A Xunta pon o foco en 26 cascos nos que vai forzar as rehabilitacións
Os concellos con conxuntos históricos ou bens de interese cultural serán prioritarios
Coa Lei de Rehabilitación recentemente nada e cun só día en vigor aínda é pronto para detallar onde e como vai actuar a Xunta para acabar coas vivendas en ruínas, pero si existen algunhas prioridades que permiten intuír que o foco se porá, de saída, nas 26 áreas identificadas en Galicia como conxuntos históricos e con declaracións de ben de interese cultural. E tampouco hai de momento unha axenda nin localizacións exactas, entre outras cousas porque antes de calquera intervención será necesario que haxa unha solicitude formal dos Concellos, responsables do urbanismo.
As futuras áreas de Rexeneración Urbana de Interese Autonómico, que se denominarán Rexurbe, beneficiaranse dun plan de dinamización que se vai coordinar cunha oficina específica que articulará medidas sociais, urbanísticas e ambientais e xestionará as axudas económicas. É nestas zonas, que poden estar dentro de conxuntos históricos ou lindar con eles, onde se vixiará con especial intensidade o estado dos inmobles, aínda que o Goberno galego se reserva a posibilidade de declarar excepcionalmente áreas especialmente degradadas en calquera ámbito.
Máis ao detalle e dentro dunha área Rexurbe, será o Instituto Galego dá Vivenda e Solo o que terá a potestade de sinalar determinados edificios que polo seu estado de deterioración necesiten unha intervención urxente, ben porque son claves na recuperación dun espazo ou porque impiden facilitar a recuperación de dotacións ou equipamentos de especial relevancia. Eses lugares levarán implícita a declaración de utilidade pública e de interese social, e terán unha denominación ZER, zona de especial necesidade de rehabilitación.
Aínda que a lupa está sobre os municipios con centros históricos e, xa que logo, con certo nivel de urbanización, a nova lei tamén atenderá os núcleos rurais en estado de abandono. Algúns dos requisitos que motivarán a intervención pública é que as vivendas en ruínas estean xunto a un espazo público, ou que todas ou a gran maioría das vivendas estean desocupadas.
Para executar estas actuacións integrais de rehabilitación, a Xunta quere lanzar procedementos públicos de venda co acordo dos propietarios, e os concellos tamén poderán crear rexistros municipais de núcleos rurais en estado de abandono de inscrición voluntaria, que se porán no mercado tamén en venda pública.
As empresas inmobiliarias aprecian os avances da nova Lei, pero teñen dúbidas sobre as expropiacións
A entrada en vigor da Lei de rehabilitación xerou as primeiras reaccións do sector das empresas inmobiliarias, que aprecian algúns avances relativos á redución da burocracia para reformar unha propiedade pero que aínda ven lagoas na parte máis delicada e extrema do texto legal, as expropiacións.
O presidente da Federación Galega de Empresas Inmobiliarias, Benito Iglesias , cre que a rehabilitación foi unha disciplina determinante para o sector durante a crise, cando a construción se freou en seco, pero aquela etapa deixou unha lección contundente: «Fan falta normativas claras, agrupadas e simplificadas, e reducir a burocracia, un problema que laminó as expectativas de moitos galegos que querían acceder a unha vivenda rehabilitada», comenta o referente de Fegain.
A nova normativa atende parcialmente a demanda dos axentes inmobiliarios, porque desde esta semana a Dirección Xeral de Patrimonio deixará de ser un filtro en miles de trámites anuais que agora pasaban polas súas dependencias. Alí onde a reforma afecte a bens catalogados ou de interese cultural si seguirá sendo necesario o seu visto e prace. «Sufrimos durante anos a demora das licenzas», e esa seguirá sendo unha competencia dos concellos. «Esa loita contra a burocracia sempre a perden os cidadáns», advirte.
Intervencionismo
Con carácter xeral, as empresas dedicadas á compravenda de inmobles ven como unha oportunidade a posta en valor de vivendas nos núcleos históricos, pero tamén lles preocupa un excesivo intervencionismo público no mercado libre, que rexeitan. De feito, agardan que a Consellería de Medio Ambiente, responsable da política de Vivenda, faga pedagoxía entre os propietarios para explicar como se van xestionar as axudas e tamén os procesos expropiatorios, e que se coñeza con precisión que índices tomaranse como referencia para o pagamento das propiedades.
A conselleira Ánxeles Vázquez está a buscar nas últimas semanas o respaldo de distintos colectivos para divulgar as diferentes liñas de axudas en materia de rehabilitación que a Xunta pon a disposición dos galegos. Para o 2019, Medio Ambiente manexa unha ducia de subvencións para activar as reformas, cunha dotación total de máis de trinta millóns de euros, que é a metade do orzamento que se destina a vivenda.