Tempo e silencio

Diego Ameixeiras FUGAS

FUGAS

PILAR CANICOBA

07 may 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

Isaak Bábel dáballe voltas ás palabras ata límites dolorosos, sempre á caza da expresión xusta, buscando a frase con sentido pleno e sen graxas innecesarias. Páginas de Espuma vén de editar en castelán toda a súa narrativa curta, unha oportunidade estupenda para achegarse a un escritor descomunal que desvestiu de heroísmo a revolución bolxevique e preferiu centrarse na descrición milimétrica dos horrores da violencia. Oxalá que algún día poidamos ler en galego Cabalaría vermella ou Contos de Odessa, insuperables relatos dunha veracidade que asusta, unha mostra de realismo explosivo difícil de superar. Bábel alimentaba a súa sona de lento e perfeccionista. Presumía de ter o bo gusto de non publicar todo o que escribía. Recoñecíase obsesionado co que chamaba a «musculatura interna» das palabras e imputáballe á falla de reflexión, pecado capital do escritor, o resultado discreto dunha frase. Os editores metíanlle présa para que entregase os manuscritos nos prazos acordados, pero sabían que se acababa facendo duro de oído. Por amais de todo, era un notario extremo da realidade que precisaba tempo.

Rosa Aneiros volve á narrativa con Sibila (Xerais), que chegará estes días ás librarías doce anos despois de Sol de inverno, e co seu regreso pensei nese tempo de silencio que nalgún momento requiren as traxectorias dalgúns escritores, como lle ocorría decote a ese Bábel puntillista mergullado en longos procesos de corrección e retiro creativo, mesmo evitando as conversas en público sobre literatura. A autora da exitosa Resistencia non deixou de escribir durante esta última década -así o demostra a súa ampla e premiada produción infantil e xuvenil-, pero foi delongando o seu retorno á novela para adultos ata agora, quizais por unha necesidade de coller folgos ou de retomar a súa escrita noutra dirección. «Por que publicou pouco estes últimos anos?», preguntábanlle a Bábel con demasiada frecuencia. Ao que respondía sen alterarse: «Porque dedicarse a pensar nunca é un asunto superfluo». Nesta época de exhibición constante nas redes e tanta urxencia obrigada polas leis do mercado, a aposta pola discreción e a cocedura a lume lento, ese «pensar» durante anos sobre o que se escribe, reúne as virtudes dun acto de heroísmo. Das profundidades de Odessa á Sibila de Rosa Aneiros, a primavera avanza firme. Non hai présa.