A aula de interpretación das Gándaras, no Porriño, custou 420.000 euros e nunca chegou a funcionar
22 jul 2018 . Actualizado ás 18:23 h.Custou 420.000 euros, achegados pola Unión Europea (300.000) e o Concello do Porriño (120.000). A súa construción concluíu no 2002 e a día de hoxe non queda nin rastro. Non só iso, senón que o centro de interpretación da natureza das Gándaras de Budiño nunca se usou. Nin sequera chegou a cortar a cinta de inauguración o entón alcalde, José Manuel Barros. E iso que por aquelas datas o ministro de Medio Ambiente, Jaume Matas, visitaba O Porriño co gallo de a colocación da primeira pedra do colector de saneamento do río Louro, unha actuación moi ligada á anterior pola repercusión ambiental.
O pecado do centro de interpretación, como o de tantas outras obras que teñen detrás grandes investimentos, foi pensar sen máis na súa construción. Unha vez concluída, ninguén quixo facerse cargo do mantemento, do contido e menos aínda do persoal. En apenas un ano o inmoble presentaba un aspecto irrecoñecible e a auga subía metro e medio polo salón de actos.
«Construíuse sobre unha zona de inundación da lagoa e cada vez que subía a auga alagábase. É coma se en Exipto constrúes un centro de interpretación sobre as pirámides», comenta Raúl Francés. Cando chegou á alcaldía no 2003, o máximo que atopou do proxecto foi un expediente de folio e medio xenérico, «tipo Wikipedia». Non entende como con esa documentación se lograron tantos fondos europeos.
Nese mesmo ano, o Concello do Porriño intentou negociar coa Consellería de Medio Ambiente (entón en mans de Carlos do Álamo) e coa Confederación Hidrográfica do Norte a dotación de persoal e contidos, pero finalmente a pretensión non chegou a bo porto. Ata os empresarios do polígono industrial, situado a poucos metros desa contorna, reclamaron unha solución, algo que tamén caeu en saco roto, a xulgar polo resultado.
No 2004 produciuse outro intento de dar unha saída ao inmoble trasladando o tema ao pleno da corporación. Os concelleiros decidiron executar a súa reparación, a limpeza da contorna e a súa posta en valor. Con todo, nada se soubo de tal acordo. Tampouco se soubo máis dunha posible multa da Unión Europea, polo menos que se lembre no Concello. «Creo que non se chegou a pagar nada», indica o concelleiro Manuel Carreira.
O centro seguiu o seu curso, que non foi outro que caerse a pedazos aos poucos, axudado da man dos vándalos. Persianas, cristais, ladrillos... Ata os falsos teitos foron arrincados de raíz, a pesar dos sucesivos tapiados. O pouco que quedou do edificio foise caendo polo seu propio peso. A morte dunha persoa entre as ruínas derivou nunha orde xudicial ao Concello do Porriño para que repuxese todo ao seu estado natural.
Actualidade
Agora mesmo xa non queda nin rastro das botellas, latas, panos e excrementos que aparecían mesturados cos cascotes. Os escasos restos que sobreviviron foron retirados polo goberno municipal para recuperar o bosque de ribeira sobre o que foi levantado. Cuberto de plantacións e maleza, ninguén diría agora que nese espazo existiu un edificio. É coma se o centro de interpretación das Gándaras de Budiño houbésese esfumado. Raro é o veciño desa parroquia porriñesa que dá sinais del. Como moito, sóalles que se estaba facendo algo que nunca chegaron a ver. Tampouco se prodigan as fotos de cando estaba totalmente en pé, algo en certo xeito normal se o que se pretendía era non deixar rastro de semellante malgasto.
Agora, xunto ao que ía ser un inmoble para penetrar aos visitantes na contorna das Gándaras, sitúase un espazo dedicado á práctica de cruising . As quedadas entre persoas descoñecidas para a práctica do sexo substitúen aos excursionistas desexosos de descubrir paraxes ambientais. O éxito dos encontros chega a tal extremo que xa se anuncian en distintas webs destinadas a este tipo de citas. Tal é a afluencia de xente que a moitos porriñeses lles molesta máis esta práctica que o feito de que se tiraron 420.000 euros. Algúns mesmo se alegraron da desaparición do edificio ao non estar de acordo co lugar elixido para a súa construción e coa desfeita do bosque de ribeira.
A intención do centro era dar a coñecer as Gándaras de Budiño, un espazo con alto interese paisaxístico que forma parte da rede Natura 2000. Esténdese por 700 hectáreas que conteñen un bosque de ribeira único e un gran interese ornitológico.
O pasado e o presente
Non se inaugurou. A construción concluíu no 2002. Non se inaugurou nin chegou a funcionar. Custou 420.000 euros e o obxectivo era destinala a informar aos visitantes do contido das Gándaras de Budiño
Desapareceu por abandono. Nunca llo dotou de contidos nin de persoal. A falta de mantemento e os saqueos levárono á ruína e na actualidade hai plantacións de pequeno arboledo e matogueiras.