Máis de 300 familias de Galicia participan na acollida voluntaria de menores
GALICIA
Abren os seus fogares a nenos e adolescentes que non poden convivir cos seus propios parentes
15 abr 2019 . Actualizado ás 10:49 h.Case 3.000 menores en Galicia non poden convivir cos seus pais ou familiares próximos. Deles, uns 1.400 residen en centros especializados. A outra opción coa que contan os servizos de protección da Xunta é o acollemento familiar. Na maioría dos casos -algo máis de 1.300- estes nenos ou adolescentes son atendidos por un membro do que se coñece como familia extensa: parentes máis ou menos afastados cos que o menor pasa a convivir. Existe, con todo, outra posibilidade: o acollemento en familia allea. Nestes casos, os pequenos intégranse en fogares que se ofrecen voluntarios para acoller a rapaces que o precisen.
As realidades deses fogares son diversas. Parellas con ou sen fillos, núcleos familiares monoparentais, persoas soas, avós... Os requisitos para ser acolledor non son materiais nin de estado civil. «Ou fundamental é que sexan persoas cunha estabilidade vital, de carácter flexible e respectuosas con outras formas de ver a vida», explica Mónica Castelao, coordinadora do programa de Familias Acolledoras de Cruz Vermella, que funciona en Galicia desde 1995.
A día de hoxe, o programa conta con 318 familias voluntarias. Delas, o 62 % está xa acollendo a algún menor. «Revisar a fondo cada caso para ver que fogar é ou idóneo para cada neno. Hai circunstancias moi distintas, dende bebés cuxos pais estranxeiros teñen que volver un tempo ao seu país ata adolescentes que veñen de situacións tan difíciles como vos abusos ou a violencia de xénero. Algúns van volver coas súas familias, outros non e outros agardan unha adopción», explica.
Vos acolledores sempre teñen que ter moi claro que ou menor non é ou seu fillo»
Tan importante como coñecer aos menores é coñecer aos acolledores. Por iso os candidatos entrevístanse varias veces cos equipos de Cruz Vermella e reciben unha formación grupal xunto con outras familias. Un proceso que tamén serve para que os propios voluntarios reflexionen e decidan se serán capaces de levar a cabo o acollemento. Ao redor do 15 % de quen se interesan por esta figura acaban integrados no programa. «Sempre hai necesidade de máis familias», lembra Cruz Vermella, que pon a disposición dos interesados o teléfono 900 812 880 e o correo electrónico galicia\
O obxectivo é exclusivamente, o benestar dos menores. «É moi importante entender que ou acollemento non está pensado para satisfacer ou desexo dalguén de ser pai. Vos acolledores teñen moi claro que ou menor non é ou seu fillo», recalca Castelao. De feito, boa parte dos menores en acollida manteñen contacto cos seus pais ou reciben visitas da súa familia biolóxica. O papel dos acolledores para conservar e reforzar os vínculos do pequeno coas súas orixes é fundamental.
Nalgúns casos, os rapaces non contan con parentes ou o retorno aos seus fogares é imposible. É entón cando a familia de acollida cobra aínda máis importancia. «Convértense nun referente para lestes cativos, non só durante ou tempo de convivencia. Moitas veces as familias contan que eses rapaces, xa adultos, volven por Nadal, ou están presentes en cumpreanos e outras celebracións».
Programa CONVIVE
Un caso particular de acollemento é o dos menores conflitivos aos que se aplican medidas xudiciais. Para eles tamén existe a posibilidade de integrarse nun fogar a través do programa Convive da Xunta.
As familias participantes deben ser especialmente sensibles cos problemas da adolescencia e valórase positivamente que o acolledor teña formación en ramas como a educación social, a psicoloxía ou a pedagoxía. En Galicia xa existen catro familias formadas e preparadas para este tipo de convivencias ditaminadas polos xulgados.
«O máis duro non é despedirse deles, senón adaptarse á chegada, pero querer é poder»
Mar Galego e o seu marido Víctor Gómez xa tiñan dúas fillas pequenas cando decidiron dar o paso de converterse en familia acolledora. «É simple, queriamos axudar e para ser humanitario non hai que irse lonxe, sabiamos que aquí había nenos con necesidades», explica Mar. Realizaron as entrevistas e a formación necesarias pero a súa primeira acollida tardou un tempo en chegar. «Propuxéronnos varios casos que non foron idóneos ata que un día nos chamaron para un acollemento de urxencia. Unha nena de dous anos e medio. O noso maior medo era a súa reacción pero desde o momento en que fun a buscala á residencia veu comigo encantada», lembra.
Toda a familia se envorcou coa pequena que en pouco tempo foi un membro máis do fogar. «Nunha acollida o momento da chegada é o máis complicado: adaptarse, escoitarlles contar as súas experiencias... pero a clave é pórse na pel do neno. E os equipos de Cruz Vermella axúdanche moito, en calquera momento podes consultarlles, ás veces a chamada sérveche para desafogarche, son un gran apoio psicolóxico».
Esa primeira experiencia durou nove meses, ata que a nena puido volver coa súa familia biolóxica. «A xente sempre che pregunta sobre o duro que debe de ser o momento da despedida, pero non é en absoluto o peor. ¡Se se vai coa súa familia biolóxica, vaise feliz, é o que todos queremos para eles!», asegura rotundo Mar, que compara ese momento co da emancipación de calquera fillo: «claro que o botas en falta pero a satisfacción que sentes compensa». A día de hoxe, a rapariga escríbelles e visítalles con certa frecuencia. Mesmo se converteron nunha rede de apoio para os familiares cos que agora convive, que saben que con Mar e os seus, a cría está na súa casa.
Para axudar non fai falta irse lonxe, aquí ao lado hai nenos que necesitan apoio»
A mellor experiencia
Esta familia de Cerdido, na comarca de Ortegal, define aquela acollida como «a mellor experiencia que puidemos vivir». Así que, tras a marcha da pequena, mantivéronse como voluntarios no programa que xestiona Cruz Vermella e un tempo despois presentouse a oportunidade de abrir outra vez a súa casa a un menor en situación complicada. De novo unha nena, que tiña tres anos cando se uniu ao fogar dos Gómez Galego. Hoxe xa cumpriu os sete e chancea coa posibilidade de converterse en «filla única» agora que as fillas de Mar e Víctor, de 20 e 18 anos, comezan a voar do niño.
En canto ás reaccións que esperta nos demais o seu papel de familia acolledora, Mar confesa que «oes de todo pero resalta que «o principal é que os que convivimos baixo o mesmo teito esteamos unidos na idea de acoller». Tamén apunta que moita xente lle di que a eles lles gustaría facer o mesmo «cando poidan». «Pero non é cuestión de poder, é só cuestión de querer», asegura. Por iso non dubida en recomendar a experiencia a todo o mundo.
E para os menores acollidos, que significa a existencia deste programa de acollida? «Todo», di vehemente Mar. «Significa estabilidade, significa ter cariño, apoio, significa vivir en familia e ter un fogar. A diferenza é radical». E pon un exemplo para ilustralo. «Sabes que di a nena cando lle preguntan que é o que máis lle gusta? Os abrazos colectivos. Non a comida, non os xoguetes, senón os abrazos».
