O peso das actividades extraescolares adianta a xornada escolar en Galicia
GALICIA
Os colexios de primaria súmanse ao horario continuado dos institutos
10 dic 2018 . Actualizado ás 05:00 h.«A partir de quinto os nenos ir á cama a unhas horas tremendas». María Hermida, directora da Compaña de María da Coruña, resume nunha frase por que o colexio adaptou as súas xornadas aos estudantes. Cando o alumnado chega aos dez anos as actividades extraescolares van gañando peso e á vez multiplícase o tempo de estudo e lectura; o resultado é que os menores se deitan tarde e non teñen suficiente tempo para gozar, xogar ou descansar.
As actividades extraescolares, que os primeiros anos son sobre todo un entretemento, convértense cara ao final da primaria nun complemento indispensable. Para algúns pais son a chave do futuro dos seus fillos, como poden ser os idiomas; para outros, unha forma de estimular a súa intelixencia e cultura, e aí inclúense o baile, a música ou o teatro; e hai quen opta polos deportes para propiciar unha vida saudable. «Non é só o colexio o que forma a unha persoa. As actividades extraescolares teñen moito peso e sentido na vida dunha persoa que está a crecer», di Francisco Lires, presidente da Federación Galega de Directivos de Centros de Ensino Público (Fegadicep). No seu colectivo, os centros públicos de primaria, «apenas quedan colexios coa xornada partida», pero aínda así cada curso hai peticións para incorporarse ás clases só de mañá. Eles teñen que lidar cun problema engadido: o transporte. «Na Galicia rural é o autobús o que decide o horario dun colexio e, se é combinado con outro centro, non se pode cambiar», explica Lires. Ademais, en sitios moi pequenos apenas hai oferta de actividades extraescolares, ou, se as hai, esixen das familias facer moitos quilómetros cada día. De feito, en moitos concellos galegos «o colexio é o dinamizador da vida social e cultural da zona».
Persoalmente, Lires defende a xornada continuada: «Recordo cando os nenos de tres anos tiñan que facer catro viaxes en bus cada día. Chegaban os pobres despois de comer e quedaban durmidos no colexio». A xornada partida ten sentido, explica, en casos moi concretos, pero cada vez é máis lóxico inclinarse pola continuada.
Nos colexios concertados, como Escolas Católicas, que aglutina a máis de cen centros, non hai unha opción única, aínda que a maioría dos centros teñen xornada partida en primaria e continua en secundaria.
E que opinan os pais? Moitas veces o cambio da xornada faise a instancias do AMPA. Con todo, como explica María José Mansilla (Congapa, colexios relixiosos), «nisto hai case tantas opinións como familias», e por iso a entidade non toma partido por ningunha solución. O único que apunta Mansilla é o traballo dos nenos: «Son partidaria de que analicemos as horas que pasan os nenos no colexio [e nas actividades]».
María Hermida, pola súa banda, recoñece que ao principio hai certo medo: «As familias temen que os nenos leven mal a madruga [pasan de entrar ás 9.15 ás 8.30], pero esa preocupación enseguida desaparece porque cambian o seu ritmo e déitanse máis temperán». De feito, os pais son os maiores defensores deste cambio horario porque ven como os seus fillos non están tan esixidos polas tardes. Ademais, na Compaña os nenos de quinto e sexto teñen clase os martes pola tarde e ese día non se lles pon deberes; como moito, ler algo. «Iso cóidase especialmente», recalca Hermida.
As nenas deixaban o deporte e a música ao chegar a quinto
As nenas deixan enseguida o deporte, e, mentres que os homes practican fútbol, baloncesto ou atletismo durante toda a secundaria e bacharelato, entre as mozas a práctica vaise reducindo cada ano ata chegar á Universidade sen que haxa apenas deportistas. Iso vírono claramente na Compaña de María da Coruña, e descubriron que quinto era o curso crave. «Cando comezaban as esixencias académicas -explica María Hermida- as nenas empezaban a deixar as actividades extraescolares, desde a danza á música ou o deporte». No centro tiñan moi claro que había que cambiar as cousas: «Nós promovemos o deporte das nenas a todas as idades e estamos notando o cambio».
