera cheguei ao meu asento. O seguinte que lembro é espertarme na UVI sen poder moverme, tras estar oito días inconsciente. O peor foi verme nunha cama, inmóbil e vendo dobre por culpa da retina. Non podía durmir dos pesadelos que tiña». Ela, que viviu xa tantas cousas, recoñece que o máis importante é ter esperanza e forza de vontade. «Eu estou inválida. Se non tivese forza de vontade, estaría en cadeira de rodas, pero négome a ese destino. Merézome algo mellor que iso». As feridas do accidente trastornáronlle a vida, pero non renuncia ao bo humor. «Teño a perna e o brazo moi mal, e o golpe na cabeza fíxome perder o olfacto e case a vista. Ah, e deixoume unha cicatriz que non queda nada ben», admite entre risos. «Non hei ir ao psicólogo porque puiden resistir por min mesma, pero sei que moita xente non o soporta. E eu tiven sorte, porque teño medios económicos para pagarme médicos privados e recuperarme. Pero que pasa con quen non llo pode permitir? As institucións non nos axudaron nada. Estamos desamparados. Aquí fixéronse as cousas moi mal e faltar o respecto ás vítimas». Francisca aínda ten presente aquel fatídico día. Confesa que, ata fai un par de anos, aínda ía á misa en recordo das vítimas cada 24 de xullo e achegábase ata a curva de Angrois para renderlles homenaxe, pero agora cambiou de parecer. «Non me gusta como se politizaron eses actos. Eu sempre hei ir para lembrar ás vítimas, non para facer política. O ano pasado xa non fun e este tampouco vou facelo. O que de verdade me dá pena é non ir á misa… Iso aínda mo estou pensando».
