A nova lei de farmacias permitirá ás boticas máis tarefas asistenciais

Elisa Álvarez González
Elisa Álvarez SANTIAGO / LA VOZ

GALICIA

CÉSAR TOIMIL

A atención a domicilio ou a dosaxe dos fármacos, algunhas das novidades

14 ene 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

Integrar máis á farmacia no sistema de saúde. Ese parece ser o espírito do anteproxecto da Lei de ordenación farmacéutica que se atopa aínda nas súas primeiras fases de tramitación. O texto foi ben recibido polos colexios oficiais de farmacia e tamén polos boticarios adxuntos, aqueles que traballan nestes establecementos sen ser propietarios. Porque o texto defende esta figura, dálle máis personalidade e acórdase ademais das oficinas que están nas zonas rurais.

A nivel asistencial, as boticas terán máis competencias. Unha delas é a posibilidade de que o farmacéutico atenda a domicilio ao enfermo, en casos de persoas maiores ou dependentes que vivan en áreas illadas. Mesmo poderán colaborar na entrega de medicamentos restrinxidos ao uso hospitalario.

Non só iso, unha vez regulado, os farmacéuticos poderán preparar sistemas personalizados de dosaxe (SPD), nos que se inclúe nun blíster toda a medicación que debe tomar un enfermo polimedicado. Este modelo, que xa funciona por exemplo no País Vasco, debe ser regulado, xa que implica un custo para o boticario. A maioría dos farmacéuticos de Ourense xa levaron a cabo hai uns anos os cursos de acreditación para estes sistemas, que serían válidos para persoas maiores que toman moitos fármacos e corren o risco de confundirse.

O mesmo obxectivo persegue o seguimento individualizado dos tratamentos, para detectar non só se o usuario toma a súa medicación «senón tamén reaccións adversas e notificárllelas aos organismos de farmacovixiancia». Vicente Álvarez, presidente do colexio de farmacéuticos de Ourense, asegura que aos poucos se determinarán os servizos profesionais que poden desempeñar as boticas, por exemplo en control e prevención de riscos cardiovasculares ou da diabetes.

Finalmente establécense como funcións do farmacéutico colaborar en programas de saúde pública, de drogodependencias, e para racionalizar o gasto farmacéutico. Outra das novidades deste anteproxecto de lei é que se regula a venda por Internet, sempre que se trate de fármacos que non necesitan receita, así como de medicamentos veterinarios sen prescrición.

Non terán que xubilarse

Ata agora os farmacéuticos propietarios debían atopar unha substitución ao chegar aos 70 anos, un límite que eliminou a Xunta e que aplaudiron os colexios oficiais. Con este cambio, se un boticario cumpre 70 poderá seguir sendo o titular do establecemento aínda que, iso si, debe contratar a un farmacéutico adxunto para traballar no local.

En xeral a norma apoia moito esta figura do adxunto, que non deixa de ser un farmacéutico que non ten a propiedade. De feito sepáranse os artigos -na actual norma están no mesmo- que regulan ao persoal adxunto e aos técnicos e auxiliares.

Boticas anexas

As boticas anexas xa existen en Galicia. Son aquelas situadas en zonas de escasa poboación e que dependen doutra farmacia. Pero a Consellería de Sanidade incide neste tipo de establecementos. Poderán abrirse en zonas que aínda non cumprindo os requisitos de poboación teñen máis dificultades para acceder ao servizo por estar illadas. E tamén cando unha farmacia vaia a trasladarse ou pechar, para non deixar desabastecida á zona. Estas boticas anexas pecharán cando o fixo a farmacia da que dependen, e de seguir vincularase a outro establecemento.

Un concurso de traslados facilitará aos titulares acceder a novas aperturas

A lei recolle a posta en marcha dun concurso de traslados previo á reapertura do mapa de farmacias. Isto quere dicir que os farmacéuticos titulares que queiran optar a unha das boticas novas poderán facelo, e posteriormente sacarase un novo concurso para os non titulares, coas que quedaron sen adxudicar e as vacantes.

Os colexios non ven mal esta medida, porque permite a boticarios de zonas desfavorecidas ou con farmacias con viabilidade económica comprometida trasladarse a outras áreas.

A medida non se aplicará no próximo concurso, que se celebrará probablemente entre os meses de marzo e abril, e que permitirá abrir en Galicia 41 novos establecementos: sete en zonas urbanas, catorce en áreas semiurbanas e vinte en zonas rurais. Culleredo e Ames serán os concellos con máis aperturas, tres en cada un.

Baremo

Neste próximo concurso aplicarase un baremo que acaba de dar a coñecer a Xunta, e que dá maior puntuación á experiencia en botica. En concreto dáse o dobre de puntuación que ao exercicio profesional en atención primaria ou hospitalaria. Ademais, os anos traballados poderán puntuarse con ata sesenta puntos, o dobre que agora, e redúcense os de docencia ou publicacións.

Para eliminar a picaresca este concurso terá un cambio importante, os farmacéuticos que adquiran unha botica non poderán traspasala antes de 15 anos, non como agora, que se reduce a tres. Con isto evítase que se utilice este servizo para facer negocio, vendendo aos tres anos.

Multas de ata 90.000 euros por regalar produtos de máis de 15 euros

A normativa en tramitación pon o foco nun aspecto: que a botica sexa un establecemento sanitario e non meramente comercial. De aí as elevadas multas por incompatibilidades, e por realizar determinadas actividades nas oficinas. Unha das máis rechamantes é a que ten que ver con entregar agasallos ou obsequios de escaso valor, sempre que non sexan mostras. Facelo de forma reiterada con produtos de menos de 15 euros pode traer sancións de ata 30.000 euros, pero se o obsequio supera os 15, estas multas chegan a elevarse aos 90.000. A mesma contía terá «realizar calquera tipo de sorteo ou actividade promocional así como publicitalos por calquera medio». Os colexios, de feito, a pesar de estar de acordo con penalizar estas prácticas piden proporcionalidade nas sancións e nas que se refiren a incumprir as incompatibilidades, que neste caso son consideradas moi graves, con multas de ata un millón de euros.

Relacionado co control da farmacia como un establecemento sanitario está a prohibición de que se venda nas oficinas calquera produto que non sexa medicamento, sanitario ou de parafarmacia. Neste sentido a asociación de farmacéuticos adxuntos está moi de acordo coa restrición, para que os establecementos non se convertan en «supermercados».

Novas atribucións

Ás actividades que se poden realizar nunha farmacia sempre que os responsables estean en posesión do título, como óptica ou ortopedia, súmase agora nutrición. Iso si, o anteproxecto é estrito coas incompatibilidades, establecendo elevadas multas a quen as incumpra. Un profesional da farmacia non pode desempeñar ningún outro traballo que implique a prescrición de fármacos, como medicamento, veterinaria ou odontoloxía.