Dez anos despois de facerse co cabezón por «Non haberá paz para os malvados», Urbizu regresa sen pelos na lingua e co dobre estreo de «Liberdade»
16 abr 2021 . Actualizado ás 05:00 h.«Non estou a ver series, é coma se es toureiro e ao chegar a casa posche corridas de touros», asegura Enrique Urbizu (Bilbao, 1962) antes de estalar nunha gargallada. A súa voz rouca envolve cada unha das súas sentenzas, que dita sen filtros de ningún tipo. «O que pasou con Alatriste pódesllo preguntar máis á cadea que a min», apunta o director, que estreou o seu novo proxecto, un drama histórico da España do século XIX, nas salas de cine e tamén como miniserie en Movistar +.
-Preséntano como un proxecto moi Urbizu. Que quere dicir iso?
-Sexa o que sexa iso, ¡ja, ja! Fixémola co mesmo equipo, os guionistas e eu xa nos coñecemos ben. Eu fago as cousas en base ao material, ao guion, ao orzamento... Toda esa suma de cousas pídenche, non? Tes que ser fiel unicamente aos teus personaxes, ao que lles pasa, e ao material do que dispós. E máis se rodas na natureza, que hai un nivel de intervención súa permanente do que eu non gozara ata agora nas pelis que rodara. A natureza cambiábanos o guion todos os días. Iso forma parte do carácter da serie. Pero non se que quere dicir iso de moi Urbizu.
-Ródase diferente pensando nun dobre formato, película e serie?
-Non, porque o rodamos igual que Xigantes, e a linguaxe para min é basicamente o mesmo se fas este tipo de narrativa. Se fas outro tipo de produto televisivo, outros formatos ou outros temas non podes facelo igual, tes que ter outro ritmo e outra planificación. Neste caso que son como grandes relatos pechados, de cinco capítulos e xa, non cambiei a sintaxe nin a gramática do cine. Nas mesturas de son, por exemplo, si tes que ter moi en conta se o vas ver en casa ou non. Hai diferenzas técnicas que hai que contemplar, pero son moi sutís.
-As series teñen cada vez unha linguaxe máis cinematográfica.
-Home, hoxe hai de todo. O que me sorprende é que sempre houbo series cunha calidade cinematográfica notable e produtos máis ufanos, por así dicilo, ou lixeiros, para outro tipo de formato, de horario, e de temas. Non se roda igual unha comedia que un drama gótico. O voluble e o variable son a clave destes tempos. Temos moito onde elixir. De feito hai tanto onde elixir que se está acabando a posibilidade de elixir nada, aí buscando co mando todo o que che dá a gana.
-Esta estrea é unha boa forma de celebrar o décimo aniversario do Goya, non che parece?
-Si, pois mira, non me decatou. Hai moitos anos xa.
-Que supuxo gañar ese premio?
-Pois que non volvín a rodar un longo ata agora, por exemplo, ¡ja, ja, ja!
-Entón é certo o gafe?
-Bo, non é gafe... Presentas proxectos, algúns gustan pero son moi arriscados, outros din que se che volviches tolo... Ti presentas ideas, algunhas saen e outras non. Pero imos, dez anos sen rodar un longo.
-Ti dez anos sen rodar un longo e Bebe , o teu protagonista, catorce sen actuar como actriz.
-¡Pois aquí estamos! ¡Ja, ja!
-Volveu reavivarse este ano o debate de se a Academia infravalora ás películas recadadoras e ás comedias, que ás veces quedan fóra das candidaturas.
-Non. Os Goya son escrupulosamente democráticos por votación. Non competen á xustiza nin ao mérito. A tendencia, o gusto da xente, o número de persoas que a viron, a oportunidade da película, ten moita importancia tamén. Normalmente a Qualité esquece das comedias, e eu creo que en España aínda conservamos o bo costume de premialas, aínda que igual non tanto como se merecerían. Iso son dinámicas, modas... Agora tamén hai unha xusta aparición dunha porcentaxe maior de mulleres. Pero non hai que facer moito caso. Danche un premio, agradécelo, é de moito nabo, e vasche á túa casa a outra cousa rapidamente.
Hai tanto onde elixir que se está acabando a posibilidade de elixir nada, aí buscando co mando todo o que che dá a gana
-Che redimirá esta estrea da experiencia de «Alatriste»?
-Ufff, Alatriste xa está moi esquecido. Desde Alatriste houbo escrituras de guións, Xigantes primeira e segunda tempada... Foi unha oportunidade, pero ás veces non saen ben as cousas, ou un non está no sitio ou no proxecto adecuado. Non ten ningún interese, o que pasou coa serie poderíasllo preguntar máis á cadea que a min. Eu só fixen os capítulos 1 e 2.
-Un actor ou a unha actriz para traballar?
-Valen mortos e mortas ou teñen que ser contemporáneos?
-Quen ti queiras.
-Home, se é quen queira... Gustoume coñecer a Buster Keaton, a verdade, si. E hoxe en día, Sean Penn ten un pintón tamén.
-Que estás a ver agora?
-Non estou enganchado a ningunha serie, estou a repasar cine antigo, material tamén para clase. Pero máis ben relendo. Series agora mesmo non, non teño a cabeza para series. É coma se es toureiro e ao chegar a casa posche corridas de touros, ja, ja, ja.
-Ti que es profesor, que botas en falta da docencia en España?
-A docencia mesma. O audiovisual, que é o que máis consumen os nosos mozos, está deixado da man de deus. E doutra banda tampouco sabemos nin quen é Berlanga, nin quen é Buñuel... Ou sexa, ese tradicional estar de costas á cultura que tiveron os nosos gobernantes desde sempre. En Francia levan xa moitas décadas co audiovisual na escola, co cal os rapaces saben ler textos complexos, poden ver unha peli de Bernard... en fin. E teñen un público moito máis respectuoso para co seu patrimonio, iso é educación. Pero, se non lles dan nin filosofía, que cona vanlles a dar...