As plataformas antidesahucio alertan da chegada de grupos a Galicia que se aproveitan de colectivos en precario
12 jun 2019 . Actualizado ás 05:00 h.Nin organizacións de loita contra os desafiuzamentos nin o sector inmobiliario ou empresas dedicadas a liberar vivendas secuestradas debuxan un perfil único do okupante tipo en España. Aluden a diferenzas notables segundo as autonomías ou segundo se a zona é de nova construción ou son inmobles abandonados. Pero activistas, empresarios e especialistas na materia coinciden en sinalar que as «mafias» son o denominador común na inmensa maioría das okupaciones.
Nos primeiros tres meses do 2019 realizáronse tantas denuncias como o ano pasado «As mafias saben onde atopar xente precarizada e como empurrala a entrar nas vivendas», advirte Mina Galván, portavoz de Stop Desafiuzamentos de Lugo. Apunta que as cifras de Galicia están lonxe aínda das de Madrid, Barcelona ou a franxa mediterránea, aínda que só no primeiro trimestre producíronse o mesmo número de denuncias na comunidade que durante todo o ano pasado. «Pero eses negociantes son cada vez máis e están aquí máis presentes sen que a Administración poña as ferramentas suficientes para que as persoas e familias que non poden pagar o alugueiro caian en mans desas mafias ou se faga algo cos barrios que quedaron case baleiros e que atraen a eses grupos organizados», continúa Galván mentres identifica o perfil do okupante en Galicia coa precariedade.
«As mafias saben onde atopar xente precarizada e como empurrala a entrar nas vivendas»
En Galicia contabilízanse 8.044 vivendas en estado ruinoso e, á marxe das cidades, localidades como Carnota, Cedeira, Malpica, Cariño, Camariñas, Foz, Maside e Celanova figuran entre as que máis vivendas baleiras teñen en relación co seu parque total.
Poucas familias
Ás portas da vivenda que acaba de desaloxar en Eivissa e antes de viaxar a Galicia para cortarlles o paso a uns okupas que se acantonaron noutra vivenda, Jaime Sanz, propietario da empresa Desokupación Legal, indica que, en realidade, atópanse «con poucas familias» nas vivendas nas que actúan, pois considera que estas adoitan ser o obxecto principal do traballo dos servizos sociais. A partir de aí, afirma que cada vez se topan con máis novos que optan por okupar para aforrarse o diñeiro do alugueiro, «pero o que si abunda son okupantes pagos por mafias que piden logo diñeiro aos propietarios por devolverlles a vivenda, ou que agardan que lles paguen as empresas de desokupación que actúan desa forma». A súa radiografía complétase coa procedencia dos okupantes: «O 60 % son estranxeiros, sobre todo de Marrocos e dominicanos, porque na okupación en España está funcionando o efecto chamada», di para evidenciar que a lexislación española é máis permisiva que a doutros países.
«O 60 % son estranxeiros, sobre todo de Marrocos e dominicanos, porque na okupación en España está funcionando o efecto chamada»
A existencia de rescates para recuperar as vivendas tamén é apuntada desde a Federación Galega de Empresas Inmobiliarias polo seu presidente Benito Iglesias , quen advirte que os promotores e os construtores galegos «están cada vez máis preocupados porque llos chantajea para non que non sufran a okupación das vivendas que están a rematar ou concluíron xa». Prefire non dar máis datos. «Claro que hai medo», di cando menciona un caso así que acaba de xurdir na provincia de Pontevedra.
Para el, as empresas de desokupación «son fallos do sistema, a evidencia de que a normativa non é suficiente e que tampouco os propietarios de vivendas contan con seguridade xurídica suficiente para recuperar sen problemas as súas propiedades ou ser indemnizados polas desfeitas».
Iglesias subscribe tamén a crenza de que as mafias da okupación están a crecer, en Galicia tamén, e por iso o sector inmobiliario recorre xa, sobre todo nas cidades, a contratar empresas de seguridade que vixíen na súa recta final as construcións e promocións en venda ata que se coloquen todos no mercado. «Pero o diñeiro que custan eses servizos de seguridade hai que repercutilo despois no prezo das vivendas», engade, mentres compara aos okupantes movidos polas mafias cos manteros que venden produtos falsificados. «O que obtén o gran beneficio está detrás», sentenza.
«Utilizan a toxicómanos para que queden nas casas a cambio da dose diaria»
Jaime Sanz subliña que a súa actividade é legal, e limítase a facer controis de acceso nas vivendas okupadas para impedir de novo o paso cando os asaltantes deixan nalgún momento o inmoble. Pero recoñece que se está atopando un novo fenómeno. «Utilizan a toxicómanos para que queden na casa okupada sen saír a cambio de recibir todos os días a dose diaria», relata o propietario de Desokupación Legal.
Dita práctica proliferou, segundo indica, en barrios de Madrid como Vallecas ou de Barcelona como O Raval, «pero como pasou antes, as prácticas dos grupos organizados acábanse estendendo ao resto de España», conclúe, non sen insistir en que nas okupaciones que atenderon co que menos se atopan é con «persoas necesitadas», e subliña o papel das mafias.
Depreciación de inmobles
O Instituto Cerdà, que elaborou un dos maiores informes sobre a okupación en España, sinala que o 90 % dos concellos consultados sobre a existencia de vivendas secuestradas relacionan directamente ese fenómeno coa proliferación de mafias, a maioría grupos pouco organizados dedicados á apertura de portas e ao cobro por devandita acción aos que acaban ocupando o inmoble.
Unha cuestión engadida á presenza de okupas é a que o Instituto Cerdà e o portal Idealista sinalan respecto da perda de valor das vivendas que sofren okupaciones. Máis ou menos calculan que o prezo dos devanditos inmobles cae entre un 40 e un 60 %, baremo que sitúan na comunidade galega nun 41,8 %. Este descenso tamén o sofren os fogares próximos por unha maior percepción de inseguridade en toda a zona.
O fiscal de Baleares propón desaloxar sen indicación xudicial previa
A Fiscalía de Baleares defende que se poidan levar a cabo desaloxos de okupas sen que medien antes decisións xudiciais, unha medida extraordinaria que, de implantarse, podería servir de modelo para outros puntos de España.
«Os corpos e forzas de seguridade actuarán directamente e de forma inmediata sen necesidade de solicitar medidas xudiciais cando a ocupación ilegal dun inmoble revista características de delito, desaloxando aos ocupantes e deténdoos, se procede», lese nesa circular adiantada por varios medios de comunicación das illas.
O fiscal superior de Baleares, Bartolomeu Barceló, que é quen deu esa indicación, xustificou onte que a instrución emitida para desaloxar okupas sen necesidade de solicitar medidas xudiciais ten como obxectivo protexer «dereitos que afectan a todos», como son «o da inviolabilidade do domicilio, a propiedade privada e, por outra banda, o dereito a unha vivenda digna».
Bartolomeu Barceló explicou tamén que tanto a Garda Civil como a Policía Nacional expuxéronlle que tiñan dúbidas á hora da aplicación da lei e que, para aclaralas, procedeu a emitir a orde. «Non me pediron unha instrución, pero si como se tiña que actuar en determinados casos de desaloxo», explicou o fiscal superior de Baleares.
O ministerio público emitiu dita orde este luns. Mediante esta comunicación, os corpos e forzas de seguridade poden actuar directamente e de forma inmediata para levar a cabo desaloxos en vivendas «sen necesidade de solicitar medidas xudiciais» cando a okupación dun inmoble «revista características de delito».
No escrito detállase que «só cando existan dúbidas sobre a natureza delituosa da conduta solicitaranse previamente as medidas xudiciais».
Segundo varios medios de comunicación, a medida podería aplicarse cando unha vivenda que constitúe o domicilio dunha ou varias persoas físicas é ocupada «contra a vontade do seu morador por terceiro cando accidentalmente aquel está ausente, sexa porque está de viaxe, sexa porque está hospitalizado ou por calquera outro motivo». Explica tamén que, nestes casos, cando un corpo policial recibe unha denuncia «debe proceder directamente e de forma inmediata ao desaloxo».