Heroes do Silencio, moi grandes para un país cohibido

FUGAS

Fugas

O documental «Heroes: silencio e rock & roll» e o libro «Heroes de lenda» traen ao presente ao grupo que máis lonxe levou o rock en España, pese ao desprezo dunha parte da crítica

08 may 2021 . Actualizado ás 10:10 h.

Dicir que Heroes do Silencio son a mellor banda do rock español depende do gusto duns poucos moitos capaces de subscribir a frase. Soster, con todo, que son a máis grande responde a unha verdade obxectiva. E inapelable. Ninguén levou tan lonxe o xénero en España, converténdose en omnipresentes no país e estendendo a súa aura a Europa central e unha boa parte de Latinoamérica. Tomando a testemuña do que nos primeiros oitenta había feito Barón Rojo (así o certificaba xa Bunbury en Barón Rojo , a película do 2012), fundiron ambición, profesionalidade e ausencia de complexos para trasladar a súa música, interpretada en pasional castelán, máis aló do que se consideran as fronteiras do rock patrio. Os Heroes do Silencio arrasaron. A pesar de quen pese. E os minusvalore quen os minusvalore.

Por se existían dúbidas respecto diso, acaban de pórse en circulación dous artefactos que dan fe de todo iso. Por unha banda, o documental Heroes: silencio & rock and roll, de Alexis Morante. E por outro, o libro Heroes de lenda, de Antonio Cardiel, irmán de Joaquín, baixista do grupo. Ambos resultan notables exercicios de revisión que exploran o nacemento, auxe e caída da formación zaragozana que reinou entre finais dos oitenta e principios dos noventa no panorama español. A súa música -que inicialmente bebía de fontes como The Cure, U2, Joy Division, Simple Minds, The Smiths ou Raphael- coouse polos mesmos canles comerciais masivas de Homes G ou Mecano, conquistando ao gran público.

Diso fálase no libro e o documental. No segundo ven imaxes inéditas daqueles jovenzuelos facendo equilibrios entre o que querían ser e o que os demais querían que fosen. Nese sentido, aparece a figura de Gustavo Montesano (guitarrista de Olé Olé) e Roberto Durruty. Empurráronos á multinacional EMI co epé Heroe de lenda, que desbordou todas as previsións. Modelando un son do que a banda nunca quedou satisfeita (pero que foi clave para coarse nas radiofórmulas e hoxe soa revalorizado), o grupo logrou que as grandes cancións do mar non cesa (1988), o carisma de Bunbury e a solvencia en directo encargásense do resto. Todo ata que chegou Carreiros de traizón (1990) con dúas cancións maiúsculas: Entre dúas terras e Maldito trasgo. O bum.

Rancores e choques de egos

No documental aparecen os choques de personalidades e o libro resulta especialmente detallista nese sentido. O carácter de Bunbury, cos seus simulacros de romper a banda e a intención da discográfica de que ocupase un papel principal (ao que el non se opuña), converteuno na parte da formación que levaba o temón. O contrapeso púñao unha repartición equitativa dos dereitos de autor nada común. Aínda que as cancións partían xeralmente de ideas súas ou do guitarrista Juan Valdivia, todo o repertorio se asinaba como Heroes do Silencio, fortalecendo a idea dun grupo que miraba ás estrelas sen deixarse cegar. Atraíalles o estranxeiro, tanto para gravar como para virar. E romperon fronteiras.

As imaxes dos fans alemáns cantando Entre dúas terras incitan a levantar a cella. As declaracións de Phil Manzanera sobre a primeira vez que escoitou os acordes iniciais da peza emocionan. E o relato que fai Cardiel no seu libro sobre o transcurso de víraa Senda 91 obriga a pór a lente histórica. Pero nada diso importaba nos noventa para unha parte da crítica que os ridiculizó chamándoos os Homes G do Moncayo ou Heroes do Marmelo. Acusábaselles de ser un produto prefabricado, púñase en dúbida a súa autenticidade dun modo obsesivo e desprezábase esas composicións que cantaban unha lexión de fans. Moitos escritos da época, recollidos no libro, hoxe renxen totalmente.

Unha das ideas que flotan é que os Heroes do Silencio eran un grupo moi grande para un país moi cohibido nese sentido. O que se admiraba de INXS , U2, Guns N'Roses ou The Cure non se toleraba nunha banda que, seguramente, non sexa a mellor da historia do rock español. Pero, sen ningunha dúbida, foi a máis grande de todas. Un respecto.