Solidarios a pesar das dificultades

Tamara Montero
tamara montero SANTIAGO / LA VOZ

GALICIA

Emilio Naranjo

A crise demográfica pon trabas á doazón en Galicia, que aínda así é a quinta en taxa de extracción de sangue e que bateu unha marca histórica en órganos

23 ago 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

Foron, ata o momento, 18 anos cumprindo puntualmente. Cumprindo a pesar da dispersión poboacional e sobre todo a pesar da crise demográfica que empequenece este país, que é xa un dos máis envellecidos do mundo. Foron 18 anos acadando a taxa de doazón de sangue recomendado pola Organización Mundial da Saúde, de 40 extraccións por cada mil habitantes. No 2017, en Galicia producíronse 108.656 doazóns. Iso deixa a Galicia entre as cinco comunidades con maior taxa de doazón de sangue. Como unha das máis solidarias. E todo, a pesar das dificultades.

O concello máis solidario é Padrón, que o ano pasado tivo 105 doazóns por cada mil habitantes. O que acadou a maior taxa de doazón na provincia de Pontevedra foi A Guarda, con 82 doazóns por mil habitantes. En Ourense, A Pobra de Trives tivo a taxa máis alta, de 69 doazóns por mil habitantes, e en Lugo foi Meira, con 49 doazóns por mil habitantes.

Destácao a directora da Axencia de Doazón de Órganos e Sangue (Ados), Marisa López García: «Hai que estar sempre alerta». As campañas de concienciación non poden descansar nunca, especialmente entre os máis novos. «Os doantes van cumprindo anos e temos unha pirámide de poboación con moita xente maior na cúspide e unha base moi estreita». A esa base que se vai estreitando cada vez un pouquiño máis é á que quere apelar a axencia de doazón de Galicia, para que ao final cumprir 18 anos non só signifique votar e sacarse o permiso de conducir: que sexa tamén o momento de facerse doante.

Que é o máis efectivo? Segundo a responsable de Ados, «é a aposta pola formación dos profesionais e a información á cidadanía, especialmente aos sectores máis novos da poboación». Os seus esforzos céntranse na creación dunha conciencia solidaria no ámbito educativo, tanto universitario como noutros niveis. De feito, no curso 2016-2017 organizáronse charlas que chegaron a máis de 5.300 escolares, e a través de tres seminarios de comunicación de malas noticias e sete cursos sobre o proceso de doazón e transplantes déuselle formación especializada a 232 profesionais.

Tamén no que a doazón de órganos se refire se han ir dando pasos de xigante. O ano pasado supuxo na comunidade unha marca histórica. Acadouse a cifra de 113 doantes, a máis elevada que houbo nunca e que deixa unha taxa de 41,9 doantes por millón de habitantes. Ademais, caeu a porcentaxe de negativas á doazón preto de sete puntos, e sitúase no 21,5 %. Un total de 107.649 galegos teñen cartón de doante, e 4.140 entraron no rexistro no 2017, o que supón un crecemento do 37,6 % con respecto ao 2016.

O 21,5 % din que non

A solidariedade é maior que nunca, pero con todo queda camiño por percorrer. Galicia está a cinco puntos da taxa nacional de doantes e moi por baixo da de comunidades como Cantabria, cunha taxa de 74,1, Navarra e o País Vasco (70,3), A Rioxa (71) ou Murcia (66). Tamén hai unha importante diferenza no que a negativas se refire, pois aínda que descenden de xeito importante en Galicia aínda estaba no 2017 máis de oito puntos por amais da media nacional, que desde o ano 2002 sitúase por baixo do 20 %. Con todo, a porcentaxe de negativas en Galicia continuou descendendo no que vai de ano, segundo confirman desde Axencia de Doazón de Órganos e Sanguea .

Aumentou o número de doantes e, con el, o de transplantes realizados. O ano pasado Galicia volveu bater a súa propia marca con 340 intervencións. A maioría, 160, foron transplantes de ril e 31 desas intervencións eran con ril dun doante vivo. Desde o ano 2001 realizáronse 279 transplantes deste tipo en Galicia, e case un de cada cinco dos que se realizan son con riles provenientes de doante vivo.

Este ano marcáronse outros dous fitos. Entre os complexos hospitalarios da Coruña e de Compostela acadouse a cifra de 4.000 transplantes de ril desde que se iniciou o programa en 1981 e o hospital compostelán realizou o mes pasado o transplante número mil de fígado na comunidade.

O voluntariado crece en Galicia máis dun 35 % e a maioría son mulleres novas

O voluntariado en Galicia é xuvenil e feminino. É o que din as estatísticas que manexa a Consellería de Política Social, que cifra en 7.705 persoas as participantes en programas de voluntariado galego no ano 2017, o que supón un crecemento de máis dun 35 % nun contexto no que o voluntariado en España caeu ata os 300.000 participantes, segundo os datos do Observatorio da Plataforma de Voluntariado en España. A iso hai que sumar un incremento dun 3 % no número de entidades de acción voluntaria inscritas no rexistro galego, que xa conta con 954 organismos nos que participan máis de 40.500 persoas voluntarias.

Existe un perfil do voluntario en Galicia? Si. Que é voluntaria -o 58 % dos que levan a cabo actividades altruístas son mulleres- e que ademais é nova, xa que tres de cada catro presentas voluntarias teñen menos de vinte anos. De feito, o tramo de idade entre os 3 e os 18 anos representa case o 72 % de todo o voluntariado en Galicia.

A Xunta xestionou o ano pasado 17 programas de voluntariado nas áreas de cultura, educación, defensa ecolóxica e protección do medio ambiente, mocidade, lecer e tempo libre, igualdade e loita contra a pobreza e a exclusión social nos que participaron 186 entidades de acción voluntaria.

Ademais, o ano pasado incorporáronse dúas novas áreas de acción voluntaria: medio rural e persoas maiores, nas que se financiaron 31 proxectos -o que supón case o 32 % do total-. No caso das persoas maiores, compleméntase co programa Acompaño, que conta na actualidade con nove entidades e máis dun centenar de voluntarios que participan na mellora do benestar dos maiores galegos.