Explica os cambios no Executivo e di que xa pensa no 2021 «e máis aló», pero sen desvelar o seu futuro político
30 sep 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Alberto Núñez Feijoo (Os Peares, 1961) sempre se refire aos anos pola súa última cifra, deixando de lado o milenio. Utiliza como referencia o 9, cando chegou á Xunta; fala con preocupación do 11 e do 12, o peor momento da crise; e do 15, no que empezou a notarse a recuperación. Acaba de remodelar o seu Goberno por sexta ocasión e no seu discurso o pasado empeza a perder peso. Interésalle «o 21 e seguintes», pero non aclara se el formará parte dese futuro.
-Explique os cambios.
-Cumprimos o comprometido. Tiñamos previsto facer os axustes en xullo, pero a moción de censura e o congreso do PP atrasounos todo unhas semanas. O que pretendín é facer un Goberno coa vista posta nos primeiros anos da próxima década, niso estou a traballar.
-É o seu xeito de anunciar que intentará un cuarto mandato?
-Coa actual política non hai ninguén que poida facer unha previsión certeira, e non me atrevo a facela nin de min mesmo. Acabamos de empezar a segunda parte do partido -dous anos de lexislatura- e é o momento no que se deciden moitas cousas. Aos galegos non lles importa quen será o candidato do PP no 2020, queren que o Goberno funcione e que teña un modelo para o ano 21 e os seguintes.
-Terá revisado a fondo o currículo dos seus novos conselleiros.
-Son persoas que están contrastadas, que aprobaron as súas oposicións, que son empregados públicos e algúns teñen un máster, pero estamos convencidos de que non imos caer nos erros doutros.
-Que lles pediu?
-O reto de José González (Medio Rural) é implementar o mellor ditame realizado en trinta anos sobre os incendios, avalado polo PSdeG, acelerando os cambios forestais e agrarios. E facilitar terra para que a xente que queira investir, poida.
-Carmen Pomar non ten experiencia política.
-A responsable de Educación deu un paso desde a súa independencia a un Goberno e ten unha virtude: coñece moi ben a Universidade e estábase dedicando á educación en idade infantil, e pretendemos precisamente que sexa unha ligazón entre eses mundos e tamén coa Formación Profesional, porque estamos convencidos de que por aí vai o futuro da empleabilidad. E en Política Social optamos por unha persoa nova, muller e nai, que coñece o mundo municipal e autonómico. Son tres procedencias distintas e iso vainos a dar moito máis ímpeto.
-E o resto de axustes?
-Interesábame trasladar a experiencia de Ánxeles Vázquez no medio rural ao medio ambiente, e que Ethel Vázquez xestionase todas as infraestruturas, incluído augas, que xa coñece. Creo que é un proxecto que o preparamos para que teña efectos no ano 2021 e máis aló.
-Dálle unha importancia estratéxica ao Xacobeo, por que?
-Pretendemos que o Xacobeo marque o camiño nesta década que comeza. A Galicia do 2021 vai ser moi potente, co AVE funcionando, as rías saneadas, as autovías interiores finalizadas... e imos prepararnos con tempo, non pode ser que o presidente da Xunta atópese como eu no 2010, sen nada adiantado.
-A industria vive un debate intenso sobre a calidade do turismo que vén, que opina?
-Vexamos: este ano o número de pasas a noite non subiu moito, pero o gasto medio en hoteis e en estancias si creceu. Habemos de distinguir os cinco millóns de turistas que chegan dos 300.000 que veñen peregrinando que, algúns deles, teñen un gasto medio máis baixo respecto ao conxunto. Pero o fenómeno dos camiños está a traer a xente con máis recursos que come en restaurantes e dorme en hoteis. Son optimista sobre o futuro turístico porque poderemos competir co Mediterráneo en termos de conectividad, cun patrimonio histórico coidado e unha identidade definida, que é polo que nos coñecen no mundo.
-Falando de patrimonio, que será do pazo de Meirás?
-Nós fixemos o noso traballo no Parlamento de Galicia, e iso que o PP gobernaba en Madrid. O PSOE tamén se mostraba entón moi proactivo para recuperar o pazo de Meirás en beneficio do patrimonio público, pero agora teño a sensación de que os socialistas xa non teñen interese en que se escoite ao Parlamento para iniciar a reivindicación da propiedade en beneficio do patrimonio público. Nós imos seguir, temos claro que debe ser de todos e creemos que hai razóns xurídicas para solicitar a propiedade pública.
-Agora veñen curvas coa sanidade. Valorou substituír ao conselleiro?
-Non, porque o coñezo e é un bo médico e xestor. A oposición leva unha década intentando furar ao Goberno e ten que buscar onde. Elixen a sanidade? Perfecto, nós sentímonos cómodos nese debate e para min será unha honra comparecer na comisión impulsada no Parlamento.
-Algunha debilidade terán visto.
-Traballei preto deste sector desde a transferencia sanitaria no ano 90, e podo asegurar que non hai ningún momento na historia de Galicia no que se que teñan feito tantos hospitais, tantas reformas, tantos centros de saúde e que se incorporou tanta tecnoloxía, ademais de facer máis probas diagnósticas e cirurxías que nunca nunha contorna de crise e coa poboación máis envellecida. A cambio, temos 1.500 médicos máis coa porcentaxe de interinidade máis baixo de toda España. Queren discutir disto?
-Transmítolle unha opinión da rúa. Galicia é un bo lugar para ter unha enfermidade grave, pero o día a día da sanidade é infernal. A xente non se cre as listas de espera.
-A lista de espera é un procedemento de medición homologado, pero fun xestor sanitario e comprendo o que me di. Fixemos cousas relevantes, como as vías rápidas para atender os casos de cancro, que funcionan. Devandito isto, é evidente que nos gustaría baixar as esperas, pero nun sistema con 39.000 persoas pode haber bolsas de ineficiencia, sin duda. Devandito isto, creo que xunto ao País Vasco temos o mellor sistema de saúde público de España, e iso quere dicir tamén de Europa.
-Sacou vostede o problema do envellecemento. Cada ano desaparece de Galicia a poboación equivalente a un municipio como Ordes, unhas 12.000 persoas.
-Entre os nacementos, as defuncións e os movementos migratorios, que agora son positivos, o balance anual é dunhas 8.000 persoas menos.
-O seu Goberno impulsou axudas que só chegan aos galegos con menos renda, cando este non é un problema de ricos ou pobres. Unha parella de profesores, por exemplo, non ten alicientes.
-Pero si teñen unha baixa maternal e paternal máis longa. E estabilidade no seu emprego, pero imos, é certo que hai outras zonas ricas de Europa con este problema. Por iso intentamos sensibilizar ao Goberno de España e para iso seis presidentes autonómicos levantamos a man para que a UE teña en conta todo isto nos próximos orzamentos. Non hai nacementos, e ese é o noso primeiro problema estrutural.
-Ten outros 165.000 problemas. Os parados galegos.
-Desde que presentamos o plan estratéxico 2015-2020 creamos 50.000 empregos. Nos dous últimos anos, 30.000. Setembro será bo e en termos interanuais a baixada do paro aproxímase ao 10 %. Creo que cos medios e as competencias en materia laboral que temos facemos todo o esforzo posible.
-Baixará os impostos autonómicos no 2019?
-Estou a velo co conselleiro de Facenda, pero é difícil adiantarse sen coñecer a previsión do orzamento para Galicia. Estamos consolidando as contas do próximo ano, pero quero deixar claro que me gustaría baixar impostos para que a xente quede a vivir en Galicia cunha presión fiscal inferior naquilo que poidamos REVISAR, claro.
«Me entristece a política española, non nos merecemos este Goberno»
O presidente da Xunta afirma que a súa preocupación polos supostos dossieres contra el «é cero»
J. Capeáns
Liberado tras a presión á que se viu sometido no mes de xuño para que dese o salto á política española, analiza os feitos xa con certa distancia. Naquelas semanas, paralelamente ás súas reflexións, afloraron de novo nas redes sociais e nalgúns medios as fotografías con Marcial Dorado, e especulouse sobre a existencia de dossieres na súa contra.
-Se existen dossieres contra vostede, por que non intentan tombar ao presidente da Xunta?
-A miña porcentaxe de preocupación sobre iso dos dossieres é cero. O único que me preocupaba eses días é que non acabara o mandato en Galicia.
-Por que se emocionou ao anunciar que quedaba?
-Porque ía decepcionar a moita xente, e iso pesábame. Presidentes autonómicos, deputados, senadores... eles pensaban que eu era a mellor opción. Esa sensación agridoce tívena pola decepción que ía producir no partido. Ao final, esta é a miña familia política.
-No partido eran maioría os que lle pedían que se presentase. E na rúa?
-Estaba equilibrado. Fóra de Galicia non se entendeu, aínda que agora se vai comprendendo un pouco mellor.
-Na rúa adoitan paralo para felicitalo, pero nas redes sociais a súa figura xera división.
-A maioría dos cidadáns non se dedican a facer comentarios nas redes sociais, a xente ten as súas ocupacións. Pero hai unha serie de persoas que, non compartindo os principios da maioría, tampouco aceptan as súas decisións. Iso provoca comentarios impropios. Eu convivo con sentimentos distintos. Fóra de Galicia observamos que o prestixio da Xunta, a súa estabilidade e a previsibilidad que irradiamos valórase moito. En Galicia apréciase, pero fóra, aínda máis. Estou sorprendido polo cariño e respecto que nos teñen.
-Dálle preguiza a política de Madrid?
-Dáme tristeza ver como está a política española. Estamos en outubro e non hai ningunha comunidade autónoma que saiba canto diñeiro vai ter para o próximo ano. Non sabemos cando vai haber orzamento. Non hai ningunha medida estrutural. Fálase de impostos á banca, ás sociedades, á renda, aos combustibles... Para que serviu este cambio de Executivo? Para que? Para ter máis ministros cesados ou investigados? Isto non é o cambio. É un retroceso na política. Me entristece porque os españois non se merecen este Goberno.
-Vostede chegou á Xunta a lombos da polémica dos Audi, que opina dos medios de transporte que usa Pedro Sánchez?
-Non me atrevo a opinar. Eu entendo que un presidente do Goberno ten que atender moitas obrigacións, pero non quero centrarme niso. O certo é que cada vez que hai un problema en España observamos con precisión unha cortina de fume ao día seguinte, ¡todo é fume! Ao problema da ministra de Sanidade responderon cunha reforma constitucional dos aforados; ás gravacións da ministra de Xustiza contestaron cun CIS ilusorio que dicía que o PSOE gaña nas catro provincias galegas [sorrí]. Agora soubemos dos problemas do ministro de Innovación, e ameazaron con eleccións anticipadas. Non está mal..
-Vostede comprou unha vivenda e ten segunda residencia, un político pode ter unha sociedade para facer esas adquisicións?
-Un político ten que coidar ao máximo as súas formulacións tributarias. Hai cousas que a lei permite, pero os políticos debemos pensalo dúas veces. Xa que logo, non estou a censurar nin xulgando, só digo que os políticos, en temas de impostos, debemos ser especialmente meticulosos, porque estamos xestionando o diñeiro dos cidadáns.
-Que lle preocupa de Cataluña un ano despois do 1-O?
-Que ninguén se estea preocupando dos problemas dos cataláns porque só se fala dos problemas dos seus políticos. E escoitar a altos cargos do Goberno socialista, que depende dos independentistas, falar de indultos sen que haxa nin sequera sentenza. Iso é un calafrío político e do Estado de dereito.
-Viuse con Rajoy este verán, como o atopou?
-Vin ao Rajoy máis puro, o que se reconcilia coa súa profesión, pero coa mesma carga irónica. Dáme a sensación de que está sorprendido por derívaa da política e as frivolidades. Ten razón, deberiamos ser un pouco máis serios.
«Un político ten que coidar ao máximo as súas formulacións tributarias»
«Cada vez que o Goberno ten un problema hai unha cortina de fume. ¡Todo é fume!»
«Non imos admitir máis anos de insultos e victimismo do alcalde de Vigo»
A pesar da cómoda maioría absoluta, o debate político en Galicia segue sendo intenso.
-A quen ve máis forte na oposición?
-Como parlamentario, vexo máis solidez en Leiceaga desde o punto de visto de coñecemento, formación e ponderación. A Villares e a Pontón os respecto, pero o señor Villares respecta menos aos demais. Esa actitude pode ter que ver coa súa posición dentro do seu grupo.
-Gonzalo Caballero vai cumprir un ano á fronte do PSdeG, como o valora?
-Paréceme unha persoa educada, e iso é importante en política. Desde que o seu líder, Pedro Sánchez, é presidente nótoo con moitas limitacións no seu discurso. El intenta facerse un oco, pero dáme a sensación de que hai persoas dentro do seu partido que non teñen ningún interese no seu liderado.
-A súa relación con Abel Caballero é reconducible?
-Ata as persoas que pensan que Abel Caballero é un líder planetario danse conta de que o victimismo é o seu leit motiv. Cada vez que nós levamos unha solución a Vigo, el está a pensar no seguinte problema. Insulta pola mañá e provoca pola tarde, pero xa non imos admitir máis anos así. Seguiremos dicindo que ser alcalde de Vigo non é ser o seu propietario, e que Vigo é dos vigueses, que non son vasallos de ninguén.
-Que pasaría se Feijoo sae de teloneiro nun concerto do Monte do Gozo?
-Vostede mesmo sorrí ao facer a pregunta, e con todo en Vigo considerar normal. Os medios en Vigo interpretan que isto non se pode comentar, non vaia a ser que teñan algún problema. O noso obxectivo está claro: imos defender aos cidadáns de Vigo, que non teñen que temer ás represalias nas asociacións, nas institucións e nas empresas por non seguir as teses oficiais. E o Aló alcalde -en referencia ás súas intervencións mediáticas- ten que ser denunciado, porque estamos nunha democracia. Eu son presidente da Xunta porque sempre gañei en Vigo, sempre. En todas as eleccións fun o político máis votado con moita diferenza. Que o alcalde me diga que eu non podo entrar en Vigo... Isto non o imos a seguir silenciando.
«Queremos xestionar a AP-9 para mellorar o servizo e as conexións»
Feijoo carga abertamente contra o Goberno de Sánchez por todo o que ve e le nas últimas semanas, pero sostén que tamén está sufrindo certa desconexión con Madrid que pagan todos os galegos. Catro meses despois de chegar ao poder, o ministro de Fomento, José Luis Ábalos, vai reunirse co presidente da Xunta esta semana. Os asuntos non son menores. Co AVE non agarda sorpresas e confía en que siga en pé a data de probas para o último trimestre do 2019.
-Atopará unha posición diferente sobre a transferencia da titularidade da AP-9?
-Neste asunto nós mantivemos sempre o mesmo criterio. O que busca a Xunta é mellorar a calidade na prestación do servizo, cousa que non sempre ocorreu cando houbo obras, e poder facer unha formulación máis amplo de conexións con outros viarios, porque temos un problema na área metropolitana da Coruña, en Vigo, en Pontevedra e en Santiago, onde aínda non se completaron os traballos. É a arteria principal do eixo atlántico.
-É optimista?
-En xeral, paréceme que retrocedemos. Tiñamos unha comisión paritaria para o seguimento da AP-9, e está parada. Tampouco recibimos información da supresión da peaxe de Redondela , e tampouco do cambio de propiedade. Desde que está o PSOE no Goberno xa non hai présa para a transferencia, xa non hai comunicación. E engado: con independencia do que se vote no Congreso, esa transferencia pódese facer sen ningunha lei. Trátase de facer unha comisión mixta de transferencias e pactala. Só se necesita que haxa un acordo nesa comisión. Que se vote ou non na Cámara non é un motivo para pospor a decisión.
-E con Pablo Casado, non debería exporlle estas cuestións para que as defenda?
-Non é necesario. Un acode ao presidente do partido cando hai problemas ou discrepancias, pero el estivo no inicio do curso político e coñece as reivindicacións de Galicia.