A supervisora do ERTMS nega presións para acabar rápido de cara á inauguración
26 sep 2018 . Actualizado ás 21:29 h.A pesar de ser un técnico puro, físico para máis detalle, Juan E. Olmedilla, coordinador de seguridade da unión temporal de empresas (Thales e Dimetronic) que instalaron a sinalización e os sistemas de seguridade na liña de alta velocidade Santiago-Ourense, dixo algo máis do que se agarda dun técnico na comisión de investigación do accidente do Alvia. Asegurou que eles non se ocupan das curvas, «só entendemos de velocidades», pois traballan co cadro de velocidades máximas que lles proporciona o ADIF e que despois introducen no sistema de seguridade, neste caso o ERTMS. E fano sobre planos denominados «tira de vías», nos que todo son liñas rectas.
Talvez isto explique a invisibilidade da curva de Angrois que tanto irrita a parlamentarios como Alexandra Fernández (En Marea) ou Gabriel Rufián (ERC), que insistiron unha e outra vez nesa gran afronta ao sentido común de que unha liña practicamente rectilínea estea totalmente protexida ata o quilómetro 84,108, e cando se chegaba ao momento máis perigoso, a curva de Angrois, o maquinista quedaba só ante o perigo.
Juan E. Olmedilla era o coordinador de seguridade da ute, é dicir, o que integraba as achegas das dúas empresas no dossier de seguridade da liña, pero só o tramo regulado polo enclavamiento do Irixo. A estación de Santiago e a súa contorna desde antes da curva, como se sabe, quedou fóra. Olmedilla, para ser un técnico puro, non eludiu pregúntaa clave, que lle fixo Gabriel Rufián, ás veces máis no papel dun fiscal: «Por que morreron 80 persoas nesa curva?». Case todos os comparecentes que pasaron polo Congreso ata o momento contestan que non o saben. Juan E. Olmedilla tamén o fixo, pero engadiu algo máis. «Non vou cargar contra ninguén nin contra nada. Probablemente por un sumatorio de erros, pero non vou dicir de quen», dixo, excluíndo desas eventuais responsabilidades á ute para a que traballaba. Fronte á tese oficial de achacar en exclusiva o descarrilamento ao descoido do maquinista, alguén que estaba nunha posición central durante o deseño da seguridade da liña apúntase á teoría da cadea de erros para explicar o accidente. Todo un síntoma.
Tanto Olmedilla como a comparecente que lle seguiu Alejandra Pérez Jiménez, enxeñeira técnica industrial encargada de supervisar o despregamento do ERTMS na liña Santiago-Ourense estiveron presentes nas reunións onde a dirección de instalacións de control de tráfico e a de seguridade na circulación do ADIF discutían se no enclavamiento de Santiago había que pór a seguridade en mans dun avaliador independente algo que alongaría o proceso ou utilizar unha fórmula simplificada, un decálogo para instalacións convencionais. Non se sabe ben como se chegou á decisión de non seguir a norma Cenelec á que aludiu Olmedilla en varias ocasións, pero o que si está claro é que ningún avaliador independente analizou os riscos na zona onde se produciu o accidente: non houbo outros ollos para ver o perigo potencial. O coordinador de seguridade da ute, a preguntas de Alexandra Fernández, admitiu que o procedemento que segue o protocolo Cenelec «é máis completo». E atribuíu que non se seguise este itinerario a «acordos internos» entre o ADIF e Dimetronic, a empresa encargada do enclavamiento de Santiago. O risco exportouse finalmente ao maquinista, e no seu dossier, Olmedilla levantou «unha bandeira de atención». Pero non sabe como se xestionou este risco despois.
Unha das preguntas máis formuladas aos dous técnicos é se recibiron presións para acabar pronto o seu traballo de cara á inauguración. «Non especialmente», respondeu Olmedilla. E matizou: «As datas que poñen os políticos sempre están aí». Alejandra Pérez negou esas presións de forma máis taxativa, a pesar de que lembraron unha entrevista súa en revístaa Liñas, do ADIF, na que admitía que traballaron con «pouco tempo». «O que lle podo dicir é que eses días foron intensos, pero ninguén me dixo que tiña que acabar tal día ou que tiña que reducir o número de probas»
Pilar Cancela (PSOE) preguntoulle por que se excluíu a curva da cobertura do ERTMS, o sistema que controla a marcha do tren en todo momento. «Non se quen o decidiu», dixo, aínda que aclarou que a configuración da liña non era única. «Non era un escenario innovador», engadiu.