A autora que nos conquistou con «Olive Kitteridge» e chámome Lucy Barton» volve ao seu personaxe máis auténtico nunha novela emocionante que se pregunta que sabemos realmente da nosa vida
16 abr 2021 . Actualizado ás 17:18 h.Volve co seu personaxe máis xenuíno e querido. Unha muller tan irreverente como sincera e única, Olive Kitteridge. Pero ela xa non é a mesma. Pasaron os anos e creceu, hai tempo que pasou dos 70. Luz de febreiro (Duomo Edicións, 2021) é o regreso da escritora que descubrimos con chámome Lucy Barton, Elizabeth Strout (Portland, 1956), ao seu microcosmos inventado de Crosby, co que gañou o Premio Pulitzer de ficción e cuxa adaptación televisiva, protagonizada por Frances McDormand e producida por HBO, fíxose con seis Emmy. Unha segunda parte con personalidade propia onde a presenza de Olive Kitteridge e da costa de Maine planean sobre unha trama coral cuxos protagonistas parecen berrar o mesmo: «Mira, mira a luz de febreiro».
-Por que regresar a Crosby, Maine?
-Regresei a Crosby para este libro porque é onde vive Olive. Ela nunca viviría noutro lugar, esta é a súa casa. Pero gocei regresando, é un lugar familiar para min, inventeino e acomodouse na miña mente.
«Non existen as persoas aburridas. Realmente, todos somos extraordinarios. Nada me fascinou nunca máis que a xente»
-Parece que en Crosby todos os habitantes teñen algún segredo, unha vida interesante, oculta. É un pobo excepcional, aínda que ficticio, ou non somos tan aburridos como pensamos?
-Cheguei á conclusión de que non existe tal cousa: as persoas aburridas. Todos temos varias capas e son complexas. Creo que nin somos conscientes de todas elas, pero están aí. A persoa pode pensar que está vivindo unha vida aburrida, pero creo que eles non son aburridos, é a percepción da súa vida o que podería selo. Realmente, todos somos extraordinarios dalgún xeito. A xente fascíname por iso mesmo. Nada me fascinou nunca máis que a xente.
-Este é un libro sobre o paso do tempo. Preocúpalle?
-O paso do tempo apárvame. Sempre o fixo, pero máis agora, coa pandemia e polo feito de ter cumprido 65 anos. É incrible o rápido que pasan os días. ¡Uy! Non hai nada que facer respecto diso, senón intentar saír adiante o mellor que poidamos REVISAR. Creo que aceptar que o tempo pasa é o máis importante de todo. Eu trato de aceptalo. Cando o meu pai se estaba morrendo, dixo: «Agora vivirei só nos recordos das persoas que me coñeceron». Penso nel todos os días e morreu hai 20 anos. Temos efectos profundos nas persoas, mesmo cando non o sabemos. O meu pai era parasitólogo e o seu traballo aínda se está ensinando en moitas partes do mundo a alumnos que nunca coñeceu.
«Debería ser liberador pensar que cando unha persoa morre, todos os que a coñecen van só vinte minutos por detrás»
-Nunha pasaxe, Olive dille a Cindy, unha veciña angustiada polo avance do seu cancro, o seguinte: «Se tes que morrerche, se morres, a verdade é... que os demais só imos uns pasos por detrás de ti. Vinte minutos detrás de ti, esa é a verdade». É liberador ou desalentador ser conscientes disto?
-Creo que debería ser liberador pensar que cando unha persoa morre, todos os que a coñecen van só vinte minutos por detrás. Todos morreremos. Simplemente, non creemos que o fagamos. Pero farémolo. Creo que este comentario consolou a Cindy porque tiña a sensación de que non estaría tan soa enfrontándose a morte.
-Aterra máis a morte ou a soidade?
-Non se se temos máis medo de morrer sos ou simplemente de morrer. Paréceme que ambas as cousas non van separadas; mesmo se temos familia ao noso ao redor, cando morramos, farémolo sos. Pero, seguramente, será mellor ter preto aos seres queridos, se iso é posible.
-É pouco frecuente ler novelas, xa non digamos ver películas ou series, protagonizadas por unha muller que pasa dos 70.
-Sabes? Creo que as persoas de 80 anos son tan fascinantes, se non máis, que os máis novos. Como Olive dille á poeta nun capítulo: «Cando envelleces, vólvesche invisible». Penso que ten razón niso. E, con todo, todas as persoas maiores teñen moitas cousas no seu interior. Como calquera, queren seguridade, amor, compañeirismo. Hai como un mito na cultura occidental, ou polo menos nos Estados Unidos: que despois de certo momento na vida, un detense e espera a morrer. E isto non é certo. Seguen crecendo, como o fixo Olive. Dáme gusto abrir estas portas para que a xente poida ver que as persoas maiores seguen sendo persoas.
«Frances McDormand fixo un traballo marabilloso ao interpretar a Olive, pero non pensei nela cando escribín este libro»
-Ela namórase, e vólvese a casar, cando supera os 70 anos e descobre a unha amiga despois dos 80.
-É absolutamente posible namorarse aos 70, e tamén ter unha boa amiga, como Olive con Isabelle. Só porque son maiores non deixan de ter desexos e necesidades profundas de amizade e compañeirismo. Vin a xente de 70 anos namorarse e é algo marabilloso.
-Cando pensa en Olive, ve a Frances McDormand?
-Frances McDormand fixo un traballo marabilloso ao interpretar a Olive, pero non pensei nela cando escribín este libro. Regresei á Olive que sempre estivera na miña cabeza, seguín vendo a esa profesora de matemáticas que inventara orixinalmente.
—Coñeceremos á Olive Kitteridge de 90 anos?
—Non creo que haxa outro libro protagonizado por Olive. Témome que rematei con ela, ¡pero tamén pensei iso despois do primeiro libro de Olive! Teño que ter coidado co que digo. Iso si, pode facer un cameo, quen sabe?
—Aproveitou a pandemia, e as restricións sociais, para pensar novas historias?
—A pandemia hame levado a un novo traballo, si. Foi algo fascinante. Escribín unha historia sobre un policía que é partidario de Trump e convertino nun home bo e decente. Isto foi realmente interesante para min, ir en contra de min mesma e dos meus sentimentos. Habitar en alguén que non me é familiar.
Sobre o Pulitzer e Philip Roth
—Que motiva a seguir escribindo cando xa se tivo o favor do público e da crítica, cando xa se gañou nada menos que un Pulitzer?
—O que me motiva a seguir escribindo é que sempre hai algún personaxe que me chama a atención, e algo que quero dicir sobre ese personaxe. Se non fose o caso, pararía de escribir. Pero parece que cando remato un libro, outro comeza a achegarse sigilosamente a min, o personaxe e a historia. Entón, teño que escribir. Encántame escribir. Encántame cando teño algo dicir. Cando non teño nada que dicir, non escribo.
—Pregúntase máis ás escritoras sobre a relación entre as historias que crean e a súa vida persoal, como un desafogo? Coma se a imaxinación fose cousa deles...
—Sinceramente, non se se iso é certo. Non fixen ningún seguimento do que se lles pregunta ás escritoras oposto ao que se lles pregunta aos escritores masculinos. Non me sorprendería se fose certo, pero non hai nada que facer respecto diso, excepto seguir escribindo o mellor que poida. Oxalá os tempos continúen cambiando respecto de todo iso.
«Nunca pensei que un escritor teña que ser unha boa persoa, nin creo que un escritor deba escribir sobre a boa xente»
—Algunha vez deixou de ler a un autor cando coñeceu digamos o seu lado escuro? No seu país, a última biografía de Philip Roth (autor de «A mancha humana») está levantando moitas bochas.
—Esta é unha pregunta moi interesante. É un problema coas biografías literarias para algúns lectores, que despois de ler unha biografía non lles gusta a persoa cuxo traballo algunha vez gozaron. Nunca pensei que un escritor teña que ser unha boa persoa, nin creo que un escritor deba escribir sobre a boa xente. Recentemente, lin un par de biografías de Tolstói, cuxo traballo encántame. Era un home moi complicado, ás veces, indignante. Pero non llo tiven en conta. Creo que o traballo de Roth foi excelente en ocasións na súa carreira. O que foi como persoa pode ser interesante, ou non. Non se se me entende.
—Si, temos que saber separar. Pero, creo que hai algo que comparte con Olive: a súa fascinación pola luz de febreiro.
—Febreiro non é un mes popular en Maine, deime conta hai moitos anos, cando era bastante novo e vivía alí. Notei como a luz comezaba a cambiar e que en febreiro ten unha gran beleza cara ao final do día. Maine está tan ao norte que a luz se inclina a través dun certo ángulo a medida que os días comezan a aclararse. Esa luz en febreiro é algo asombroso... ¡se a xente o notase!