Policía e Garda Civil seguen a pista a sospeitosos vistos preto dos incendios

José Manuel Pan / E. V. Pita REDACCIÓN / LA VOZ

GALICIA

Santi M. Amil

O comisario de Vigo atribúe os lumes na cidade a «varios autores dun grupo organizado»

17 oct 2017 . Actualizado ás 05:00 h.

Calculárono todo. Sabían que era o último día de dura seca antes de que chegasen as choivas do furacán Ophelia e que non terían outra oportunidade de prender lume aos montes este ano. É o que sospeitan os investigadores da Garda Civil e da Policía Nacional sobre os autores dos incendios forestais que sementaron o caos en Galicia. «Por iso elixiron o domingo», aseguran fontes próximas á investigación, que non teñen dúbidas de que a maioría dos incendios rexistrados nas últimas horas en Galicia foron intencionados aproveitando unhas condicións meteorolóxicas extremas que amplificaron as consecuencias das chamas.

Os investigadores seguen a pista a varios sospeitosos que foron vistos no inicio de incendios declarados con diferenza de minutos. En concreto investígase a presenza dun mesmo vehículo neses lugares coincidindo co inicio dos lumes. Os axentes da Policía Nacional e da Garda Civil que están ao cargo das indagacións xa tomaron declaración a varias persoas en relación cos preto de 200 incendios forestais que puxeron ao límite a Galicia e que causaron a morte de catro persoas, dúas delas cando trataban de escapar do lume nunha furgoneta e quedaron atrapadas polas chamas.

para saber máis

A tese de que Galicia sofre unha onda de ataques intencionados cobra forza. O propio Rajoy foi tallante onte en Vigo: «O que estamos a vivir é algo que non se produce por casualidade, é algo provocado». É a teoría que manexa tamén o presidente da Xunta. Feijoo ten claro que «Galicia non arde soa, a Galicia quéimana». O domingo houbo lumes mesmo no centro urbano de Vigo, pero xa desde a madrugada do xoves os técnicos da Consellería do Medio Rural estaban detectando unha «actividade incendiaria desmesurada» en Galicia. En só 12 días rexistráronse 235 incendios na comunidade, máis do dobre que no mesmo período do ano pasado. Eses lumes comezaron de noite, cando os medios aéreos non poden traballar, con varios focos simultáneos e en zonas de moi difícil acceso, o que para a Xunta é un claro indicio de que os autores dos incendios trataban de complicar tamén os labores dos equipos de extinción en terra. A pesar de que as choivas aplacaron o caos, onte aínda se declararon tres incendios en Cotobade, e a última hora da onte á noite aínda seguían activos máis de 60 lumes en Galicia, oito deles sen control e en situación 2 (perigo para vivendas e persoas).

Os expertos en criminología forestal saben que, salvo que sexa sorprendido en plena acción, aínda é pronto para poder demostrar a vinculación de alguén co inicio dun lume forestal. No que vai de ano, os axentes da Garda Civil e da Policía Autonómica realizaron 169 detencións en Galicia. As últimas, a semana pasada na provincia de Ourense. Un dos arrestados era un brigadista forestal, de 22 anos, a quen o xuíz enviou a prisión preventiva como suposto autor de varios lumes no camiño da súa casa ao seu lugar de traballo.

Unha liña de lume en Vigo

O comisario xefe de Vigo, Manuel Teijeiro, atribúe unha porcentaxe alta dos incendios no sur da provincia á man do home e, «sen ningunha dúbida», a totalidade dos ocorridos no núcleo urbano de Vigo, onde os focos foron controlados. «Pensamos que o que se fixo non é cousa dun cidadán ocasional que saíu a queimar, senón que hai varios autores dun grupo organizado; é evidente que había una certa organización», di o comisario. A Policía Científica busca probas en zonas como Valadares ou o monte Alba, e sobre todo no centro urbano. Chámalles a atención que se xerasen moitos pequenos lumes ao longo dunha liña de varios quilómetros desde a estrada de Camposancos ao monte de Castro, no centro de Vigo. Destacou os danos en dúas casas en Navia e descartou que o vento propagase os lumes. Cre que houbo intencionalidade, porque «non ten explicación un incendio nun soar no medio da Gran Vía». Cre que os incendiarios se movían rápido, presumiblemente motorizados, e eludiron os controis.

A Policía Nacional identificou a catro sospeitosos sinalados por cidadáns nas redes sociais. Dous deles entregáronse na comisaría para demostrar a súa inocencia. Outros dous eran motoristas que circulaban cunha garrafa e que foron localizados en Coia grazas a chamadas de cidadáns. Quedaron libres tras declarar ante os axentes.

En Chandebrito, onde ocorreu un dos lumes máis graves, ata 16 policías nacionais quedaron atrapados porque non había vías de evacuación. Tiveron que agardar dúas horas para poder saír do cerco.

Ataque masivo na tarde do domingo

Os incendiarios e o vento formaron un cóctel de horror en gran parte de Galicia

S. Acosta

Dos 31 grandes incendios que se orixinaron odomingo , 16 deles prenderon entre as cinco e media da tarde e a unha da madrugada. Un ataque masivo que se produciu en moi pouco tempo e que trouxo o horror a gran parte de Galicia, ata o punto de que chegaron a estar activos ata 125 lumes ao mesmo tempo, dato contabilizado á tres da madrugada do luns. Os incendiarios provocaron as chamas, pero os fortes refachos de vento que se rexistraron a última hora da tarde, unidas ás altas temperaturas e os baixos niveis de humidade, provocaron que o sur da comunidade vivise un auténtico inferno de chamas e fume.

As condicións meteorolóxicas durante a xornada do luns tamén foron difíciles. E complicaron moito os traballos de extinción do lume. Ata o punto de que a maioría dos medios aéreos destinados a sufocar as chamas que aínda estaban activos non puideron nin sequera despegar. «Un manto de nubes moi baixas, sumado á concentración de fume provocado pola excepcional vaga de lumes da fin de semana», complicou os traballos e provocou que varios avións e helicópteros quedasen varias horas en terra á espera de que as condicións mellorasen. A pesar diso, seis helicópteros puideron despegar e traballar na extinción de incendios , sobre todo a partir das 13 horas, cando as condicións de seguridade permitírono.

Durante a mañá do luns, os medios aéreos víronse obrigados a realizar diferentes intentos de voo para actuar e nalgúns casos foi imposible «polas condicións adversas». Mesmo chegaron a despegar varios hidroavións e helicópteros pero tiveron que ir modificando o seu destino «en función da situación cambiante». Finalmente, só seis helicópteros acadaron o seu obxectivo, dos 14 helicópteros e cinco avións anfibios que Galicia ten na actualidade para facer fronte aos incendios. Todos eles procedentes da Xunta e do Goberno. Medio Rural informou o luns de que o resto de medios aéreos fóronse incorporando a medida que as condicións de visibilidade melloraron.

Mala calidade do aire

Precisamente, a vaga de incendios tamén provocou que en Galicia se activase a alerta por mala calidade do aire en practicamente todas as estacións que Meteogalicia ten na comunidade. Unha situación que nunca antes se deu desde que a Xunta implantou este sistema de control do aire, no 2005. A primeira estación en decretar a alerta por mala calidade do aire foi a de Vigo. Desde a seis da tarde do domingo xa comezaron a darse «partículas de PM10 -inferiores a dez micras- en aire en niveis superiores a 150 microgramos por metro cúbico durante polo menos tres horas consecutivas». Pero non foi a única estación que activou a alerta. En Ferrol activouse entre as catro e as seis da madrugada do luns, na Coruña, entre as tres e as cinco, en Santiago entre as dúas e as cinco, do mesmo xeito que Pontevedra. Lugo activouse ás cinco da madrugada e logo ás oito. E en Laza, de xeito interrompido desde as seis da mañá do luns e ata o peche da edición. Tamén Ourense foi unha das localidades que máis sufriu os efectos da mala calidade do aire, e mantivo esta situación desde as 13 horas ata última hora da tarde.

A activación deste protocolo por parte da Xunta implica unha serie de recomendacións á poboación como evitar saír á rúa, manter as fiestras pechadas, afastarse da fonte que provoca a contaminación, neste caso o lume. E un dos efectos que pode provocar son dificultades respiratorias en persoas que padecen algún tipo de enfermidade respiratoria crónica ou en anciáns e nenos.

A choiva mellora o aire

«A medida que a choiva vaia facendo acto de presenza iranse controlando os niveis e irá mellorando a calidade do aire», explicou Mariluz Macho, subdirectora de Meteoroloxía e Cambio Climático de Meteogalicia : «Desde que este sistema está en marcha, non se rexistrou un episodio no que se deu unha mala calidade do aire en practicamente toda a comunidade e durante un período de tempo tan curto», dixo tras destacar que a estación de Laza foi a que mantivo a alerta máis tempo.