Acaba de recibir o premio Azorín pola novela «O santuario dos elefantes», un libro de aventuras sobre a cobiza do primeiro mundo e o espolio de África
03 jul 2021 . Actualizado ás 11:39 h.Nativel Preciado lévanos a África coa súa última novela, O santuario dos elefantes (premio Azorín de novela 2021), e descóbrenos a cobiza dun grupo de amigos españois millonarios e o seu desprezo polas persoas que non teñen a súa mesmo nivel de vida. Unha viaxe de aventuras alegórico que che leva a reflexionar sobre a crueldade do ser humano e o poder da natureza, que sempre acaba impóndose.
—Volves á ficción cunha novela de aventuras.
—Si, levo tempo escribindo ficción. Creo que é a sétima ou a oitava novela, pero as outras non falan de mundos que me son tan alleos, senón de historias máis próximas. Esta é unha especie de novela de aventuras, un conto para adultos con esa alegoría, ese simbolismo e logo un libro de viaxes que, como todo libro de viaxes, sucede un pouco de todo. Enfermidades, accidentes, incidentes, enfrontamentos, namoramentos... as viaxes revelan moito como somos. E en calquera viaxe sempre suceden cousas moi distintas á vida cotiá. Enfrontámonos con medios hostís ou medios que hai que descubrir, paisaxes, persoas ou situacións que nos poñen un pouco a proba e esa é a idea.
—A descrición das paisaxes trasládache irremediablemente a Tanzania . Imaxínome que coñeces ben o país...
—Non, coñezo ben África occidental, o Magreb... pero é diferente. Concretamente Arusha, Dar é-Salam e o territorio onde sitúo os terreos e onde se manexan os personaxes, ese escenario, non o coñezo. É o escenario ao que viaxei en pleno confinamento a través de Google, que, como ben sabemos, é capaz de achegarnos o obxectivo cara á choza máis insignificante dun poboado masái. Foi un pracer escaparme das catro paredes onde estaba encerrada. A pandemia pilloume na miña casa de Madrid e entregueime en corpo e alma a esta historia. Por primeira vez, tiven o tempo necesario para recrearme de verdade nos lugares, nos personaxes e no argumento. Así que é unha gran compensación.
—Agora é obrigatoria a visita a Tanzania?
—Si, e ver se realmente non me enganou a miña imaxinación nin a miña documentación. É unha viaxe pendente. E fareino con moitísimo pracer. Cada vez que hei ir a África sentinme dun xeito moi especial. E xa me atrapou como atrapa a todos os viaxeiros. Non vivín en África, pero si pasei o tempo suficiente para admirala e namorarme dese xeito de vivir, dos seus animais, das súas persoas e das súas paisaxes.
—Mentres les esta novela invádeche a sensación do inxustos que sempre fomos con África, precisamente o lugar onde a humanidade ten as súas raíces.
—Si, por iso dicíache que é unha novela alegórica. Non hai nada máis evidente que a situación que están vivindo os africanos. Eles din na novela: «Non somos pobres, hannos empobrecido». E é verdade. Teñen todas as materias primas, minas de pedras preciosas, minas de minerais imprescindibles para nós... diamantes, teñen ata os animais, o marfil... Téñeno todo e todo llo levan os invasores, as multinacionais. Bótanos mesmo das súas terras para facer plantacións rendibles. É a inxustiza máis evidente e máis flagrante á que estamos a asistir. E cando chegan aquí, cando se xogan a vida para buscar un sitio onde vivir, porque a eles ben lles gustaría quedar no seu país, resulta que os miramos con desdén. É unha sensación de que estamos a vivir nun sistema insostible. Despois da pandemia a fenda entre riqueza e pobreza aumentou. Enriquecéronse moitos máis e hanse empobrecido moitos máis. Ata cando e ata onde imos chegar?
—Hai unha cita no libro que vén dicir que a pobreza é a única salvación.
—Si, é de Diego Gracia , unha persoa que eu valoro moito. Este desequilibrio é tan tremendo entre unha parte da humanidade que acumula toda a riqueza e a outra parte que pasa fame, que é a maioría, que non ten sentido. Todo o que tes de máis, que é moitísimo e que se puxo en evidencia tamén durante a pandemia, quítasllo a alguén que ten de menos. E estes africanos que eu describo, que son humildes e que viven con moi pouco e poden ser moi felices, son tamén un espello onde poder mirarnos para dicir cantas cousas sóbrannos das que temos. De cantas cousas prescindimos cando nos confinamos e, con todo, podemos vivir moito mellor que outros que non teñen nada. Ese exceso de consumo é tan evidente que non fai falta sinalalo. Temos cousas de máis porque os demais viven con moito de menos.
—Acabaremos devorados polas hienas?
—Bo, temos que espabilarnos. Yuval Noah Harari, autor do libro Sapiens, di que o Homo sapiens é o asasino en serie maior da historia da natureza. É moi radical. Pero crémonos algo que non somos. Cando chegas a África o primeiro que percibes é que formas parte da natureza. Non estás nin por amais nin tes máis poder. E a natureza demostrou que é máis poderosa que todas as multinacionais, que todos os exércitos e que todos os inventos. E resulta que non puidemos combater este virus máis nada que humildemente, cos investigadores que teñen moi poucos recursos e coa ciencia.