Así vivían os fuxidos de Resistencia Galega: «Non eran tan 'hippies' como parecían»

J.R. FORNELOS DE MONTES

GALICIA

Javier Romero

Unha veciña de Fornelos de Montes, lugar onde se sitúa a casa na que estiveron escondidos Antón García Matos e Asunción Losada Camba durante os últimos cinco anos, lembra co susto aínda no corpo que mesmo acudiron ao vía crucis de Xoves Santo

28 jun 2019 . Actualizado ás 20:20 h.

Penumbra, frío, humidade, choiva, alimentos escasos, falta de diñeiro ou de calquera medio motorizado. Tampouco auga quente e electricidade, nin máis luz que a diúrna, só bombonas de butano que o repartidor, previo acordo, ía deixando tras do cemiterio de San Martiño de Verducido, o indicio de civilización máis próximo ao agocho elixido desde o 2015 polos líderes de Resistencia Galega: Antón García Matos, Toninho, e a súa parella, Asunción Losada Camba, en busca e captura desde hai 13 anos.

A cobertura de telefonía aparece e desaparece como o Guadiana, e un coche utilitario, xa forzando os seus baixos, queda, como moito, a 1,8 quilómetros da vivenda okupada na que malvivían, rodeados de precariedade, os dous acusados polo Xulgado de Instrución número 6 da Audiencia Nacional, de pertenza a Resistencia Galega en grao de dirixentes. Os outros detidos no operativo do sábado pasado, Juan Manuel Sánchez e Miguel García Nogueiras, serían colaboradores tras dar a talla previamente en movementos radicais e separatistas como Unidade Popular ou Asemblea dá Mocidade Independentista.

Hoxe, pouco antes das oito da mañá, chegaban os dous detidos á vivenda que ocuparon no último lustro na aldea abandonada de Baños e que evidencia precariedade e miseria polos catro costados. Quizais iso explique o desgaste físico dos considerados líderes da única organización terrorista en activo en España segundo o Ministerio de Interior e o Ministerio de Xustiza, e que tras este éxito da Garda Civil todo indica que xa dá as súas últimas rabexadas. A poucos metros do operativo, formado por máis de 20 axentes (servizo de información e USECIC), pasea Dolores Suárez, veciña da zona: «Imaxine se son de aquí que nacín, vivín e morrerei aquí. Os dous rapaces... que quere que lle diga, aínda collíamos castañas xuntos algunhas veces. Eran moi correctos, educados e tranquilos. E claro, todos pensábamos que eran rapaces bohemios, hippies en definitiva, pero tan hippies non eran como parecían».

Casa donde los dos líderes de Resistencia Galega se escondieron durante los últimos cinco años
Casa onde os dous líderes de Resistencia Galega escondéronse durante os últimos cinco anos Javier Romero

Dolores respira, toma aire aínda co susto no corpo ante semellante despregamento policial, e sóltase con naturalidade: «Voulle contar unha cousa que é bastante curiosa. Eles apenas se deixaban ver, eran de poucas palabras, pero o Xoves Santo viñeron a igrexa parroquial. ¡Viñeron ao vía crucis! Xa ve, non veñen nin os rapaces da aldea, que son dez, e veñen os que nos pensábamos que eran hippies. O mundo ao revés. O mellor é que aguantaron ata o final da cerimonia. Xa lle digo, aqueilo non o entendimos, pero esto último que aconteceu deixounos sen fala».

Javier Romero

Tamén os lembran no bar-tenda máis próximo. José Luis, o propietario, expono con luz e taquígrafos: «Ela apenas viña, é brava, el si, compraba cebolas e patacas. Pouco máis. O que si falaban era medio portugués, un día díxenlle que se viviran en Portugal e non me puxo boa cara». O motivo respondería a que a parella usou o país veciño durante anos para esconderse se viñan mal dadas. Finalmente apostaron por Venezuela, refuxio histórico de etarras (Toninho recibiu formación de explosivos no País Vasco), para acabar regresando, tras uns anos aínda por determinar, debido á inestabilidade política no país caribeño. Usaron pasaportes falsos para aterrar nalgún aeroporto de Portugal. Logo, tras unha tempada acazapados, entraron en Galicia para esconderse nunha casa abandonada e escondida en montes de Pontevedra.