Son menores de 35 e comparten unha ollada feminista e xeracional. Que novas voces refrescan ou panorama literario e social?
15 oct 2021 . Actualizado ás 05:00 h.Ou luns que vén celébrase o Día das Escritoras, unha data aínda sen moita tradición, pero necesaria para reivindicar o papel das mulleres na escrita. Certo é que na literatura galega temos de mascarón de proa a Rosalía de Castro, pero non o é menos que foi un caso excepcional en todos os sentidos. O presente século está chamado a reverter esta anomalía e a día de hoxe moitos son os nomes de referencia nas nosas letras. Elas emprenderon un camiño non sempre doado que facilitou e facilita a andaina ás novas xeracións.
Mentres en poesía publican a unha idade precoz, en narrativa non ocorre o mesmo, quizais porque unha novela precisa de máis alento, de máis tempo e doutras condicións das que non goza a xuventude actual. As editoriais afanáronse en realizar antoloxías coas novas promesas poéticas, pero ese intento non callou noutros xéneros. Quizais algunhas desas voces rematen por escribir tamén narrativa, como lle aconteceu a Berta Dávila (Compostela, 1987), que se iniciou co poemario Corpo baleiro, pero a quen lle chegou o éxito no 2015 con Ou derradeiro libro de Emma Olsen. A esta novela seguíronlle Carrusel e Illa decepción, coas que recibiu o favor da crítica e do público grazas ao seu estilo coidado ou ás imaxes precisas que nos insiren en mundos cheos de autenticidade. A súa escrita envólvenos nun mar de sentimentos e logra penetrar psicoloxicamente nas personaxes, especialmente nas femininas, que acadan gran protagonismo. A enfermidade, a saúde mental, a morte ou a memoria son temas recorrentes e que trata de maneira memorable.
Da poesía tamén procede Lara Dopazo (Marín, 1985), que hai un ano publicou o celebrado libro de relatos Ou axolote e outros contos de bestas e auga, co que gañou o Premio Illa Nova. Anteriormente fixérase co certame Antía Yáñez (Burela, 1991) con Senlleiras, unha novela de grande éxito que intercala a historia de dúas mulleres en épocas moi diferentes, pero igualmente silenciadas. Yáñez defende que as súas obras son unha arma para cambiar o mundo, un instrumento capaz de entreter, por veces divertir, pero tamén de concienciar e, sen dúbida, faino grazas ao bo manexo do misterio e da acción.
O Premio Illa Nova de Narrativa está destinado a menores de 35 anos, nunha aposta da Editorial Galaxia polos novos valores. O vindeiro mes estará nas librerías Oito días sen Eva Cortes, a novela coa que Sara Vila Alonso (As Neves, 1989) gañou a última edición. Esta xornalista mantén a súa mirada na ficción, pois será a través dunha redactora dun xornal que vaiamos debullando as pistas da desaparición dunha muller, ao tempo que descubrimos paralelismos entre ambas, sobre todo en relación cos seus medos e desexos.
Finalista deste premio foi Andrea Barreira (A Fonsagrada, 1986) con Palabra de bruxa, unha obra que aínda a semana pasada era recomendada nestas páxinas pola instagramer Surfeando Libros. Agora ben, tamén hai voces que se estrean sen o respaldo dun xurado, como Ana Fontenla (Vilagarcía, 1992), que en Números vermellos afrontou os problemas da súa xeración: a precariedade, a busca da identidade, a incerteza, o amor... Son textos moi heteroxéneos, que dialogan moi ben co seu traballo performativo e teatral, que nos aguilloan como sociedade e nos retratan, especialmente ás mulleres. Dende o mundo da escena soa con forza Ana Abad de Larriva (Vigo, 1988), gañadora do premio de textos teatrais Vidal Bolaño con A sombra dás árbores e, máis recentemente, do I Certame de Microteatro da Memoria, onde dá voz a María, a nai do último alcalde republicano de Tui.
Elas son só algunhas das nosas escritoras novas e veñen non só para quedar, senón para axitar o panorama editorial dende a súa perspectiva millennial. Unha xeración preparada e crítica, que reclama o seu espazo e a quen lle quedan todas as historias por contar.