Funcionarios galegos con teletrabajo: «Aforro tempo, cartos, vexo máis aos nenos e durmo mellor, é marabilloso»

Fernanda Domínguez forzaba o soño ata as seis. Media hora máis tarde subíase ao autobús da Xunta desde A Coruña e unha hora máis tarde chegaba a San Caetano para facer a súa xornada. Ao acabar, outra vez á autoestrada para entrar de novo a casa ás catro e media da tarde «sen comer». Era a guinda diaria a unha vida laboral cun desgaste elevado en todos os sentidos para esta interina experta en lingüística que traduce moitos dos textos lexislativos que acaban nos diarios oficiais.

Cando lle falaron da posibilidade de acollerse ao plan de teletrabajo levantou a man. Agora pode quedar tres días á semana en casa, e os dous restantes cumpre o horario con flexibilidade, isto é, garante a súa presenza entre as 9 e as 14.30 horas no posto e o resto do tempo distribúeo como mellor lle convén, fichando para certificar as horas. Cando se lle pide unha valoración da experiencia non oculta o seu entusiasmo: «Aforro tempo, cartos, vexo máis aos nenos e durmo moito mellor, podo dicir que é unha marabilla».

Vivir co abafo de perder o autobús, de non poder recoller aos seus fillos se chaman do colexio porque están enfermos ou montar unha lea doméstica e laboral cada vez que toca unha cita médica matinal ou unha xestión no banco xa non é un problema. E o rendemento no traballo? «Traballo máis e mellor, sen dúbida. Tes moitas menos distraccións, non hai chamadas que interrompan e os textos de leis e decretos hai que entregalos igual a tempo. A diferenza é que as veces non rematas ás tres, e eses días fas un par de horas máis ou o que faga falta pola tarde e xa está».

Fernanda advirte que se se busca unha perspectiva máis crítica haberá que tocar noutra porta. Na súa casa habilitou un cuarto para traballar, co seu propio computador que conecta aos servidores da Xunta, co seu wifi e o seu teléfono persoal, ao que lle poden pasar chamadas. No seu departamento hai nove persoas, e tres teñen concedido o teletrabajo, aínda que se puxeron de acordo para non faltar á vez na oficina porque, admite, ás veces xorden urxencias polas que acaban «pringando» os empregados de corpo presente. Ese é un dos fallos. E achega outra anotación construtiva: o seu fillo pequeno cumpre os 12 dentro dun ano e ao chegar a esa idade a Xunta corta as vantaxes horarias de conciliación. «Pero a esa idade pasan ao instituto e deixan de ter comedor, case é peor para conciliar, porque el solo non vai cociñar», razoa ao tempo en que expresa o seu desexo de que lle deixen prorrogar o seu horario. Para ela, o bo funcionamento está máis que contrastado, pero para o seu éxito ve determinante unha cuestión que transcende ao voluntarismo da Xunta: que haxa xefes directos con valentía para conceder os permisos.

Cinco anos dunha experiencia que avanza con timidez a pesar da crecente dixitalización

A implantación do teletrabajo na Xunta cumpriu cinco anos sen que teña soado ningunha alarma. A pesar diso, o seu crecemento foi moi meditado e se ha ir estendendo ata acadar a 31 de decembro do 2018 os 324 empregados públicos que se acollen a esta modalidade (37 no último ano). Sete de cada dez beneficiarios traballan nos servizos centrais, en Santiago, e moitos deles viven fóra da cidade.

A Administración é prudente coa medida, pero a súa satisfacción co desempeño dos que solicitaron desenvolver o seu traballo de forma non presencial é obxectivo, xa que nunca denegou unha prórroga aos que experimentaban o traballo desde casa. Si tivo que dicir que non a algunhas propostas de empregados públicos, en concreto a 89, que non obtiveron un informe favorable por non ver con claridade que puidesen cumprir as súas funcións fose do recinto oficial.

Os máis beneficiados son aqueles postos que teñen características técnicas e funcións que se poidan facer a distancia, como os letrados, os informáticos, os tradutores ou os asesores xurídicos; aqueles que están vinculados á inspección (farmacia, urbanismo, traballo ou saúde pública) e outros postos cun alto grao de autonomía.

Flexibilidade

A Xunta si abriu a man coa flexibilidade horaria. Un total de 10.949 empregados públicos están a facer uso desta ferramenta de conciliación que lles permite dispor dunha cuarta parte da súa xornada ao seu gusto, dentro duns límites e parámetros de cumprimento. Poden elixir o horario máis conveniente entre as 7.30 da mañá e as 18.30 da tarde. O máis significativo é que sete de cada dez funcionarios que se acolleron son mulleres, un dato que visibiliza a persistencia do rol da muller como coidadora de nenos e maiores. En todo caso, a modalidade está a callar ata o punto de que no último ano foron 671 as persoas que se sumaron, e a previsión é que sigan crecendo as solicitudes.

Entre os que teñen concedida esta modalidade, máis de 1.400 ten fillos menores de 12 anos, pero a diferenza do perfil dos teletrabajadores, dous de cada tres están destinados en sedes periféricas da Administración galega, que terá maior marxe de experimentación a medida que avance a dixitalización, que debería ser total no 2020.

María Xosé Quintáns, tradutora: «É posible que na casa perdas oportunidades de promoción»

María Xosé Quintáns leva dous anos teletrabajando e o seu departamento halle renovado sempre o permiso. Agradecerao máis deica pouco tempo, cando se reincorpore ao seu posto en Santiago tras unha baixa por maternidade. Agora bota a vista atrás aos meses de embarazo e pon en valor un modelo laboral que lle permitiu soportar o transo sen sobresaltos nin abafos pola petición de permisos. «Precisei moita atención médica e tiña varias citas por semana, pero ao estar na casa organizaba mellor os tempos e sempre alcancei os obxectivos. Como se tocaba traballar de madrugada», comenta esta tradutora que vive en Compostela pero que ás veces tamén traballa preto dos seus pais, na costa. Ela cre que non hai marxe para o escaqueo: «Tes o traballo programado e hai que cumprir», di Quintáns, que pola súa experiencia tamén viu como algúns días na oficina non ofrecen tanto rendemento, porque as interrupcións no posto laboral non se recuperan -«ás tres marchamos»- e, en casa, si. Velle, iso si, un lado negativo. Non lle recomenda o teletrabajo aos que teñan aspiracións e busquen ascensos: «É posible que na casa perdas algunha oportunidade de promoción» por non estar no meollo das decisións.

Berta Rey , inspectora de urbanismo: «Agora podo levar ao meu fillo a clase de música»

Berta Rey vive en Vilagarcía e traballa na delegación da Xunta en Pontevedra. Algúns días pásaos a pé de obra, facendo inspeccións para a Axencia de Protección dá Legalidade Urbanística. Cando toca redactar os informes pode solicitar baixo demanda quedar en casa e autogestionarse o traballo tras pactalo co xefe, e precisamente por esa responsabilidade adoita cumprir con rigor ao ser consciente de que se trata dunha oportunidade que non teñen moitos empregados. Ten concedida unha soa xornada por semana, pero a ela suponlle aforrarse durante catro días ao mes un tempo de coche nunca inferior a unha hora e media, cos consecuentes custos. «Nótase moito», di Berta, que atopa un exemplo evidente das vantaxes que supón para ela: unha vez á semana, o seu fillo pode asistir a unha clase de música porque ela está en Vilagarcía para levalo. Doutro modo non podería. No seu caso, pode trasladar a casa os informes para traballar e conéctase co seu computador para acceder a información. Son anecdóticas as ocasións nas que non puido completar a misión do día. Ten calculadas as horas que supón elaborar un expediente e con esas marxes móvese. E se non hai expedientes? «Non pido o día de teletraballo».

---

---

---