Máis de 20 asociacións de cannabis resisten en Galicia á presión policial e xudicial
GALICIA
O Tribunal Supremo, no 2015, abriu a porta aos pequenos grupos; os clubs hanse amoldado
25 mares 2019 . Actualizado ás 05:00 h.O bautismo galego oficiouse en Vigo, con Ave María, no 2001. Xa no 2010, en Lugo, houbo outra asociación, pero de curto percorrido. Dous anos despois tócolle a quenda a Pontevedra e A Coruña. Hoxe, polo menos, hai 22 en Galicia. Son as asociacións de cannabis que sobreviven a seis anos de presión policial e xudicial. Detrás, un complexo debate que involucra aos tres poderes do Estado. A casuística galega é só a punta do iceberg. A Confederación de Federacións de Asociacións Cannábicas de España expande este movimento -que defende o cultivo e consumo de cannabis regulado entre socios- a quince provincias con 70 clubs que representan a 8.000 usuarios. País Vasco e Cataluña levaron sempre a voz cantante. Galicia, moito menos.
O fallo xudicial máis relevante, aínda que paradoxal, chegou no 2015 para pechar un club de Biscaia : «O cultivo e distribución organizada, institucionalizada e con vocación de persistencia no tempo de cannabis entre un colectivo integrado por 290 persoas compoñentes dunha asociación» constitúe un delito contra a saúde pública. O Tribunal Supremo deixou entreaberta a continuación a difusa porta das excepcións xurídicas: «O cultivo compartido de cannabis destinado ao consumo exclusivo e excluínte de quen promoven esa produción a escala reducida, aínda sendo actividade non legal, pode carecer de relevancia penal en determinadas condicións». A doutrina do Supremo referíase a grupos máis reducidos que o procesado, de 290 socios, pero sen situar a delicada liña vermella.
Reconversión obrigada
A nova consigna, a máis sólida ata a data, implicou a reformulación, desde o 2015 e polo menos en Galicia, do movemento. Por iso, agora, os clubs son máis pequenos e algúns xa non cultivan para a súa masa social. «O tamaño medio dunha asociación en Galicia sitúase, aproximadamente, entre 75 e 150 socios. A realidade obrigounos a reconverternos, a ser máis pequenos, amoldarnos ao devandito polo Supremo pero sen concretar a partir de que número de socios xa non tería esa relevancia penal», relata o presidente dun club nas Rías Baixas antes de citar outras sentenzas. «En Barcelona acaba de saír unha polo comiso dun quilo de marihuana fai cinco anos. O acusado levaba un documento asinado aclarando que transportaba e por ese protocolo acabou absolto. No 2017, o Tribunal Constitucional anulou a condena a un club de cannabis de Bilbao por cultivo e distribución». Neste caso, o fallo sinalaba que coa propia sentenza abriríase para o Constitucional unha oportunidade para «aclarar ou cambiar a súa doutrina» tras un «proceso de reflexión interna», á vez que exporía «unha cuestión xurídica de relevante e xeral repercusión social e económica».
O escenario xudicial actual ten a súa orixe nunha instrución da Fiscalía Xeral do Estado asinada, no 2013, polo seu entón máximo representante, Eduardo Torres-Dulce . O documento, remitido a cada provincia, unificaba criterios. Expón, de entrada, que se require autorización administrativa para o cultivo de cannabis ao Servizo de Control de Estupefacientes, así como para a intervención, vixilancia e control de colleitas, almacenamento, depósito, produción e fabricación de produtos ou sustancias estupefacientes. Xa que logo, en ningún caso é lícito o cultivo de cannabis sen autorización administrativa, aínda que sexa para uso privado. Pola contra, dita actividade será constitutiva de delito contra a saúde pública ou, na súa falta, de infracción administrativa». Tamén aclara que resulta necesario analizar cada caso, do mesmo xeito que concluíu o Tribunal Supremo no 2015.
Análise xeneralizada
«O problema é que a Fiscalía non analiza esas particularidades de forma independente, non coñece a filosofía de cada asociación. En Santiago, por exemplo, solicitouse ao rexistro a documentación de todos os clubs -o normal, aínda que non é obrigatorio, é que as asociacións se inscriban nas subdelegacións do Goberno- e foise a por todos», explica o portavoz doutro club. En Vigo, no 2017, actuouse simultaneamente contra tres entidades, e dúas seguen abertas. O presidente doutra asociación, neste caso de recente creación en Vigo, engade: ««Levamos tres anos abertos e non tivemos problemas, queremos que siga así. O que teño claro, tamén como dono dunha tenda de cultivo, é que este movemento xa non ten volta atrás».
Abonda dicir que en decembro do 2017, e para frear a escalada de iniciativas lexislativas aprobadas en parlamentos rexionais, o Tribunal Constitucional rexeitou que as comunidades autónomas legalicen pola súa conta a actividade dos clubs. Mentres, en xulgados de Galicia ou xa en segunda instancia en Madrid, os procedementos e as sentenzas acumúlanse, pero sen pechar dunha portada o debate.
