Os accesos ás cidades, o reto pendente

O brutal aumento do tráfico nas vías de acceso ás cidades está relacionado en moitos casos co crecemento das áreas metropolitanas adxacentes ás cidades, onde miles de galegos se foron a vivir, pero mantendo os vínculos laborais ou de lecer coas súas cidades de orixe. A prioridade nos últimos anos foi conectar Galicia co exterior a través de vías de alta capacidade e, despois, tecer unha rede interior para unir as principais cidades máis aló da espiña dorsal que supón a AP-9. O gran reto, agora, é canalizar estes cambios no tráfico das cidades para evitar os grandes atascos nas horas punta.

Vigo

A A-55, un acceso perigoso que esixe unha variante. Un dos principais accesos á cidade é a AP-9. En xaneiro deste ano empezou a funcionar a nova ponte de Rande. Foi inaugurado antes de que rematase o ano e segue en obras, aínda que xa está operativo. Esa obra incluía tamén un terceiro carril en boa parte do tramo entre Vigo e a ponte. A promesa do ministro Da Serna de suprimir a peaxe entre Vigo e Redondela, no mesmo viario, aínda non se cumpriu. A alternativa á AP-9 é a N-552, que chega de Redondela cunha capacidade moi limitada e un trazado pésimo.

Outro dos principais accesos é a A-55, que chega a Vigo pola avenida de Madrid e que aglutina a chegada desde Ourense e desde o sur. Están en marcha unhas obras de mellora que xa debían ter acabado, aínda que o proxecto importante é o da variante entre Vigo e O Porriño, que o Goberno de Rajoy incluíu no plan de estradas (cun custo estimado de 337 millóns mediante financiamento extrapresupuestaria). Ese proxecto inclúe un túnel baixo as temidas curvas de Puxeiros, o tramo máis perigoso de España segundo sucesivos ránkings.

A coruña

Pendente o acceso central desde a AP-9. Tras a finalización da terceira rolda, na Coruña está pendente desde hai anos a ampliación de Alfonso Molina, a principal vía de acceso á cidade, pola que pasan 120.000 vehículos diarios. Esa obra íaa a financiar Audasa, como fixo en Vigo e Santiago, onde si se executaron os traballos. Os reparos da Marea ao proxecto que deixara pechado o anterior goberno local pospuxeron un investimento que a día de hoxe segue sen data, aínda que xa hai un acordo para determinar como serán eses futuros accesos. Tamén xerou certo malestar no ámbito metropolitano da Coruña o atraso que está acumulando a execución da segunda fase da vía Ártabra, que conectará a N-VI coa AP-9. A pesar de que a Xunta dispón de 4 millóns de euros para executar as obras este ano, o Ministerio de Fomento non resolve o informe definitivo sobre as alegacións. A preocupación é que admita a proposta de Audasa na que reclama a construción dun terceiro carril na autoestrada entre Cambre e A Coruña e que se asine un convenio antes da licitación acordando as contraprestacións económicas.

Santiago

O acceso ao Gaiás e a ligazón orbital. Santiago ten unha noticia boa e unha mala en canto aos seus accesos á AP-9. Os composteláns, que agora gozan dunha circunvalación libre de peaxe máis desafogada tras a súa ampliación, beneficiaranse da nova conexión directa co Gaiás, e non tanto pola entrada directa ao complexo que supón como pola construción que implica o que será a cuarta ligazón da autoestrada co centro urbano. En concreto, 25.000 veciños de Fontiñas e Sar aforraranse polo menos dez minutos de rodeos (moito máis en horas punta) cun trazado que, iso si, obrigará ao Concello a acometer unha reordenación de vías urbanas angostas na contorna do Multiusos de Sar.

A cruz de Compostela coa AP-9 está na demora da solución pola que empresarios e residentes levan anos agardando, que é a ligazón orbital que conecte a vía de pagamento cos parques empresariais do norte da cidade, onde reside o seu pulmón económico, e a futura autovía de Lugo. Ao novo equipo de Fomento correspóndelle expresar un compromiso claro cunha infraestrutura que foi obxecto de varios recortes orzamentarios sen que as máquinas teñan empezado sequera a traballar

Ourense

A circunvalación norte. Na capital ourensá está pendente de execución uno dos principais accesos á cidade, o que suporá a conexión coa futura autovía a Lugo (A-56). O primeiro tramo dese viario, entre Eirasvedras e Quintela de Canedo, enlaza coa autovía das Rías Baixas (A-52) e supón tamén o arranque da chamada circunvalación norte. A tramitación administrativa desa obra xa concluíu e só resta a súa licitación. Precisamente esa foi unha das reivindicacións que o alcalde ourensán, Jesús Vázquez, transmitiu ao novo Goberno. Cabe destacar que a posta en marcha desa circunvalación permitirá liberar de tráfico a estrada nacional 120 e está previsto que Fomento ceda ao Concello de Ourense o ramal de acceso á cidade desde Vigo por ese viario, que discorre paralelo ao Miño. O obxectivo é converter ese tramo nun «bulevar termal».

Lugo

Asuntos pendentes para mellorar as conexións. En materia de accesos, para a capital lucense constituíu un momento decisivo o Goberno do socialista Zapatero , co lucense José Blanco á fronte do Ministerio de Fomento. O desdobramento da N-VI , desde a ligazón da autovía A-6 en Nadela, constituíu un paso decisivo na mellora dos accesos. Relevante foi tamén a construción da nova ponte sobre o Miño e a N-VI á altura do barrio de San Lázaro, aínda que quedou pendente a súa adecuada conexión coa trama urbana da cidade. A súa execución non debería demorarse. A N-VI entre A Tolda de Castela e Garabolos constitúe un tramo do que xa se denomina terceira rolda de Lugo. A súa conversión nunha vía urbana é unha demanda que xa se expuxo ao Goberno nalgún momento. Este terceiro anel compleméntase con róldaa Norte e deberá completarse no seu día co tramo denominado rolda Leste; esta é unha obra longamente demanda polo Concello á Xunta que ata o momento non foi atendida. Está pendente tamén a mellora do acceso á cidade desde Asturias.

Ferrol

Obras urxentes de mantemento. Os catro principais accesos a Ferrol, á marxe da autoestrada, requiren obras de mellora e levan meses á espera de reparación. É o caso da avenida de Esteiro e a estrada de Castela, As Pías e Catabois, vías polas que a diario circulan 100.000 vehículos. No entanto, o único proxecto á vista é a supresión do talude das Pías, que ten por obxecto humanizar a entrada á cidade e mellorar a intercomunicación dos barrios de Caranza, Ultramar, Esteiro e O Bertón. Trátase dunha obra que terá que financiar Fomento e que vén demorando desde hai anos. De feito, xa figuraba nos Orzamentos do Estado do 2015. En febreiro deste ano, Fomento deu, ao fin, un novo paso coa publicación do proxecto no BOE.

Pontevedra

Problemas coa AP-9 e obras na futura circunvalación. Pontevedra comparte con Vigo o problema que suscita o acceso pola AP-9 polas obras de Rande. As colas na ponte, que chegan a ser quilométricas cando é necesario cortar algún dos carrís, afectan por igual ao tráfico en ambos os sentidos, polo que a cidade do Lérez tamén se ve afectada. Pola zona norte, e seguindo coa AP-9, está pendente a remodelación do nó de Bombeiros, un proxecto que facilitará a conexión directa coa ponte das Correntes que Pontevedra leva anos demandando. Tamén está en marcha parte da futura circunvalación (A-57).

Con información de Anxo Paniagua, Eduardo Eiroa, Elena Silveira, Serafín Lorenzo, Carmela López, Quique G. Souto, Serxio Barral e Miguel Ascón.

As redes urbanas, prioridade do ministro

Fronte a anteriores ministros que se centraron nas redes interurbanas e no ferrocarril, o novo responsable de Fomento, José Luis Ábalos, parece especialmente interesado nos ámbitos urbanos, no que respecta tanto á mobilidade como ás políticas de vivenda, que tamén son competencia do ministerio. Na súa recente intervención no Fórum Europa, Ábalos deixou claro que as cidades estarán máis presentes que nunca nas iniciativas do seu departamento e nas decisións de investimento. «As políticas do Ministerio de Fomento deben prestar máis atención á contorna urbana e metropolitano no que se desenvolve a vida cotiá da xente. Un tema certamente esquecido pero que é competencia do ministerio», asegurou.

---

---

---