Alcoa e Meirama abren novos buracos nun tecido produtivo debilitado por décadas de peches
28 feb 2020 . Actualizado ás 12:11 h.Non hai mellor arma que a competitividade para amarrar a produción e os empregos que xera a gran industria. É unha premisa de libro que citan todos os expertos economistas cada vez que tratan de explicar o peche dunha mediana ou gran empresa (de máis 100 traballadores) e o impacto socioeconómico que deixa na comarca afectada. Outro elemento común, tras cada buraco que se abre no tecido produtivo galego, é que case sempre se vía vir, pero ninguén foi capaz de facer nada.
A historia repítese unha e outra vez nas catro provincias galegas, pero en especial no eixo atlántico Vigo-A Coruña, onde se concentra o 60 % do PIB galego. A Artística, Cros, a Fábrica de Tabacos, Arteixo Telecom, Caramelo, T-Solar, Alfageme, Valeo, Draka, Prevent, Treves, Pórtico, Donuts, Elnosa son parte recente desa historia de fracasos de modelo produtivo e de dramas humanos.
A maioría destes peches producíronse durante a crise que o enmascarou todo: desde deslocalizacións a quebras por mala xestión. Agora (suposto momento de recuperación), chega o golpe de Alcoa, con 700 despedimentos (entre A Coruña e Avilés) e o final da central de Meirama (afecta a 70 empregos). As súas causas son diferentes, como ocorreu coas anteriores extincións.
Levou tempo neutralizar (que non superar) un trompazo como o sufrido entre os anos 2009 e 2013, cando en Galicia se produciu o peche de 49.500 empresas do sector manufacturero e a destrución de medio millón de empregos.
Riscos e debilidades
Hoxe os principais sectores produtivos (téxtil, mar-industria, alimentación, naval-metal e automoción) teñen a súa actividade asegurada. Pero o risco de novos peches non desapareceu.
A profesora María José Piñeira Mantiñán, do departamento de Xeografía da Universidade de Santiago de Compostela, atreveuse a sacar á luz os riscos nun artigo publicado en Urban Science, no que alerta da «debilidade» do tecido produtivo da Coruña, con Inditex e a refinería de petróleo á cabeza. «A súa economía está constituída por pequenas empresas e un sector servizos baseado no comercio e o turismo, ramas de actividade con contratos máis inestables, e peores condicións de traballo e salarios», di.
«Galicia necesita unha política industrial proactiva e non defensiva baseada en axudas» O estudo considera máis «consolidada» a área de Vigo, «con PSA á cabeza da automoción, a conserva, a industria pesqueira ou a industria de conxelados, ao que se une a proximidade do potente polo industrial e empresarial de Porriño». Pero o 95 % da industria do automóbil está en mans de multinacionais que, como no caso de Alcoa, teñen os seus centros de decisión fóra de Galicia, e esa é unha da causas que explican algúns peches industriais soados, en opinión de José Francisco Armesto, membro do Consello Económico e Social de Galicia e colaborador do Foro Económico de Galicia. Pero só algunha, porque a realidade industrial de Galicia é complexa. «Non se pode falar dunha única causa. Nuns casos, a industria pecha porque se acaba o ciclo e deixou de ser competitiva; noutros, por mala xestión ou por loitas internas nun proceso de transición familiar», afirma o economista que, en todo caso considera que a comunidade galega segue sendo competitiva.
Un proceso cíclico
«Son procesos cíclicos, hai unhas empresas que desaparecen e outras que veñen. O problema non é o peche, senón que se ve vir e non se fai nada para evitar o impacto social que implica. Fai falta unha política industrial proactiva, non defensiva, baseada en axudas», di. «Gobérnase por impulsos, sen estratexia industrial a medio e longo prazo», afirma Armesto.
«O problema non é o peche, senón que se ve vir e non se fai nada para evitar o impacto» Do mesmo parecer é o catedrático da Universidade de Santiago e escritor Xoán Carmona, que aposta polas políticas que reforcen o tecido existente. «Hai que reforzar os clústeres e adoptar medidas de promoción e apoio á industria que ten sede en Galicia», afirma o catedrático, que considera necesaria unha política financeira para o tecido industrial, que se viu afectado pola perda das caixas galegas.
Os afectados
