A columna de Galicia xa tivo seis donos

Carlos Punzón
c. punzón VIGO / LA VOZ

GALICIA

C. Toimil

Franco concedeuna en Meirás a 16 firmas financeiras e xa pasou polo Estado, construtoras e fondos investidores

11 sep 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

Desde que o 17 de agosto de 1973 Francisco Franco asinou no pazo de Meirás a adxudicación da construción e explotación da autoestrada do Atlántico, a columna vertebral de Galicia cambiou sete veces de mans coa operación anunciada onte desde Ámsterdam. E non variou porque a súa xestión resulte deficitaria, a dirección do viario sexa excesivamente complicada ou teña formado parte de absorcións, unións ou disgregaciones societarias. A AP-9 en especial, pola súa eficacia recadatoria, e todo o grupo Itínere, cambiou de mans porque é un gran negocio. Desde que as súas barreiras se levantaron por primeira vez para que pasase o Seat 1430 do padronés Francisco Mene, a caixa de Audasa recadou 2.859 millóns de euros, 350.000 euros ao día, aí é nada.

O negocio vírono os impulsores da concesionaria, e por iso optaron a construír o viario. As caixas de Vigo, Pontevedra, Santiago e Ourense, os bancos Hispano Americano, Pastor, do Noroeste, Bilbao, Atlántico, Mas Sardá, Occidental, de Barcelona e a Unión Industrial Bancaria presentaron a proposta que convenceu Franco e ao seu ministro Gonzalo Fernández da Mora e Mon. O trazado nacía en Fene e acababa en Tui e a concesión outorgouse por 39 anos, e acababa xa que logo no 2012. Pero xa en 1979 UCD outorgou un ano máis para estiralo ata o 2013.

A inexistencia dun trazado continuo entre Pontevedra e Santiago para unir os tramos que xa existían ata A Coruña e Vigo fixo que a recadación non fose suficiente para afrontar os investimentos e obter ganancias. E en 1984 os accionistas de Audasa fixeron o primeiro traspaso da empresa, transmitindo a favor do Estado o total do capital social da empresa. O Goberno de Felipe González cedeuno á súa vez á Empresa Nacional de Autoestradas (ENA). En mans da Administración pública, Josep Borrel asinou unha nova ampliación da concesión ata o 2023, e Aznar aínda o levaría ata o 2048 no ano 2000.

O terceiro cambio de mans chegaría ao privatizarse ENA. Sacyr, ENA-Itínere, Ibergement Assessments, Pistas de Galicia, Autoestradas Participadas e Ao'Andalus Concesións Uno facíanse co pastel que por primeira vez naquel ano 2003 superaba os cen millóns de euros de recadación. Dous anos despois, un novo baile accionarial: Sacyr Vallehermoso quedaba co 100 % das accións.

No 2008 Sacyr vendeu a maioría de ENA-Itínere a Citi Infraestructure, e a partir de aí é case imposible coñecer o nome de todos os fondos de investimento e de pensións que meteron as súas mans na AP-9 e as súas irmás do grupo Itínere.

As caixas galegas compraron no 2009 o 22,9 % de Itínere, que agora forma parte da carteira de participadas de Abanca e que esta desexa vender. No 2015 Citi decide desvincularse dos investimentos nas autoestradas españolas e cede a súa presenza a Corsair Capital, que xunto a Liberbank ostentou ata agora o liderado a través doutra firma con sede en Bilbao: Arecibo, que suma o 54,19 % das accións da empresa matriz de Audasa.

Os novos donos

O sétimo cambio, polo menos de dono maioritario, chega agora de mans de APG e Corsair, se os tribunais non din outra cousa.

APG Group, a firma que manexará os dividendos que xera a AP-9, é a maior xestora de fondos de pensións de Holanda, os dunha de cada cinco familias do país. Conta con 3.000 empregados que xestionan os 482.000 millóns de euros das pensións de empregados de educación do Estado, traballadores da Administración e doutros sectores como a construción, a limpeza, cooperativas de vivendas e compañas de enerxía, sanidade e arquitectura.

Corsair, ata agora maioritario en Itínere, naceu en 1992 baixos o teito de JP Morgan co obxectivo de obter a máxima rendibilidade alí onde invista. Fíxoo con 8.000 millóns de dólares en todo o mundo.