As firmas acumulan atrasos de máis dun mes para poder acometer os traballos
17 jun 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Algo parece ter cambiado en Galicia este ano. E para ben. A decisión da Consellería de Medio Rural de adiantar un mes -ao 31 de maio- o prazo máximo para que os donos de leiras de monte próximas a núcleos habitados cumpran coa lei e límpenas empezou a calar tras anos de incumprimentos xeneralizados. Os concellos, que son os que teñen a competencia de vixiar que as franxas de seguridade de 50 metros contorna a vivendas están libres de maleza, eucaliptos e piñeiros, enviaron miles de cartas aos seus veciños advertíndolles das súas obrigacións e de que este ano serán moito máis duros coas sancións, o que desencadeou que unha onda de particulares teñan chamado con urxencia ás empresas de servizos forestais para contratar as limpezas, o que provocou que estas firmas literalmente non dean abasto.
A avalancha de encargos fai que estas firmas especializadas en traballos de silvicultura estean absolutamente desbordadas. Tanto, que son incapaces de atender de forma inmediata os pedidos e a lista de espera é de máis dun mes. «Iso, como pouco», apostila Óscar Onim, xerente de Naturgalia, unha das empresas do sector máis importantes en Galicia.
Os que máis tomaron nota dos serios avisos de maior dureza no cumprimento da lei foron os particulares. «Os concellos enviaron cartas de advertencia e a xente anda bastante asustada e a verdade é que nos traen tolos», explica José Baquero, que dirixe Garugal, outra das empresas de servizos forestais que están entre as de maior peso na comunidade. Non en balde, na súa carteira de clientes hai un centenar de comunidades de montes da provincia de Pontevedra.
O temor que moitos propietarios de leiras de monte que colindan con núcleos de poboación teñen a ser multados se non as limpan leva a moitos destes particulares a esixir en moitos casos que as empresas silvícolas fáganlles un orzamento por escrito para contar cun documento que acredite que están en trámites de cumprir coa lei. Intentan así evitar a sanción demostrando ante o seu concello e a Xunta que están á espera de que a firma á que contrataron o traballo poida atender a súa petición ante a enorme acumulación de encargos que teñen. «Están a pedirnos xustificantes porque teñen medo ás sancións, que eu creo que non as vai haber, porque a intención é que a xente cumpra, non multala», sinala o xerente de Garugal, que ten a súa sede no concello de Barro .
Optimismo moderado
Na Xunta afrontan con optimismo o evidente cambio de tendencia que se produciu este ano no que se refire á concienciación cidadá da necesidade de manter limpas as franxas de protección de móntelos contorna ás zonas habitadas. Un entusiasmo moderado, xa que ninguén no medio Rural quere cantar vitoria conscientes da complexidade do problema dos incendios forestais.
O departamento que dirixe Ángeles Vázquez aínda non ten datos oficiais sobre o número de apercibimientos por incumprir a norma nin das hectáreas de monte xa limpas. A conselleira de Medio Rural tan só pode avanzar as súas impresións, que son que hai «un bo número» tanto de posibles sancións como de particulares que están afrontando as súas obrigacións. «Nos distritos [forestais] non pairan», engaden desde o Goberno galego.
O propio presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, garantiu que non haberá afán recadatorio -as multas van de cen a mil euros en función de se son leves ou moi graves-, e que ante un incumprimento primeiro enviarán un aviso ao infractor. Se no prazo de quince días non limpou a súa leira, será entón cando se poña en marcha o expediente. Por iso é polo que moitos particulares pidan ás empresas silvícolas que lles dean xustificantes que acrediten que están en proceso de cumprir coa lei.
«Conseguir tractores neste momento é difícil, porque están todos traballando»
A acumulación de peticións de traballo ás empresas de silvicultura é unha boa noticia para elas, desde o punto de vista económico, pero está a lles provocar grandes desaxustes que son difíciles de liquidar. «Conseguir tractores neste momento é difícil, porque están todos a lume de biqueira traballando», explica Óscar Onim, de Naturgalia. Esta empresa conta con dúas propios, pero subcontrata a firmas máis pequenas tantos como necesite para poder facer fronte aos encargos. «E neste momento é imposible, están todos ocupados», engade.
As primeiras limpezas son as máis complicadas e, xa que logo, tamén as que levan máis tempo e custan máis diñeiro. «Nun 90 % a limpeza é manual, con árbores difíciles de tallar porque, ao estar xunto ás casas, sempre hai tendidos da luz ou do teléfono. Agora mesmo temos seis equipos de traballo de catro persoas e non damos feito», explica o xerente de Garugal, José Baquero.
Unha vez acometida a primeira limpeza, a dos anos seguintes serán máis sinxelas e tamén moito máis económicas. O obxectivo é que os propietarios se acostumen a contratar estes servizos anualmente. Se esa filosofía cala, os maiores resultados na prevención de incendios poderán comezar a verse a partir do ano que vén.
Ao persoal dos concellos súmanse os 450 axentes forestais que ten Medio Rural
Non é sinxelo controlar miles e miles de hectáreas de montes que están ao redor de núcleos de poboación. En non poucas ocasións, o primeiro problema é que se descoñece ata o dono dos terreos. O presidente da Fegamp, Alfredo García, que é tamén alcalde do Barco de Valdeorras (Ourense), calcula que, só no seu municipio, preto da metade das leiras ten propietario descoñecido, o que dificulta a tramitación dos expedientes que se deben seguir para que sexa a Administración quen acometa rózalas e tallas para despois repercutir o seu custo ao particular.
Ademais, son os concellos os que teñen a competencia de controlar que se cumpra a lei no que ás franxas de seguridade refírese. Ao seu persoal súmanselle, iso si, os 450 axentes forestais con que conta a Consellería de Medio Rural e que están actualmente dedicados en boa medida a estas tarefas de vixilancia do territorio. Deles, 123 están despregados na provincia de Lugo, 122 na de Ourense, 113 na da Coruña e os 92 restantes na de Pontevedra.
No que ás zonas habitadas refírese, a lei establece unha franxa de seguridade de 50 metros contorna a elas. O obxectivo é que, en caso de incendio, as chamas non se acheguen ás vivendas, o que multiplica o risco para as persoas e os seus bens e obriga a elevar o nivel de alerta á hora de acometer os labores de extinción.
A menos de quince metros das casas non poden existir nin plantacións de árbores nin maleza. Entre eses quince metros e o limite dos 50 que marca a franxa de protección só poden existir árbores caducifolios e separados polo menos sete metros entre si. Están, xa que logo, prohibidas especies de combustión rápida e que xeran o temido lume de copas como os eucaliptos, piñeiros e acacias, que tan só poden estar presentes a máis deses 50 metros de distancia das zonas habitadas.
A lei tamén establece franxas de seguridade de distintas distancias -entre cinco e quince metros na súa maioría- contorna a outras infraestruturas, como estradas, autoestradas, pistas forestais, tendidos eléctricos, vías de tren ou canles fluviais. O obxectivo é crear descontinuidades de masa vexetal que actúen como devasas naturais e que fagan máis sinxelas as tarefas de control e extinción das chamas en caso de incendio.
