Reme, o gran amor de Bosé

FUGAS

José Oliva

As memorias do artista destapan a un pai tirano e a unha nai pouco cariñosa que desatan un lume cruzado nun matrimonio tóxico. Pero descobren moito máis: Miguel estivo a piques de ser pai nos anos setenta

07 sep 2023 . Actualizado ás 10:39 h.

As memorias de  Miguel Bosé están moi ben escritas, así que se alguén cre que as case 500 páxinas deste libro son unha suma de informacións rosas, está moi afastado do que é en realidade esta autobiografía. O que se filtrou ata agora, nesa burla Deluxe en que parece transformarse a vida do cantante, son os terribles xeitos dun pai-toureiro que nos anos 50 e 60 ameazaba ás mulleres da familia por intentar converter ao seu herdeiro nun «maricón». Pero as memorias de Miguel, de Miguelito, ou de Miguelino, como o chamaba a súa nai, a actriz Lucía Bosé, son moito máis que os estoques dese pai. Nas páxinas do fillo do capitán Trono hai moito dese Delibes dos santos inocentes e moito tamén da escopeta nacional de Luis García Berlanga. Hai destreza no xeito de contar, hai bos diálogos, e hai sobre todo unha intención de reflectir eses dous mundos: o dos pobres e o dos señoritos, o do campo e o dos novos ricos, o intelectual e o esencial, o profundo e o superficial que se entrelazan en calquera vida, pero que na de Miguel Bosé cobran outro sentido.

Un desdobramento de personalidades (Miguel e Bosé) que neses primeiros anos da infancia que se retrata neste libro aínda non se dividiron, aínda que moitos dos monstros do cantante xestanse nese tempo.

Como un neno de pobo

En Villa Paz, en Saelices (Conca), na leira de campo do mestre Dominguín, foi inmensamente feliz e alí aprendeu a vivir libre, como un neno de pobo, aínda que el xamais o foi e esa distancia de neno elegante nótase en todo o que fai e conta. Pero cóntao ben. Como narrar a división de clases que evoca esa congoja de «Milana bonita» de Delibes nos quefaceres dos traballadores do seu pai. O macho alfa, o toureiro, a besta, o play boy que somete a todos cando brota a ira e co que enseguida se produce unha distancia silenciosa que Miguel asume como temor. Temor a non ser o que se agarda, a non cumprir as expectativas do que se lle destina como herdeiro: a vileza, a masculinidad rancia, o machismo. A Miguelito o seu pai lévallo a África cando non cumpriu os 12 para que aprenda a cazar, e alí, derrubado polas febres do paludismo, sofre outra dor aínda maior: o abandono do seu pai, que nin nesas circunstancias aténdeo. Dominguín aparece, nese retrato da memoria selectiva, como un ser despreciable, que logo, con todo, recolócase cos anos noutro lugar moito máis próximo ao corazón do artista.

Os celos, o odio e a relación tóxica do matrimonio marcan a nenez dos tres irmáns (Miguel, Lucía e Paola) que viven o lume cruzado de dúas personalidades egocéntricas que non se deixaban pisar polo outro. Lucía, a nai, gana nese duelo a ollos do fillo, que a describe como unha muller forte, guindada, vital, despiadadamente bela, aínda que pouco cariñosa. Non polo menos co concepto que hoxe se lle atribúe ás nais na crianza diaria. Nada que ver para unha actriz acostumada ás esmorgas, ao luxo e a durmir as resacas. Pero a Lucía recoñéceselle vítima dunha relación amorosa que non foi ben vista por gran parte da familia Dominguín, entre os que destacan os voitres que en Saelices agardábana para facerlle a vida imposible. E alí, entre todos, ocúltase Mariví, a prima do toureiro, que logo será a amante, e o motivo da separación do matrimonio.

Hai culebrón na historia entretenidísima dos Bosé, saen Carmina Ordóñez e a súa irmá Belén, e hai tanto anecdotario que, aínda que se conte como ficción, a realidade é humillante. Os veráns con Picasso, co que Miguel ten unha relación case de avó-neto, as conversacións con Ava Gardner en Londres, os cruceiros con Romy Schneider (outra amante do seu pai), a primeira relación sexual de Miguel con Amanda Lear en casa de Dalí... Hai tanta verdade no relato de Bosé que ao lector lle parecerá mentira, como que en plena guerra de divorcio o pai deixase á familia sen calefacción. Non sae nestas memorias, que chegan aos 20 de anos de Miguel, Ana García Obregón, pero si Bárbara, a quen deixou embarazada, aínda que finalmente o seu fillo non naceu.

Picasso quixo casar coa tata

Claro que se hai un amor, e un motivo para ler estas memorias, é descubrir a figura de Reme, a tata de Miguel e das súas irmás, que desde Saelices faise cargo de «os seus tres hijones», como ela os chama. Reme é unha mestura entre Terele Pávez e Lina Morgan, un ser de novela, que enche estas páxinas de emoción e de coraxe. É a única persoa que se ancora á vida de Miguel para darlle sentido, é quen lle dá amor, arróupao de noite, víchelo de día, aconséllao, coñéceo e quen é capaz de dar todo por el. Picasso quixo casar con ela, pero Reme rexeitouno como a todos os pretendentes do pobo porque Deus lle puxo no destino tres fillos sen necesidade de marido.

Remedios da Torre é un personajón nesta historia, a sorte de Bosé, unha fada madriña capaz de irse a Londres para levarlle diñeiro e continuar a festa con el en casa de David Bowie. E a única muller, neste relato construído de desmáns e egos, con sentido común para enfrontarse, como un miura, ao toureiro. Reme dá moito amor e respecto. Sen ela agora entendo que Bosé teña perdido o rumbo.