Anualmente remítense tamén a estes hospitais 44.500 probas diagnósticas
22 oct 2018 . Actualizado ás 05:00 h.O concerto singular de Povisa nada ten que ver co resto dos concertos que o Sergas establece cos hospitais privados. O primeiro atende a unha poboación de referencia, mentres que os segundos son ferramentas de Sanidade para xestionar as súas listas de espera. Se estas soben, ofrécese aos pacientes acudir a unha clínica acreditada. Basicamente, trátase de operacións e de probas diagnósticas, xa que as consultas co especialista non se derivan. Pero cantas persoas son remitidas cada ano aos hospitais cos que a Xunta ten concerto? Ao redor de 25.000. No 2017, en concreto, foron 24.960. A media foi moi similar durante os últimos anos, aínda que o Sergas saca peito asegurando que no 2008, co bipartito, enviáronse case 28.000 enfermos.
E en que momento chámase a un usuario que está nunha lista de espera para que acuda á privada? Cando está pendente dunha operación de baixa complexidade segundo a clasificación da Asociación Americana de Anestesia. A maioría son intervencións de traumatología, oftalmoloxía, cirurxía xeral ou dixestiva e de angiología ou vascular. Por exemplo, das 25.000 operacións concertadas cada ano, unhas quince mil son de trauma e de oftalmoloxía. De neurocirugía só se remiten unhas 123 ao ano a todos os hospitais.
E que área sanitaria deriva máis? En toda esta actividade non pode terse en conta a Povisa, que funciona como un hospital público. A pesar de que Vigo e A Coruña son as zonas que teñen unha maior poboación de referencia (pasan de medio millón de pacientes cada unha) o seu nivel de concertación é diferente. A primeira das áreas sanitarias deriva aos privados máis de sete mil intervencións cada ano e, con todo, Vigo apenas pasa das 2.200. Ferrol, con medio milleiro de operacións concertadas, é a área sanitaria que menos utiliza esta ferramenta, aínda que tamén é certo que o CHUF ten a poboación de referencia máis baixa de Galicia, menos de 180.000 usuarios.
A actividade que concierta o Sergas coa rede de hospitais acreditados supón o 2,2 % do total das súas operacións cirúrxicas e probas diagnósticas. O director xeral de Asistencia Sanitaria, Jorge Aboal, sinalou nunha intervención parlamentaria que, se no quinquenio 2013-2017 remitíronse á privada 348.415 operacións e probas, durante ese mesmo período o Sergas fixo nos seus centros máis de 16 millóns de intervencións. Iso si, se se analizan só as operacións, a porcentaxe sobe a máis do 12 %, xa que, se no 2017 deriváronse 24.960 intervencións cirúrxicas a estes hospitais, o Sergas realizou 205.277 entre operacións programadas e urxentes.
En canto ás probas diagnósticas, o complexo hospitalario de Vigo non deriva a ningún paciente á privada. Si o fan o resto das áreas sanitarias. Lugo e Ourense son as provincias nas que se bota man con máis frecuencia dos hospitais privados. En Lugo, cunha media de 12.192 derivacións ao ano e en Ourense, con 11.526. A Vigo séguelle Pontevedra en menor concertación de probas: 1.612.
Desde o 2013 ata o 2017, insisten desde Asistencia Sanitaria, o orzamento destas derivacións caeu nun 0,69 %.
O caso de Povisa, un centro privado con poboación de referencia, non é común en España
Hai unha diferenza moi clara entre o modelo de Povisa e o resto dos concertos do Sergas. De feito, mentres a segunda actividade está xeneralizada en toda España -os servizos de saúde teñen concertos para alixeirar as súas listas de espera-, escenarios como o de Povisa, que ten unha poboación asignada, son excepcionais. Desde a Asociación de Hospitais de Galicia sinalan que situacións similares só se dan en Xixón, en Madrid (coa Fundación Giménez Díaz) e en Andalucía. Outro modelo é o madrileño, coa concesión da explotación de hospitais públicos a empresas privadas, similar ao caso Alzira en Valencia , que revertió o Goberno valenciano.
Segundo os datos do Consello de Contas, Povisa leva a maior porcentaxe de fondos do capítulo de concertos, máis de 75 millóns de euros no 2016. Outros once vanse ao oncolóxico da Coruña, aínda que neste caso se trata dunha institución que aparece como concertada, pero que xestiona unha fundación cuxo padroado está presidido polo presidente da Xunta por razón do seu cargo. Dos 225,5 millóns que o Consello de Contas recolle que se destinaron á actividade concertada, 152 son con centros hospitalarios, mentres que o resto, máis de 75, refírense a outro tipo de actividade.
as análises
Deben ter un carácter subsidiario
Manuel Martín, portavoz SOS SANIDADE DE GALICIA
Os concertos co sector privado teñen como finalidade atender a pacientes en lista de espera ou realizar actividades que por circunstancias especiais non pode facer o sistema público. As condicións para fixar estes concertos implican a utilización plena dos recursos públicos e que teñan un carácter subsidiario e complementario deles. Nestas condicións non supoñen privatización, aínda que en moitos casos os pacientes rexeitan ser atendidos nos centros concertados ao desconfiar dos recursos ou da calidade da atención. Doutra banda, o Sergas modificou recentemente a lexislación sanitaria para concertar paquetes que cobren toda a atención hospitalaria por catro anos, algo que só poden prestar as multinacionais que están adquirindo os hospitais tradicionais, o que supón unha privatización parcial do sistema.
Nos concertos singulares cédese a atención hospitalaria dunha área a un centro privado, como Povisa, que substitúe ao sistema público, perdendo así o seu carácter complementario. Aínda que adoitan estar xustificados por problemas de dotación de recursos públicos, no caso de Vigo non foi así. Tras a adquisición da mesmo polo Grupo Nosa Terra as renovacións do concerto acompañáronse de presións e ameazas de peche, destinadas a xerar alarma en traballadores e usurarios para que presionasen á Administración. Isto condiciona desde hai anos o desenvolvemento hospitalario de Vigo, primeiro co Meixoeiro e despois co Álvaro Cunqueiro, que sufriu un recorte de 400 camas, as mesmas que Povisa. A imposibilidade de crear estas camas a curto prazo e a alarma dos 1.400 traballadores outorgan á empresa enorme capacidade de presión para negociar. Salvagárdaa dos intereses sanitarios debería obrigar á Xunta a rescatar o centro, como as autoestradas ou a banca.
Negociar con transparencia
Enrique Castelló, MÉDICO E ECONOMISTA
A colaboración público-privada en sanidade non é algo novo. O 43 % dos hospitais privados teñen algún tipo de acordo e algo máis do 11% do gasto sanitario público dedícase a iso. O concerto é un contrato administrativo que deu lugar a dous tipos de situacións: unhas, infrecuentes, nas que o acordo acada a ofrecer gran parte da carteira de servizos a unha poboación. E outras nas que se contrata a resolución de problemas concretos como as listas de espera en determinadas especialidades.
No pasado houbo enconados debates acerca da eficiencia relativa dun sector sobre outro. Pero non se acadaron resultados concluíntes xa que, en definitiva, esta é unha cuestión empírica. Debe garantirse que os resultados sexan equiparables ou reverter os acordos se non é así. Hoxe temos dous asuntos sobre a mesa: a contraprestación económica e o propio procedemento administrativo. O primeiro vén resolvendo nunha negociación complexa -vai de compartir riscos- baseada en referencias externas e na estimación de custos que soporta o Sergas pola súa carteira de servizos, incluíndo ou non farmacia, para atender unha área sanitaria. Ou ben nos seus custos se se trata de reducir lista de espera. O segundo pode condicionar o futuro inmediato, xa que parece que a negociación vai dar paso a un concurso público en aplicación da Lei de Contratos das Administracións Públicas. Esta non parece unha boa solución. Un proceso negociador, a condición de que sexa transparente, é preferible por flexibilidade e eficacia.
Na prestación doutros servizos e produtos aos servizos de saúde está a empezarse a utilizar como criterio o valor obtido (e percibido) polo paciente, máis que a cantidade de servizo prestada ou produto utilizado. En materia de concertos, con todo, non parece que haxa innovacións á vista.
A creación sen consenso da figura do pediatra de área indigna aos médicos
O sindicato CESM di que só Galicia non terá esta categoría propia de primaria
E. Álvarez
Á espera da reunión que este luns o Sergas asegurou que manterá coas sociedades científicas de pediatría, a medida que de esguello a Consellería de Sanidade introduciu na lei de acompañamento dos orzamentos do 2019 está provocando as críticas de toda a profesión médica. Este domingo foi a delegación en Galicia da Confederación Estatal de Sindicatos Médicos (CESM) a que acusou a Xunta de incorrer nun acto «de traizón», ao incluír esta epígrafe nunha das disposicións adicionais da lexislación «sen ter contado cos profesionais». Os representantes dos facultativos lamentan esta actuación unilateral despois de que os pediatras galegos teñan realizado grandes esforzos dobrando quendas e facendo intersustituciones polo déficit que hai na comunidade galega destes profesionais.
CESM reclama ao Sergas que antes de seguir adiante coa creación desta figura do «pediatra ambivalente» séntese a escoitar aos profesionais, xa que non facelo «suporá un prexuízo para a calidade asistencial». Os pediatras entenden que con esta modificación desaparecerán as cotas establecidas por área e que se verán prexudicados «ao poder ser destinados a atención hospitalaria e primaria en función da demanda». Un apuntamento máis do sindicato médico é que, coa posta en marcha do pediatra de área, Galicia sería a primeira comunidade en España na que desaparecería o profesional de pediatría de atención primaria tal e como existe na actualidade.
Unha medida analizada
Ante as críticas das sociedades científicas, o Sergas asegurou que esta medida é unha das que se puxeron amais da mesa nas reunións que se mantiveron con estas entidades para paliar o déficit de pediatras. Para a Xunta trátase dunha mellora que permitirá ter non só dispoñibilidade de profesionais, senón tamén ampliar a cobertura dentro de una mesma área. Sanidade insiste en que a actual estrutura de pediatras de primaria e de atención hospitalaria debe dar paso a unha atención coordinada entre ambos os niveis asistenciais. A Xunta asegurou que este luns se reunirá cos colectivos afectados, e as propias sociedades científicas reclamaron un encontro urxente para abordar este tema.
A agrupación en centros de saúde foi unha das medidas baralladas
O déficit de pediatras sobrevoa a comunidade galega desde hai anos, aínda que certo é que non se trata dun problema exclusivo de Galicia. As reunións que mantiveron os profesionais e os responsables sanitarios deixaron clara a necesidade de tomar medidas, e unha das que se barallou foi a agrupación de pediatras en centros de saúde. É dicir, que en lugar de que haxa un profesional por centro, o que provoca que en vacacións unha poboación poida quedar sen este servizo, estes concéntrense en ambulatorios máis grandes e dean atención durante todo oano .
Outra das ferramentas que sopesa o Sergas é pedir máis prazas mir, pero non tería efectos a curto prazo.
Povisa e Sergas, condenados a convivir
137.000 pacientes asisten con asombro ao preconcurso de acredores do único hospital non público da rede da Xunta
Anxo Paniagua
O maior hospital privado de Galicia navega na inestabilidade. O 28 de setembro declarouse en preconcurso de acredores e botou toda a culpa do seu buraco financeiro ao Sergas.
Por que Povisa é diferente dos demais hospitais privados galegos?
Por dúas cousas: o seu tamaño e a súa relación co Sergas. Segundo datos do Ministerio de Sanidade, Povisa é o terceiro hospital privado con máis camas de España. É o único centro sanitario privado galego que funciona como hospital de referencia para unha parte da poboación. Está incrustado na sanidade pública desde os tempos do Insalud. O seu primeiro concerto co Sergas para atender unha área de referencia é de 1993. Actualmente ten ao seu cargo 137.000 pacientes -o tope é de 139.000-. Ademais, ten actividade privada, con seguros e particulares, e o seu persoal de 1.400 traballadores é a segunda de Vigo.
É mala a súa situación financeira?
Desde o 2014, cando entrou en vigor o concerto actual, os libros de contas reflicten perdas que suman 10,4 millóns netos. O mes pasado, A Caixa retiroulle un aval e tivo que demorar o pagamento do IRPF a Facenda.
Pero canto cobra?
No ano 2001, o Sergas pagou ao centro do Grupo Nosa Terra 46 millóns de euros. No 2008 xa eran 74 millóns. A cifra creceu co PP e creceu co bipartito. Nesta década, o hospital está a ingresar ao redor de 80 millóns anuais (82 o pasado).
Que cambiou o concerto do 2014?
Povisa deixou de cobrar pola actividade que facía e pasou a recibir 540 euros ao ano por cada paciente que ten asignado e, á parte, polas especialidades de referencia: servizos aos que se envía a calquera enfermo do sur de Galicia e que o Sergas descartou crear nos hospitais públicos porque Povisa xa os tiña, como cirurxía maxilofacial ou queimados, entre outros. Ademais, cada ano permíteselle a parte da poboación de Vigo elixir entre o Chuvi ou Povisa. E o máis importante: con este concerto, o Sergas pon obxectivos ao hospital privado. Grazas a iso, hoxe a espera media para unha operación é de 81 días. O mesmo día que se asinou o concerto eran 200.
Por que perde diñeiro?
Os problemas están en dous ámbitos: un é a farmacia e outro a carteira de servizos. Sobre o primeiro, o hospital asume medicamentos de alto impacto -os máis caros- e tamén os tratamentos a pacientes que non están ingresados. A factura hase disparado nos últimos anos. Neste aspecto xa hai acordo entre as dúas partes: o Sergas asumirá os custos. Sobre o segundo, un exemplo: se unha muller ingresada en Povisa necesita unha proba PET, como o hospital non ten esa máquina, deriva á enferma ao Meixoeiro; e o Sergas pásalle a factura. O mesmo ocorre con outras probas. Povisa demandou ao Sergas porque consideraba que non debía pagar. O xuíz fallou a favor da Xunta, pero Povisa insiste en que non debe pagar.
Como chegou a isto?
No 2010, Povisa expuxo un ERE para despedir a 1.200 traballadores porque o Sergas non asinaba un novo concerto. Acabou subscribíndose no 2014, pero as relacións quedaron tocadas. Este contrato establece un complexo sistema de actualización da cápita que permitiu que, ata agora, o gasto farmacéutico disparouse, pero que a tarifa de 540 euros non teña variado.
Que pide?
Di que actualmente perde doce millóns ao ano por culpa do concerto e que necesita non perder nada para gañar diñeiro co sector privado. Lembra sobre a mesa que ao Sergas lle sae máis barata a asistencia en Povisa que nos seus propios hospitais.
Pode o Sergas prescindir de Povisa?
«Non estamos a traballar nese escenario», dixo a La Voz o xerente do Sergas, Antonio Fernández-Campa, despois de que o hospital expuxese a posibilidade de que o Sergas asuma os seus 137.000 pacientes. O Sergas conta con Povisa e Povisa prefire seguir co Sergas. Un informe do Consello de Contas do ano 2008 xa dixo: «A presenza continuada de Povisa desde mediados dos anos setenta condicionou o desenvolvemento do sistema sanitario público na área de Vigo». Pero mesmo o bipartito, que deseñou o novo hospital, prevía manter Povisa. Neste momento, o hospital de Vigo non ten capacidade. E Povisa sábeo.