La Voz de Galicia

Case a metade dos ataques son enganos bancarios e fraudes de cartóns de crédito

Gladys Vázquez
Xornalista de La Voz de Galicia. Convencida de que sempre hai máis que contar

Chámanse sniffer, malware ou phising. Nomes imposibles de estafas na Rede que afectan a miles de galegos.

Só no 2017, segundo os últimos datos dispoñibles, Galicia foi vítima de case 6.000 ciberdelitos. 2.800 máis que catro anos antes, é dicir un 87 % máis. Con respecto ao 2016, o crecemento é dun 30 %. É dicir, 1.400 máis. Todo isto converte á comunidade na sexta máis atacada do país. Os ciberdelincuentes buscan incautos por todas as vías pero, no caso de Galicia, sobresaen dous tipos de delito: a estafa bancaria e o engano a través de cartóns de crédito e débito. Tanto que só en 2017 rexistráronse máis de 2.600 destes delitos.

A Garda Civil acaba de advertir sobre un tipo de engano en auxe. A vítima é unha persoa de mediana idade ou maior que oferta, por norma xeral, material agrícola a través de páxinas de compravenda. O estafador acepta o prezo marcado, pero despois asegura que lle resulta imposible realizar unha transferencia bancaria clásica. Con todo tipo de escusas, dille ao vendedor que coñece un novo método de pagamento. Só necesita os datos do seu cartón, incluído o código de seguridade. O resultado é que o enganado comeza a recibir cargos en conta de inmediato. «A estafa a particulares en páxinas de compravenda é a máis habitual. Mesmo en grupos de redes sociais nos que se ofertan artigos. Inténtanse facer mesmo enganos por zonas xeográficas», di Pilar Vila, perito xudicial informático. A máis habitual que detectan os expertos é o anticipo de diñeiro. «Ti compras algo e convéncenche de que pagues por adiantado. É ‘un págame e confía en min'. A petición dos datos do cartón tamén é moi habitual. Mesmo hai persoas chamando por teléfono a maiores en nome de marcas que antes vendían porta por porta dicíndolles que, se queren o produto, téñenlles que facer un adianto. Tamén lles piden os datos do cartón: numeración, caducidade e código de seguridade. Ás veces mesmo che envían un correo suplantando ao teu banco. A escusa é renovarche o cartón e ti dáslle todos os datos». Pilar Vila recomenda fixarse en se a páxina é segura, nos comentarios ou mesmo rastrexar nun buscador os perfís. «Aprovéitanse da nosa boa fe. Hai que pensar que estas persoas dedican a súa xornada laboral a enganarnos».

Alberto González, responsable do Equipo de Estafas Telemáticas da Garda Civil da Coruña confirma a tendencia: «Na compravenda unha persoa fíase da outra e son páxinas creadas para comprar de particular a particular, en proximidade, e iso trasladámolo a relacións a miles de quilómetros». Este sarxento detectou que o perfil do estafador nestes casos é de reincidentes. «É o seu medio de vida. Non temen as consecuencias porque adoitan ser enganos cun custo inferior a 400 euros, un delito leve». A Garda Civil redobrou os esforzos para perseguirlles. «As vítimas habituais adoitan ser persoas entre os 18 e os 25 anos. Fiámonos porque o vendedor nos dá un nome de pila ou un teléfono. Iso non ten nada de fiable. Cando denuncian, necesitamos todos os datos posibles. O rastreo dependerá da profesionalidade do estafador», di.

O letrado especialista en delitos informáticos Luis Xurado ten, por exemplo, sobre a súa mesa, casos de galegos que compraron motos a través dunha coñecida páxina web e nunca as recibiron. «Sexan empresas ou particulares, os delitos preferidos son as estafas informáticas, máis do 60 %, seguido de ameazas e coaccións». Asegura que é difícil sentar aos culpables no banco. «Salvo que sexa moi basto ou teña unha gran entidade. Non é igual un ataque de 100 millóns que uno a unha pequena empresa ou un particular que perdeu 300 euros. Salvo honrosas excepcións, a falta de medios e coñecementos son abafadores. Faise o humanamente posible. O arquivo de moitas causa vén motivado porque non se chega a coñecer aos autores».

«Sextorsión» e falsas relacións: «Engaiolar ou che gravan para roubarche o diñeiro»

Parte da vida diaria trasladouse ás redes e, con ela, as relacións. Aí é onde atopan os estafadores outro punto débil. «Unha persoa establece amizade con outra na Rede, falan e aos poucos a vítima cre que están a saír. O estafador adoita estar noutro país, cóntache que o seu fillo está enfermo e necesita diñeiro. Uns 2.000 euros que o enganado envíalle. Despois borra o seu perfil na rede social e non volves saber nada», explica Pilar Vila. «Facer un rastreo é difícil e a vítima valora se lle compensa. Ás veces entre a pericial e o avogado, sáelle máis caro que o diñeiro que lle estafaron». Algo similar sucede coa sextorsión. Persoas que contactan con outras a través dun servizo de vídeo. O estafador pídelle por medio de imaxes gravadas que se ispa. «Gravan á vítima e despois pídenlle entre 600 e 1.000 euros por non subir o vídeo á Rede», di Vila.

A clave é non pagar

As empresas tamén son vítimas destes ataques. Un clásico é o ransomware que bloquea o sistema e pide un rescate. «Se caes en coaccións, es unha vítima aínda máis doado. Ninguén che garante que che desbloqueen o equipo ou che esixan máis cantidades unha vez que pagas. Hai que acudir ás Forzas de Seguridade», di Alberto González. «As máis atacadas son empresas de pequeno ou medio tamaño cun volume de facturación alto. Pensan que ninguén se vai fixar na súa empresa, que levan toda a vida igual e non pasa nada. A sorpresa pode ser maiúscula», di o letrado Luis Xurado.