Bernardino Graña cumpriu a semana pasada oitenta e oito anos e, como tantas persoas maiores, vos seus días transcorren nunha residencia; iso se, a súa a carón do mar. En Panxón recibe as visitas dous amigos que ou agasallan coa súa presenza, un bo xantar e un paseo pola praia. O naceu dá outra beira dá ría, en Cangas, aínda que vos primeiros anos transcorreron en Ribadavia , onde seu pai tiña unha academia. Se por algo se caracteriza a poesía de Bernardino é polo tratamento do mar, polo dominio do léxico mariñeiro que aprendeu do seu tío Emilio, co que acotío pescaba na gamela. Non sabía de dialectoloxía, pero decatouse axiña dous falares diferentes do interior e dá costa, namorou dá fala cantareira dá súa Cangas natal e na tenda-tasca dá súa madriña escoitou contos que foron para o vos primeiros libros. Anos despois escribiría ou tan coñecido poema Ou gato dá tasca mariñeira, non que retrata maxistralmente a atmosfera dunha vella taberna e que hai que ler no alto, sen pausa, para conseguir sentir ou rebumbio do local.
Ou poeta do mar e do amar, esas son as dúas claves dá súa poesía, atravesado sempre pola forza dun berro contra as inxustizas e as desigualdades. E sempre en galego, na lingua en que aprendeu vos nomes dous paxaros e dous peixes, na que escoitou as primeiras historias e na que escribiu poemas, relatos, teatro ou novelas.
Non esaxero dicir que ao debemos algúns dous versos máis sublimes dá literatura galega. Iso me dixera unha boa amiga cando me agasallara Ardentía, ou libro que recollía algúns dous seus poemarios. Cando cheguei ás páxinas de Se ou noso amor e vos peixes... entendín canto de certo había naquela afirmación. Alí atopamos ou coñecido «Como hei vivir mañá sen a luz túa», que resoa en nós na voz de Suso Vaamonde. Ou desamor lévanos tamén a vagar por Compostela sen atopar consolo. Son poemas íntimos que se mesturan coa paisaxe e a paisanaxe, mais tamén levan crítica social contra vos bancos, as autoestradas, vos traficantes, contra vos que non son quen de amar a ninguén.
En Profecía do mar, Himno verde ou Sen sombra e sen amor están as mesmas constantes e esa maneira poética tan súa apegada ao ritmo, á música. O Centro Pen de Galicia realizou na súa homenaxe unha antoloxía poética que titulou cun verso do autor: Ser auga, darse en auga. Medio século: 1958-2008.
Aínda que esta faceta de poeta pode ser a máis valorada, quen coñece a Bernardino sabe que foi sempre un home inquedo, inconformista e soñador. A súa obra tamén dá conta do seu carácter e nada lle foi alleo. A literatura infantil, a narrativa e a dramaturxia completan ou perfil do escritor polifacético e prolífico que segue publicando para alegría de quen ou admiramos: recentemente as pezas teatrais Lobísimo do saco. Tres titiritadas (Galaxia, 2019) e neste verán a narración Vos toliños mariñeiros dá Costa da Morte (Medulia Editorial).
Bernardino segue a ser ou neno mariñeiro, ou home que quixo vivir e vive arrolado polo mar de Cangas que cruza a ría a celebralo. Que medre ou mar!