As súas concesións vencen tras un máximo de 51 anos, mentres as dous estatais en Galicia serán de pagamento 75 anos
19 dic 2019 . Actualizado ás 18:17 h.O Goberno central decidiu non renovar a concesión das autoestradas dos anos setenta cuxo contrato de explotación venza no que resta de lexislatura, mentres Galicia será en cambio a autonomía onde durante máis tempo se pagará peaxe nas vías de pagamento da mesma xeración. A AP-1 (Burgos-Armiñón) será gratuíta a partir do 30 de novembro tras 45 anos en mans de Itínere; a AP-4 (Sevilla-Cádiz) deixará de ter peaxe desde o 31 de decembro do 2019, despois de 51 anos con barreiras, e o mesmo ocorrerá en idéntica data no tramo da AP-7 entre Tarragona e Alacante, despois de 50 anos de concesión.
O anterior Goberno de Rajoy expresara a súa inclinación a non renovar as concesións das autoestradas nas que vencesen os seus contratos, pero reclamou un pacto político, que non chegou a especificar, para decidir como manter ditas infraestruturas e as crebadas que asumiu este ano a Administración. Pedro Sánchez optou directamente por non prolongar os prazos de explotación en mans privadas, segundo anunciou o ministro de Fomento, José Luis Ábalos nunha entrevista ao País.
As tres autoestradas que no intervalo dun ano e medio pasarán a ser gratuítas foron construídas na mesma década que a AP-9, que con todo queda fóra de todo plan de liberación de peaxes despois de ser sometida no ano 2000 polo Goberno de José María Aznar a unha terceira ampliación da concesión ata o 18 de agosto do ano 2048.
A autoestrada galega é ademais a única das de primeira xeración construídas en España que terá 75 anos de concesión, prazo tamén vixente desde o momento da adxudicación para a outra autoestrada estatal existente en Galicia, a que une Santiago co alto de Santo Domingo (Dozón). Só unha máis en toda España, de uso para os galegos, como é a León-Campomanes, conta tamén con tres cuartos de século para a súa explotación en réxime de concesión.
Outras á espera
O Mediterráneo volverá ser beneficiado no 2021 se se aplica entón o mesmo criterio de non renovación das peaxes nos tramos que vencen o 31 de agosto dese ano da AP-7 entre A Junquera e Tarragona (con períodos de explotación segundo os traxectos que oscilan entre 47 e 54 anos) e a AP-2, entre Zaragoza e o Mediterráneo (48 anos). O levantamento desas peaxes dependerá en todo caso do seguinte Goberno, coincidindo tamén para o 2021 o fin da concesión das autonómicas catalás C-32 e C-33, para as que a Generalitat tampouco prevé ampliar a concesión.
As autonómicas galegas (A Coruña-Carballo e Vigo-Baiona) teñen un período de explotación en mans privadas de 50 anos que vence no 2045, antes xa que logo que a AP-9.
O actual Goberno calcula que o custo de mantemento das tres autoestradas que pasará a asumir Fomento será duns 27 millóns de euros ao ano, cantidade á que hai que sumar o IVE das peaxes que deixa de recadar Facenda e o imposto de sociedades das concesionarias.
O Goberno de Rajoy chegou a cifrar en 8.870 millóns de euros o custo dun eventual rescate da AP-9, aínda que a esa cantidade habíalle antecedido antes outra dada por Fomento de 4.300 millóns, aínda que o investimento feito por Audasa foi de 1.428 millóns.
Por outra banda, os transportistas anunciaron que solicitarán ao ministro de Fomento unha reunión en canto apróbense os Orzamentos Xerais para instar a pór en marcha o plan de desvío de camións ás autoestradas de peaxe, sempre que a decisión sexa voluntaria para cada transportista e non obrigatoria, como xa empezou a facerse na Rioxa.
Un aforro de 1.900 euros por camión ao ano e custo de 450 millóns en mantemento
O anuncio da eliminación das peaxes nas tres autoestradas de Burgos, Cataluña-Valencia e Andalucía foi aplaudido onte con intensidade polo sector do transporte por estrada. A Federación Nacional de Asociacións de Transporte de España (Fenadismer) calculou que a desaparición das peaxes nas tres autoestradas suporá un aforro anual de 1.900 euros de media por cada un dos 240.000 camións de tipo pesado matriculados en España.
Unha postura totalmente contraria á da eliminación das peaxes nas autoestradas nas que venza o período de concesión é a mantida pola patronal das grandes construtoras. Seopan xa advertiu en abril cun estudo que asumir o mantemento das autoestradas próximas a liberar as súas peaxes terá para o Estado un custo anual de 450 millóns de euros, e de 2.500 millóns se se fai en toda a rede de autoestradas, tendo en conta o gasto de conservación e os impostos que Facenda deixaría de recadar das peaxes e beneficios das concesionarias.
Peaxes brandas
A patronal propuxo no seu lugar aplicar unha peaxe branda aos usuarios dos viarios e mesmo estendelo tamén a todas as autovías, unha demanda -o copago por infraestruturas- que as empresas do sector sostiveron nos últimos anos e que ningún Goberno aceptou.