En harmonía coa dieta atlántica

Elisa Álvarez González
e. Álvarez SANTIAGO / LA VOZ

SABE BEN

SANDRA ALONSO

Os galegos son os que consumen máis pescado e menos doces de España; fieis ao menú atlántico e mediterráneo, os mozos afástanse no entanto destes hábitos

28 ago 2018 . Actualizado ás 18:09 h.

As bondades da dieta mediterránea son coñecidas por case todos. E desde hai uns anos tamén os beneficios da dieta atlántica, con abundancia de peixes, froitas, verduras e lácteos. Pero as novas xeracións afástanse cada vez máis delas. Graxas saturadas, azucres simples e engadidos entraron de cheo na comunidade coa globalización, e os mozos están a ser as súas principais vítimas.

A alimentación dos galegos está moi lonxe da que se segue en países como Estados Unidos, pero aínda que hoxe en día as dietas son máis variadas que hai décadas, a bollería, os doces e a comida rápida están invadindo as cociñas galegas. Teresa Pérez Castro, profesora da Universidade da Coruña, realizou unha tese sobre a adherencia da poboación galega á dieta mediterránea e atlántica. Nas súas conclusións asegura que os galegos seguen a primeira destas dietas de forma tan intensa como os habitantes de comunidades tipicamente mediterráneas. Homes e maiores de 60 anos son os que cumpren máis con este patrón, e as mulleres, e sobre todo os mozos, son os que máis se afastan, coas implicacións que iso implica a efectos de saúde pública.

Os galegos toman menos fibra da recomendada -sobre todo os mozos- e as persoas que viven en zonas rurais do interior son as que logran mellores resultados. Hai un consumo adecuado de cereais, verduras, hortalizas, froitas, aceite de oliva e viño, pero un exceso de patacas, carne vermella e lácteos, sinala esta tese doutoral. O peixe tamén é asiduo nas mesas galegas, xa que ademais é un dos produtos comúns entre as dúas dietas, a atlántica e a mediterránea. E se ben o patrón desta última é similar ao das comunidades do Mediterráneo, no caso da atlántica a poboación galega secúndaa en maior medida que a media estatal. E de novo os mozos afástanse destes patróns saudables.

Pero en que se traduce o seguir ou non estas dietas? A Enquisa Nacional de Saúde que elabora o Ministerio de Sanidade ofrece datos concretos sobre que comen os galegos e con que frecuencia. E o rei é o pan e os cereais. O é en toda España, pero talvez un pouco máis en Galicia. Nove de cada dez galegos consumen a diario estes produtos, en maior medida os homes que as mulleres.

En canto á froita, neste caso hai moita diferenza entre o consumo deles e elas. Seis de cada dez galegas aseguran tomar froita todos os días. Esta porcentaxe baixa dez puntos entre os homes. Castela-A Mancha é a comunidade que ten hábitos máis saudables neste aspecto. Coa carne ocorre ao contrario que coa froita, gusta máis a homes que a mulleres. Oito de cada dez consúmena polo menos tres veces á semana, fronte ás mulleres, que non chegan ao 72 %. Non obstante a galega non é a autonomía con maior consumo. E é que na Rioxa case un de cada catro enquisados toma a diario algo de carne.

Do mesmo xeito que no caso da froita, as galegas consumen máis pescado que eles. O 57 % admiten tomalo polo menos tres veces por semana, fronte a menos do 51 % dos homes. Galicia é, con moito, a comunidade con maiores índices de consumo de peixe. E é que na media estatal apenas o 36 % afirman consumir pescado tres ou máis veces á semana.

Máis patacas e menos hortalizas

Hai outro tipo de alimentos nos que os galegos case se coroan como os maiores consumidores, pero Baleares presenta aínda un índice maior. Trátase da pasta, o arroz e as patacas. É un alimento case diario para nove de cada dez galegos. Moito peixe e patacas pero poucas verduras e hortalizas, polo menos comparado coa media estatal. Neste caso Galicia está case á cola, e un 17 % case nin as proba. A cifra achégase ao 20 % no caso dos homes.

Outro dos apuntamentos máis positivos dos galegos é a súa pouca afección aos doces. Só o 26 % consome a miúdo estes produtos, fronte a máis do 51 % da media estatal. Os máis golosos son os rioxanos, seis de cada dez comen doces a diario. Finalmente tamén é importante que non teñan penetrado en Galicia a comida rápida e os refrescos con azucre como noutras autonomías, algo que pode deberse ao envellecemento da poboación. En Aragón, segundo a Enquisa Nacional de Saúde, case o 9 % toma a diario fast food e en Valencia, con todo, o 54 % nunca a probou. En canto aos refrescos azucarados, andaluces e murcianos presentan as cifras máis negativas.

Unha mala alimentación eleva a tensión arterial e afecta o benestar psicolóxico

Pouca actividade física e mala alimentación son a tormenta perfecta do sobrepeso e das enfermidades asociadas ao mesmo, que van desde a hipertensión arterial ata a diabetes tipo II, o colesterol e mesmo enfermidades como a depresión. Pero o abano de patoloxías relacionadas coa mala nutrición, a inxesta de graxas saturadas e azucres, e polo tanto co sobrepeso, non quedan aí. Once tipos de cancro -entre eles mama, colorrectal ou páncreas- e mesmo o alzhéimer relaciónanse coa obesidade.

Por iso é polo que a dieta dos galegos sexa un elemento de estudo á hora de determinar patróns de enfermidades. E a preocupación polos hábitos dos máis novos, que se afastan das tradicionais e ricas dietas atlántica e mediterránea. Aos patróns alimenticios hai que sumar outros dous consumos determinantes na saúde como son o tabaco e o alcol. No primeiro deles Galicia pode presumir de ter a taxa de fumadores diarios máis baixa de España, nun momento no que a nivel estatal tamén se rexistrou a caída máis pronunciada nos últimos trinta anos. En canto ao alcol, o 17 % dos galegos aseguran beber diariamente, tres puntos por amais da media.