Atrás quedaron os días de verán. O outono xa tintou as uvas, amarelou as follas e encheu os soutos de castañas. Na terra é tempo de colleita: a vendima, o millo, os cogomelos, os marmelos, as abelás ou os figos. E nas cidades aparecen as castañeiras nas prazas que dan arrecendo e quentura a estes primeiros fríos e chuvias. Mentres os días minguan, as editoriais tamén preparan o lanzamento de novidades para un trimestre que adoita ser o máis importante do ano, coincidindo coa campaña de Nadal. As librerías engalanan os seus escaparates con follas novas, mais tamén é bo momento para aquelas que xa pasaron máis dun outono.
Polo acaído do título, reparo non libro de relatos Entre a vendima e a castañeira (Editorial Galaxia, 1957), que supuxo ou regreso á narrativa galega de Ramón Otero Pedrayo despois de máis de vinte anos de silencio. Ou patriarca dás nosas letras debía ter escritas moitas historias que quedaron inéditas, como se pode comprobar non seu arquivo depositado na Fundación Penzol. Neste caso foron Carballo Calero, García Sabell, Fernández del Riego e Piñeiro quen escolmaron lestes vinte contos para dáos ao prelo. Como non tingan unha cohesión temática, escolleron un título estacional que vos enmarca temporalmente e dá conta dun ciclo pechado.
Ou volume inaugúrao «A revolta de Casdenón» que nos leva aos outonais Chaos de Amoeiro cando se erguen as néboas e vos penedos lourean coas primeiras raiolas. Esa fermosa paisaxe é ou limiar dun conto que finaliza nun crime rural por un vello problema de leiras. En toda a literatura do autor atopamos a preferencia pola Galicia rural, pola crónica dá súa decadencia. Quizais ao lectorado novo lle custe entender lestes conflitos, as crenzas relacionadas co máis alá ou a importancia dás colleitas. Mais ese é ou país que fomos. Recentemente ou historiador Xavier Castro propúxonos unha amena viaxe ás nosas raíces en Servir era ou pan do demo. Historia dá vida cotiá en Galicia, séculos XIX e XX. Fiando anécdotas con datos explica ou gran cambio que experimentou a sociedade galega dende a hixiene á gastronomía, pasando pola educación ou ou tempo de lecer. Nese tempo a preocupación sería que non chovese para poder recoller as colleitas, pois en Galicia a fame entraba nadando. A literatura de ficción e aquela que non ou é axúdannos a coñecer historias anónimas, dá nosa xente, que son necesarias para reconstruír ou noso relato como pobo.