Galicia coñece a fondo á velutina

Mónica Pérez Vilar
m. p. v. REDACCIÓN / LA VOZ

GALICIA

Nido de avispa asiática localizada en Ordes
Nido de avespa asiática localizada en Ordes cedida

A pesar do difícil financiamento, a ciencia galega está en vanguardia dos estudos sobre a avespa asiática

21 feb 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

Desde que no ano 2012 detectáronse en Galicia os dous primeiros niños de avespa asiática -un no Val Miñor e outro en -, A Mariña lucenseo avance imparable desta especie invasora converteuna nun dos grandes obxectos de estudo da ciencia galega. A pesar das dificultades para atopar financiamento suficiente e estable, na comunidade desenvólvense algunhas das investigacións máis pioneiras e que poden xerar máis avances na loita contra a velutina.

Armas biolóxicas

Buscar un inimigo natural. É unha das grandes liñas de investigación abertas na comunidade. Por exemplo, Xulio Maside da USC traballa na identificación de patógenos e parásitos xa presentes no medio ambiente galego, contra os que abellas e outros insectos xa estean inmunizados pero que poidan resultar letais para esta avespa chegada do estranxeiro. A procura de biocidas non tóxicos que poidan enfermar e matar á velutina é outra das liñas nas que xa houbo avances. Detectáronse sustancias que estes insectos inxeren e mesmo portan ata os seus niños, podendo infectalos e resultando útil para o control poboacional desta perigosa especie.

optimización de trampas

Ser máis selectivos. Evitar os trampeos masivos que afecten á fauna local é un dos grandes retos na loita contra estas pequenas invasoras. Investigadores galegos xa detectaron sustancias que poden resultar atraentes para estas avespas deixando indiferentes a abellas e outros animais. Algunhas delas están pendentes de realizar os traballos de campo que poidan comprobar a súa eficacia real á hora de empregalas como cebo. Entre os grandes logros galegos tamén figura ter sintetizado dous feromonas que resultan apetecibles para os machos da especie.

A outra liña de traballo céntrase no deseño de trampas que permitan escapar ao resto de insectos retendo no seu interior ás velutinas. Alumnos de carpintería do CIFP Politécnico de Santiago xa patentaron un modelo que imprimen grazas a unha impresora 3D.

veleno de velutina

Extraído do insecto. O investigador lucense Xesús Feás logrou obter por primeira vez o veleno puro que a avespa asiática utiliza nos seus ataques. Caracterizalo e estudalo achegaría coñecementos fundamentais para determinar os efectos que as súas picaduras poden ter sobre a persoas que as reciben e o xeito máis adecuado de tratalas.

impacto

Como está afectando a súa presenza? Os efectos da chegada a Galicia desta invasora están a ser estudados en profundidade. Ademais do seu xa coñecida costume de devorar abellas, investigacións desenvolvidas na comunidade indagan nos cambios que a súa actividade depredadora está a provocar no comportamento destas polinizadoras. Por exemplo, o estrés causado pola ameaza da velutina parece influír en que as abellas deixen de lado a súa actividade como elaboradoras de mel. Tamén existen traballos que examinan o impacto socioeconómico que xera esta praga. O máis claro prodúcese entre os apicultores pero tamén se prevé estender o estudo aos gastos que soporta o sector público pola retirada de niños e similares.

colonización

Prever os seus movementos. Coñecer os factores que favorecen ou, pola contra, evitan a presenza da velutina e prever a súa futura expansión é algo que está máis preto grazas ao laborioso traballo de varios investigadores galegos. O de Luis Rodríguez, por exemplo, desembocou na creación dunha aplicación hospedada no supercomputador do Cesga que permite consultar as zonas probables de expansión da avespa para o ano en curso e as zonas con máis risco de cada municipio. A peor noticia é que se detectou que esta invasora é tremendamente adaptable ao medio.