Os deberes loxísticos de Galicia

Fernando González Laxe
Fernando González Laxe CATEDRÁTICO DE ECONOMÍA APLICADA DA UDC

A GALICIA ECONÓMICA

WU HONG

A diferenza de España, que ao longo dos últimos anos ha gañado competitividade neste ámbito, a comunidade ten varios retos pendentes, moi vinculados á conectividad marítima dos portos e á aposta decidida por unha disciplina vital para o desenvolvemento económico de calquera territorio. Abordalos ha de converterse nunha prioridade de cara ao futuro inmediato.

15 sep 2019 . Actualizado ás 05:13 h.

A loxística está vinculada cos medios de transporte que xestionan os tráficos dos produtos nos espazos internacionais. Preocúpase da organización dos fluxos e da información no tocante ás relacións comerciais. Dito doutro xeito, fai referencia ás funcións que se ocupan de planificar, implementar e controlar o fluxo eficiente e eficaz de servizos, información e bens entre o punto de orixe e o de consumo. A xestión da loxística é, xa que logo, unha parte da xestión das cadeas de subministración que abarca o aprovisionamento, a planificación, a programación dos produtos, o empaquetamiento, a montaxe e o servizo ao cliente.

Unha definición académica adoptaría a seguinte forma: «Disciplina de carácter eminentemente técnica que engloba e integra a planificación, a xestión, o seguimento, o control e a mellora continua do fluxo de materias primas, compoñentes e produtos rematados desde os provedores da empresa ata o cliente, ao que se vende os seus produtos». Por iso é polo que a loxística sexa unha ferramenta de management que permite dirixir os cambios tanto estruturais como culturais das empresas, incrementando a competitividade e a rendibilidade; á vez que permite ás empresas ofrecer ao cliente un elevado nivel de calidade tanto do produto como do servizo, ao custo máis baixo posible.

Neste sentido, a loxística é unha actividade que combina orientacións produtivas como accións de mercadotecnia. E permite ás empresas actuar con éxito en tres eixos fundamentais e relacionados entre si: mellorar o servizo aos clientes tanto internos como externos en orde a conseguir a maior satisfacción, optimizar as relacións cos provedores e mellorar de xeito permanente a maior calidade posible a todos os procesos de aprovisionamento, produción, distribución, mantemento e servizos postventa das empresas.

O Banco Mundial fixo públicos, recentemente, os resultados que miden o desempeño loxístico dos países. Destacan dous aspectos do mesmo. O primeiro fai referencia ao incremento da fenda loxística entre os países máis e menos desenvolvidos. Este trazo pon de manifesto a posible quebra dos fluxos de comercio mundial, acentuando a súa volatilidade. Se non se puidese corrixir tal desequilibrio, habería un amplo desaxuste do comercio, paralizando unha maior integración dos fluxos e axigantando unha nova polarización da competitividade e dos espazos xeográficos, aumentando a marxinación dalgúns países. Estas circunstancias poderían nesgar o fomento e a eficiencia das cadeas loxísticas globais. O segundo aspecto é que Europa mantén a primeira posición no Índice de Desempeño Loxístico, mostrando grandes avances no que se refire á calidade das infraestruturas; ao alto nivel da competencia loxística; aos resultados en materia aduaneira e no que incumbe aos envíos internacionais.

É de destacar a ganancia de competitividade de España. O noso país mellora oito postos no ránking mundial loxístico ao longo do período 2010/2018, para situarse no posto 17 dun total de 160 países. Que significa esta ganancia? Unha mellora ostensible para o noso comercio exterior e o afianzamento internacional do noso país. Os estados próximos ao noso tamén apostaron por mellorar e aumentar o seu potencial competitivo. Oito países europeos sitúanse entre os dez primeiros do mundo. Alemaña mantén o primeiro posto; ao que lle seguen Suecia (2º); Bélxica (3º); Austria (4º); Países Baixos (6º); Dinamarca (8º); Reino Unido (9º) e Finlandia (10º); existindo unha segunda coroa, formada por Suíza (13º), Francia (16º), España (17º) e Italia (19º).

Así mesmo, España mellora en cinco dos seis trazos que integran o mencionado Índice de Desempeño Loxístico. O noso país avanza no que se refire aos trazos inherentes aos ámbitos das aduanas (mellora cinco postos); nas infraestruturas (seis lugares); nos envíos internacionais (aumento de 32 postos); na calidade dos servizos loxísticos (seis postos) e no que incumbe ás entregas a tempo (mellora unha praza). En sentido contrario, só se empeora no seguimento dos envíos, ou sexa, o trucking/tracing, no que retrocedemos tres lugares no ránking mundial. Tales melloras fan ver que os esforzos tanto gobernamentais como os procedentes da iniciativa privada deron resultados positivos. Con iso, facilítase situar ás empresas españolas nun bo posicionamento internacional, dentro das cadeas de subministración globais e asegurando fluidez no tocante aos fluxos de materiais, de recursos e de información.

Intensidade loxística

Complementariamente a esta información está a correlación existente entre ese índice e o correspondente á conectividad marítima, que elabora anualmente a Unctad. No caso de España é relevante, pois a nosa intensidade loxística está ligada ao mundo marítimo (cunha cota do 49 %). Atendendo a dita cociente de conectividad marítima, España tamén mellorou moi ostensiblemente a súa puntuación desde o 2006, gañando ao redor de 14 puntos no mencionado índice e mellorando cinco postos no ránking mundial. Na actualidade sitúase no décimo posto, detrás de China , Singapur e República de Corea, que o encabezan. España é o quinto país europeo, tras Alemaña, Reino Unido, Países Baixos e Bélxica, pero por diante de Francia , Italia ou Portugal.

Os estudos en España tanto a nivel loxístico como sobre conectividad marítima están moi desenvolvidos. Hai abundantes traballos e os nosos expertos están recoñecidos internacionalmente. No entanto, fáltanos por implementar algunhas estratexias autonómicas que permitan impulsar os movementos de mercancías dentro dos hinterlands; e, sobre todo, fomentar determinados servizos específicos, tales como o almacenamento, a inspección, os despachos aduaneiros e fitosanitarios, as pesadas e os procesos de consolidación/desconsolidación de cargas, entre outros.

Conectividad dos portos

Vén a conto esta advertencia porque Galicia non está entre as primeiras posicións españolas cando avaliamos a superficie e a intensidade loxística. E tampouco cando nos fixamos nos índices de conectividad marítima dos portos galegos. O último informe da Unctad sobre o tema indica que o porto de Vigo se sitúa no posto 287 do mundo no tocante a conectividad; en tanto que os de Marín, Ferrol e Vilagarcía atópanse na franxa dos máis baixos do planeta; e a Autoridade Portuaria da Coruña renunciou, moi recentemente, á aposta loxística, tendo en conta que abandonou os servizos de colectores e a presenza de servizos regulares ofertados. Pon de manifesto, xa que logo, a escasa marxe operativa das contornas portuarios e, polo tanto, o posicionamento das empresas dos hinterlands asociados.

Non cabe dúbida, en consecuencia, que é preciso levar a cabo e pór a disposición dos usuarios actuais e potenciais novos procedementos administrativos; definir con exactitude aos usuarios básicos; e deseñar un sistema de información e documentación acorde cos tempos actuais. A loxística hase convertido nun dos grandes obxectivos estratéxicos dos gobernos e unha ferramenta básica para o futuro das empresas. Para Galicia continúa sendo unha materia pendente e unha aposta de futuro.