Estudou Enxeñería Agrónoma pensado nas súas orixes, na explotación vitícola da súa familia na Rioxa. Pero coñeceu a un galego e namorouse de Galicia. Tras aprobar as oposicións á Xunta, púxose a cargo de a Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (Agader), ata que no 2015 nomeárona xerente do Consorcio de Santiago. Con ese currículo, admíteo: «Son unha privilexiada»
06 jul 2020 . Actualizado ás 21:45 h.Si, Belén Hernández Lafuente (Logroño, 1967) é unha privilexiada, porque preserva, coida e xestiona o patrimonio material e inmaterial de Santiago. Pero fixo méritos: «Teño un bo expediente e son moi traballadora», admite. E fincou os cóbados para aprobar as oposicións da escala de enxeñeiros agrónomos da Xunta ás que se presentou tras instalarse en Galicia namorada dun galego. «E logo descubrín que me namorou de Galicia». Pero a súa historia empeza lonxe, na Rioxa...
-Que lle levou a estudar Enxeñería Agrónoma?
-Son dunha familia de colleiteiros de viño da Rioxa (colleiteiros, non adegueiros). Custoume tomar a decisión, porque me gustaba a psicoloxía, o xornalismo e as humanidades, en xeral, pero dábanseme ben as ciencias e o meu pai animoume a facer Enxeñería Agrónoma, porque así logo podía traballar nalgunha adega e compaxinalo coa explotación familiar.
-Pero un galego cruzouse no seu camiño...
-Exacto, e ata hoxe. Coñecémonos en Madrid cando estudabamos. El fixo Enxeñería de Telecomunicación e os dous empezamos a traballar alí, pero un día decidiu que quería volver á súa terra. E que ía facer eu? O amor púidoo todo e vinme.
-Arrepentida?
-Aos tres meses de chegar estaba tan namorada de Galicia como do meu noivo.
-Así que decidiu quedar.
-Era a crise dos anos 1992-1994, que foi tremenda, e como aquí non había traballo, matriculeime nas oposicións da Xunta, na de corpos especiais de enxeñeiros agrónomos, e aprobeinas. Foi unha alegría. A liberdade que che dá saber que tes unha praza e podes facer os teus plans...
-E coñeceu o rural galego. Foi aí onde se namorou de Galicia?
-Tocoume Pontevedra, e si, foi unha experiencia marabillosa. Asignáronme a concentración parcelaria e camiños na zona da Paradanta e O Condado, e namoreime da paisaxe, da xente... Logo xurdiu a posibilidade de virme a Santiago e xa me instalei aquí. O tempo pasa que nin che dás conta, porque estiven 21 anos na Xunta. Pero eu son unha gran defensora do servizo público e do que é de todos, nunca quixen irme á privada.
-Como acabou a cargo de a axencia Agader?
-Chamoume José Antonio Orza, conselleiro de Economía no ano 2001, para póla en marcha, e foi un traballo apaixonante, porque eu adoro o rural galego. Galicia ten un potencial rural que, a día de hoxe, non soubemos explotar.
-É o despoboamento o principal problema do rural galego?
-O despoboamento do rural é unha pandemia global e Galicia nin sequera é a máis afectada. E a nivel produtivo, temos o problema da fragmentación da propiedade. Galicia ten preto de 12 millóns de parcelas no catastro de rústica, que é o mesmo que ten Castela e León co triplo de superficie, e dun tamaño tan mínimo que lle resta produtividade.
-Cal é o seu potencial?
-Eu non vin crecer en ningún sitio a madeira como aquí. E o leite, a horta, o sector do viño... Se fósemos capaces de sumar forzas e explotalo en grandes extensións de terreo e dun xeito profesionalizado...
-O talón de Aquiles é, entón, o minifundismo?
-O minifundio é o problema estrutural de Galicia, non teño ningunha dúbida. Cada vez que renunciamos a saber onde están as leiras dos avós, renunciamos a un anaco de Galicia que podería xerar riqueza para todos. É unha irresponsabilidade colectiva da non somos conscientes e que non podemos permitirnos, porque cada leira abandonada é riqueza que perde Galicia..
«Compostela non sería a mesma sen a existencia do Consorcio de Santiago»
No 2015 deulle un xiro á súa carreira e colocouse á fronte do Consorcio de Santiago.
-E esa volta de porca?
-Penseimo moito, a verdade, pero pareceume que o proxecto era moi atractivo e que se rexeitaba o privilexio de traballar para unha cidade como Santiago, acabaría arrepentíndome.
-Cal é a súa función?
-É o punto de encontro das tres principais Administracións do país, (é dicir, o Goberno de España, a Xunta de Galicia e o Concello de Santiago), para coidar, preservar e potenciar o patrimonio histórico e cultural da cidade. Que tres Administracións se senten nunha mesa para discutir iniciativas para Santiago xa dá unha idea do excepcional que é Compostela. Ceden recursos financeiros para, entre todos, pór en marcha proxectos para a cidade.
-Os máis importantes?
-Houbo unha primeira etapa moi importante de dotacións, porque Compostela non sería a mesma sen a existencia do Consorcio de Santiago. Do Consorcio é o Multiusos de Sar, o Palacio de Congresos, a leira de Vista Alegre, a leira Simeón, a reforma de Belvís, o parque do CGAC, o parque de Bonaval, parte do periférico... Dotou á cidade de todo aquilo que lle faltaba, e doutra banda, tivo un papel fundamental no estado de conservación do centro histórico, tanto a nivel monumental, como a nivel de vivenda e locais privados. Tamén houbo unha forte aposta cultural, aínda que agora máis reducida, pero temos exposicións e unha liña de publicacións moi consolidada. E desde o 2001 temos tamén a xestión da orquestra, a Real Filharmonía de Galicia.
-Cal é o segredo para traballar con tres xefes?
-Eu creo que ser leal e honesta a todos por igual e unha proximidade equidistante a todos eles. Síntome moi agradecida e honrada da confianza que os meus xefes e as distintas Administracións mostráronme estes anos.
-O seu proxecto estrela?
-Os proxectos aquí son sempre sumando máis institucións, o que lles dá un valor engadido. Pensando no Xacobeo, a rehabilitación de Bonaval, pero tamén estou orgullosa da adquisición da colección Maside, e poder gozar da fibra na cidade histórica.