Trinta anos do episodio negro da matanza de Chantada

Carlos Cortés
carlos cortés MONFORTE / LA VOZ

GALICIA

La tumba en la que están los restos de Paulino no tiene nombre
A tumba na que están os restos de Paulino non ten nome ROI FERNANDEZ

Paulino Fernández matou en 1989 a 7 veciños antes de suicidarse

10 mares 2024 . Actualizado ás 18:14 h.

Paulino Fernández Vázquez descansa nunha sepultura sen nome nun pequeno cemiterio de Chantada. Matouse el mesmo o 8 de marzo de 1989, despois de provocar o peor crime múltiple dos últimos tempos en Galicia. Acabou coa vida de sete persoas e deixou a outras trece feridas. Non houbo un móbil claro, ningunha disputa previa, nada que poida explicar por que aquel agricultor de 64 anos colleu un coitelo e provocou tal matanza entre os seus veciños.

Eran as tres e cuarto da tarde cando empezou todo. Paulino Fernández Vázquez deixou en casa á súa muller, que levaba anos inválida e practicamente cega, e saíu á rúa na aldea de Surribas cun coitelo na man. Na porta de ao lado viu ao seu veciño José Gamallo e apuñalouno. Non é que fóra a por el, é simplemente que era o primeiro co que se topaba. A esa hora, un grupo de persoas agardaban un autobús nun cruzamento a pouca distancia daquelas casas. Os berros da vítima sobresaltáronos, pero talvez porque eran demasiados o agresor non foi cara a eles, senón que escapou noutra dirección. Gamallo sobreviviu para contalo e segue en Surribas, pero como á maioría de quen viviron aquilo de preto, non lle gusta lembralo.

Os veciños de Surribas sufriron un suplicio os primeiros aniversarios do masacre, nos que os medios de comunicación relataban unha e outra vez como Paulino se botou a andar despois de agredir á súa primeira vítima e foi propinando puñaladas e golpes de machada a todo o que se cruzaba con el. Empezou en Surribas, seguiu na aldea de Quinzán de Arriba, aínda na parroquia chantadina de Adá, e rematou en Quinzán do Carballo, xa no veciño municipio de Taboada. Matou a Aurora Sanmartín Ledo, Celsa Sanmartín Ledo, José Lago García, Maximino Saa Vázquez, Emilio Ramos Blanco e Avelina Moure Soengas, todos de entre 59 e 72 anos; e a Amadora Vázquez Pereira, de 43 anos, que foi trasladada aínda con vida ao hospital de Monforte, pero morrería uns días despois. Os trece feridos que sobreviviron presentaban coiteladas, machadazos ou golpes.

Apenas unha hora despois de empezar o seu toleado paseo, Paulino Fernández volvía á súa casa, prendíalle lume e tombábase na súa cama a agardar á morte. O seu irmán Marcelino vivía en Chantada e enseguida contáronlle que estaba a pasar algo moi grave en Surribas, así que foi á súa aldea a fume de carozo. Alí viu os corpos dalgúns dos asasinados e correu a buscar ao seu irmán. Ao chegar, a casa xa ardía polos catro costados. Marcelino chegou xusto a tempo para rescatar á súa cuñada, prostrada nunha cadeira de rodas. O lume xa se faba estendido e non puido facer máis. O cadáver calcinado de Paulino Fernández foi recuperado unhas horas máis tarde de entre os cascallos da casa.

Pasaron trinta anos e ninguén ten claro aínda que foi o que desencadeou tal furia homicida. Nin os seus amigos nin a familia de Paulino Fernández temían que puidese pasar algo así. Para eles non era ningún criminal en potencia. Só un veciño normal que nos últimos tempos volveuse un pouco huraño.