As explotacións afórranse 65 millóns de euros empregando o xurro como abono
20 feb 2019 . Actualizado ás 09:01 h.As vacas galegas producen cada ano algo máis de oito millóns de metros cúbicos de xurro. Unha enorme cantidade de residuos que, lonxe de constituír un problema ambiental, convértense nun recurso altamente beneficioso para os agricultores e gandeiros galegos. De feito, as explotacións levan anos dando pasos para mellorar a súa xestión e aproveitamento como fertilizante das leiras.
Tal e como confirman diferentes estudos, o xurro vacún ten elevadas porcentaxes de nitróxeno, fósforo e potasio, nutrientes esenciais para os cultivos de herba e millo, maioritarios neste momento en Galicia.
Un metro cúbico de xurro , apuntan investigadores do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM), referencia a nivel europeo no estudo de valorización dos xurros, ten un valor medio de oito euros se se compara co que os mesmos nutrientes terían en forma de abono químico. Isto supón que as deyecciones das 550.000 vacas que hai en Galicia teñen un reflexo económico superior aos 65 millóns de euros, que é o que gastaría o agro da comunidade en custear esa achega de nutrientes sobre o terreo se tivese que obtela doutros preparados industriais.
Non é unha cifra despreciable. Nin moito menos. E é precisamente a que explica o crecente interese das granxas galegas por dispor de fosas o suficientemente grandes como para poder almacenar o xurro durante, polo menos, un período de seis meses. «O ideal é dispor dunha capacidade de almacenamento mínima duns 18 metros cúbicos por animal contando con foxas que se baleiren dúas veces ao ano coincidindo coa fertilización das praderías e, posteriormente, daquelas leiras nas que se vaia sementar o millo», apunta Manuel Rodríguez, enxeñeiro técnico agrícola quen insiste tamén na necesidade de que todas as fosas deban estar cubertas ou que se separe, na medida do posible, tamén a auga procedente da limpeza das instalacións. «A calidade do xurro depende da súa porcentaxe de materia seca polo que evitar o exceso de auga supón aumentar significativamente a cantidade e calidade dos seus nutrientes».
Pozos de vinte millóns de litros
Dispor dun xurro da maior calidade posible converteuse nunha das principais premisas que rexen en moitas explotacións lácteas galegas, que non dubidaron en realizar cuantiosos investimentos para ampliar ou construír novas fosas. Así, por exemplo, xa poden verse pola comunidade pozos de xurro con capacidades superiores aos 20 millóns de litros, inimaxinables fai tan só uns anos. É o caso, por exemplo, do levantado na cooperativa SAT Busto-Corzón, de Mazaricos, que cunha capacidade de 21 millóns de litros é un dos máis grandes de Galicia
O seu prezo, roldou os 250.000 euros e permite almacenar as deposiciones dos seus 850 animais, entre vacas en ordeño e recría, durante varios meses. «A nosa intención é a de aplicar xurro unicamente nos meses de abril e outubro coincidindo coa implantación das praderías e a sementeira do millo. De aí a necesidade de contar cunha foxa o suficientemente dimensionada», explica José Manuel Fernández Villar, un dos tres socios desta entidade, que multiplicou por catro a capacidade de almacenamento da que dispuñan ata o ano pasado.
Tanto o xurro como a súa utilización como fertilizante levan anos sometidos a numerosos controis administrativos e técnicos que van desde as dimensións das fosas que o albergan ata as condicións climatolóxicas nas que debe ou non aplicarse. Galicia dispón desde fai vinte anos dun código de boas prácticas agrarias que, por exemplo, establece as condicións nas que este debe esparcirse en caso de terras próximas a canles de auga, en períodos de choivas intensas ou en terreos con pendente. Ademais, as granxas máis grandes que realicen ampliacións deben someterse a un informe de incidencia ambiental por parte da Xunta que analiza o impacto que sobre a contorna teñen as melloras previstas.
É certo que aínda quedan por clarificar temas que preocupan tanto á cidadanía como as distancias de aplicación ás vivendas ou a obrigatoriedade de inxectar o xurro que, co fin de reducir as emisións de amoníaco á atmosfera, aconsella a Unión Europea. Neste último caso, as explotacións galegas benefícianse dunha moratoria de dous anos establecida por todas as comunidades da cornixa cantábrica.