Douglas Stuart, gañador con «Historia de Shuggie Bain» do Premio Booker: «Veño dunha familia moi pobre, ata os 17 ou 18 anos non lin un libro»

Huggie é un neno gai, de clase obreira, que quere inmensamente á súa nai e intenta por todos os medios que esta deixe de beber. É 1992 e as políticas de Thatcher dispararon o desemprego en Glasgow, a súa cidade e a de Douglas Stuart (Glasgow, 1976) que, coa súa primeira novela, Historia de Shuggie Bain (que edita Sexto Piso), gañou o Premio Booker 2020. Centrado na escritura e afastado do mundo da moda que o levou hai tempo ata Nova York, en abril publica o seu segundo libro, Young Mungo. Tras a súa visita promocional a España, falamos co que se converteu nun dos autores do ano. 

-É vostede Shuggie Bain?

-Shuggie é un símbolo de esperanza e unha figura que encarna unha aceptación radical do que lle tocou vivir. Eu síntome moi identificado con el. Shuggie levántase todos os días e todos os días se atopa coa mesma situación, pero el acéptaa e intenta seguir adiante.

­-Sente nostalxia de Glasgow?

-Si, foi unha das razóns que me impulsaron a escribir o libro. Glasgow é un dos seus personaxes. É unha cidade fantástica, moi diversa, multicultural e cunha das universidades máis antigas do Reino Unido. Tamén está formada, na súa maioría, por clase obreira. Neses anos de Thatcher, cando empezou ese desemprego tan feroz que subiu ata o 26 %, comezouse a perder a esperanza e a sensación de comunidade. Mesmo caeu a esperanza de vida: unha consecuencia directa das políticas de Thatcher nos 80. Estabamos moi preto de Londres , pero ninguén se preocupou de darnos outras oportunidades.

­-Escorrentan lectores as historias duras?

-Polo menos a metade das persoas que conforman a maioría dos países son de clase obreira. Non é difícil que a historia de Shuggie poida ser a de moitas persoas. Moitos lectores hanme dado as grazas. Hai que contar estas historias. Hai moita xente interesada en lelas.

­-Como está a ser acollida en Glasgow?

-Afortunadamente, moi ben. Tiña medo de que non fose así, falo dunha situación que non é idílica. Recibín moito cariño por parte dos lectores escoceses e noto o orgullo que senten polo feito de que un autor escocés gañe o Booker.

­-Por que lembrar o pasado?

-Veño dunha familia moi pobre. Ata que tiven 17 ou 18 anos non lin un libro. Necesítase un ambiente de paz para ler, interior e na contorna. Non podía concentrarme. Pero unha vez empecei, comecei a devoralos. Lin moito sobre clase obreira e historias da época da miña nenez, pero vin que estaban contadas desde o punto de vista de homes brancos heterosexuais. Shuggie é un neno efeminado ao que lle gusta xogar con póneis e con bonecas e bérranlle insultos homófobos mesmo antes de que el mesmo saiba a súa orientación sexual. Cando tiña 32 anos, un día senteime a escribir. Durante os primeiros borradores non admitía o que intentaba conseguir nin llo dicía a ninguén, só ao meu marido. Escribía unha frase, daquela un parágrafo e outro e outro. O meu traballo en moda era moi absorbente e estiven dez anos escribindo o libro. Foi unha necesidade, naceume do corazón. Quixen facer unha novela sobre o amor, pero era complicado facer un libro só sobre o amor no Glasgow dos 80. Está o tema das adiccións, da homofobia, a pobreza e os retos. A min gustaríame lanzar unha mensaxe sobre a superación e sobre a resiliencia.

-A vocación artística é un luxo para os fillos de familias humildes?

-É difícil fantasear con iso, si. Simplemente, feixes o que tes que facer. Os homes da miña nenez tiñan que ir á mina e sacar carbón. Ninguén lles preguntaba: «Tes algún soño? Gustaríache ser poeta?» Eran preguntas que non se facían. Afortunadamente, son o exemplo de que hai excepcións, pero é moi difícil. Temos que contribuír en que non o sexa tanto. Sen dúbida, veño dun ambiente moi pouco propicio. Ningún dos meus familiares próximos cursou estudos superiores. Cando gañei o Booker, chamei á miña irmá e ela contestoume algo como: «Que ben. Eu esta mañá hei ir a cambiar unha camiseta a Primark, pero non me deixaron porque perdín o billete».

­-Que papel xogan as mulleres?

-A dor da miña nai, Agnes, e o de moitas das mulleres que coñecín naquela sociedade dura e moi machista estaba causado porque non as escoitaban. Non é que non tivesen voz, porque tiñan voces, e moi potentes, ademais. Mesmo hoxe non nos gusta escoitar a mulleres de clase traballadora. Sempre foron mulleres, como dúas profesoras, as que propiciaron que estea onde estou hoxe e quería renderlles homenaxe. Agardo conseguilo. Creo que a miña nai estaría máis que encantada co éxito deste libro.

­-Pódese ser feliz con tanta escaseza?

-Eu era un neno raro, pero non desgraciado. Intentei plasmar iso en Shuggie. É certo que no retrato desa infancia había pobreza e violencia, si, pero tamén amor, afecto, compaixón... A dureza do libro é un testemuño da resiliencia das persoas, de como se apoian as unhas ás outras. Os meus primeiros anos en Nova York foron moi duros. As miñas xornadas de traballo eran maratonianas e ao final do día tiña a sensación de que aquilo non tiña sentido. Foron anos con máis estabilidade material, pero non foron anos felices. 

---

---

---