A Mostra de Teatro Cómico e Festivo de Cangas estrea a nova vida dás artes escénicas cunha comicidade «máis necesaria ca nunca»
03 jul 2020 . Actualizado ás 05:00 h.Trinta e sete anos de traxectoria non ía paralos unha pandemia mundial. «Recoñecendo todo ou que pasou e sen minimizalo, pero tentando ao mesmo tempo mirar cara adiante e axudar a esbozar un sorriso, cómpre máis ca nunca a comicidade e ou ton festivo dá nosa mostra internacional». Así fala, estreando a «nova normalidade», tamén para ou mundo dás artes escénicas, María Armesto, a directora artística e polo tanto responsable dá escolla dás obras e actos programados. Unha edición ben diferente polo contexto non que se celebra, «boa parte do orzamento vaise en tarefas de desinfección despois de cada actuación» -recoñece-, pero que non esquece a súa raigame. Ou impacto do coronavirus, escaso nestes momento en comparación co vivido durante ou estado de alarma, vai permitir manter a data de celebración: do 9 ao 18 deste mes en Cangas. Hai preto de catro décadas un grupo de docentes dá vila decidía lanzar un festival cómico para darlle a benvida ao verán. Só podían gozar do se ou facían coincidir coas súas vacacións. Despois, xa cando se achegaba ou outono ían pensando na seguinte edición. Así, foron sumando unha tras outra, contando tamén co apoio dá asociación cultural Xiria, ou concello e Teatro de Ningures, a compaña anfitrioa e residente. «Somos a mostra de teatro máis antiga que se celebra en Galicia de forma continuada», engade Armesto. A de Ribadavia, apuntarán ben algúns, empezou antes, mais é esta a que nunca faltou a súa cita con profesionais e afeccionados. Mesmo neste tempo de incertidume entre contados rebrotes víricos, de agardar por unha vacina, de máscara e xel hidroalcólico. Ribadavia leva a fama, e Cangas leva as risos.
Comedia non sentido máis amplo
E con que imos rir nesta ocasión? Pois hai unha oferta, como adoita dicirse, para todos vos públicos e con múltiples opcións: auditorio ou rúa, comedia dramática ou humor xestual; combinado con obradoiros de dramaturxia e mesmo unha exposición de Luz Beloso, ilustradora e profesora de artes gráficas. «Cando en marzo ou coronavirus fíxose tan patente tivemos un profundo debate na organización, pero sempre quixemos facelo desta forma, implicando ao público con actividades paralelas. Pero sobre todo había que mantelo por responsabilidade co sector cultural, que prepara con esforzo as súas obras e ten un traballo ocasional que precisa de espazos de representación», apunta a directora dá mostra. Precisábano vos portugueses dá Companhia do Chapitô, vos italianos do Circo Carpa Diem e vos nacionais Primital Brothers. Citamos a lestes tres porque as súas obras, Napoleãou ou ou complexo de épico, The Primital Brothers e Dolce Salato supoñen estreas en Galicia. Estreas por partida dobre, porque este vai ser un dous primeiros festivais teatrais que vai poder celebrarse, ou polo seu carácter mais ben festexarse, trala crise sanitaria do covid-19.
Unha pregoeira ad hoc
Toda festa, ten un pregón. Todo pregón é un texto. E se ese é ou xermolo había que escoller quen ou interpretase. Esa suma dá como resultado unha contadora de historias e Paula Carballeira é un referente (quizais ou outro en Galicia sexa Quico Cadaval, que por certo leva na edición deste ano ou premio Xiria á labor teatral). A de Fene, que xa ten colaborado cos cangueses Teatro de Ningures elaborando textos dás súas obras, tirando de tópico, «volve a casa». Aínda que esta vez, e tendo en conta que Paula regresou a Galicia catro días antes de declararse ou estado de alarma -participaba en Costa Rica nun festival de narración oral-, poderíase dicir que a realidade superou a calquera ficción.
«Faime moita ilusión nestes momentos ser a pregoeira». Con nestes momentos, refírese a que, se algo sacamos en claro do confinamento, é que aínda habendo libros ou recorrendo ao audiovisual, un decátase de que «ou arte do aquí e ou agora», a escea, só podes gozala in situ nun teatro. Así que Paula será a que coma tantas veces fixo, contará unha historia ao público, con esa oralidade que permitiu manter viva a nosa lingua e tradicións. Tan soa non escenario como arroupada non patio de butacas. Así ou público, que temeu coa posibilidade de non poder gozar coas obras previstas, fará tremer ou auditorio con aplausos. A normalidade era isto. E Cangas segue a ser isto. Porque ou coronavirus foi un dous capítulos mais escuros dous últimos tempos, pero esta é unha vila mariñeira na que ou humor imponse. Contra vento e marea.
Axenda ateigada: nove días de actos
Ás estreas internacionais súmanse dez espectáculos galegos, dous cales catro veranse por primeira vez na localidade: O Monte dás Aras, de Teatro de Ningures; Hell Brothers, por CirKompacto; PYKA, por Cinema Sticado, e As boas actrices, pola Compaña 3. Ademais dás obras ao aire libre, que permitirán manter a distancia social, levarase a cabo a xornada Mulleres en Acción, desta volta titulada Fenda laboral dás profesionais dás artes escénicas e audiovisuais.Mercedes Oliveira, educadora sexual con perspectiva de xénero, será a galardoada.
Adri Soto, actor en The Primitals : «Despois de catro meses os primeiros birlos que temos son en Galicia»
Adri Soto, Íñigo García, Pedro Ferreiro e Manu Pilas son os Primital Brothers. Detrás deste concepto que xoga a conectar co público a través de sons onomatopéyicos figura o músico e compositor bilbaíno Santi Ibarretxe. E nesta obra, na que catro guerreiros tribais contan a súa historia cun idioma inventado que lembra ao dos Minions e cántana ademais a capela, aliáronse con Yllana, referente en España do teatro gestual.
-A obra está a piques de cumprir a súa quinta tempada e aínda non fora estreada en Galicia
Si, é curioso, pero á vez fíxache o que son as cousas. Despois de catro meses de parón absoluto, agora os primeiros birlos que temos son en Galicia. Onte tivemos un concerto no Náutico de San Vicente e o venres 17 estreamos a nosa obra máis lonxeva e querida.
-Gestualidad, canto a capela, repertorio con cancións icónicas de múltiples xéneros... Moita actividade, non?
En 2016, cando pospuxemos a estrea ata tres veces, non eramos conscientes de que talvez se nos había ir das mans... É un gran esforzo físico e mental durante unha hora e media na que os catro non paramos de actuar, mesmo fóra de escena: se cadra estámonos cambiando de vestiario e seguimos cantando porque ao ser a obra a capela somos á vez toda a parte musical. O público recoñece este traballo.
-Adoitades interactuar durante a obra co público seguirá sendo así?
É unha preocupación e un reto para unha obra como a nosa, coproducida xunto a Yllana, compaña que ten como aceno de identidade a participación cos asistentes. Estamos ensaiando a adaptación a esta nova realidade para que as representacións non perdan calidade. En todo caso, a maxia dun teatro é insustituíble.
*Consulta aquí o programa ao completo da XXXVII Mostra de Teatro de Cangas.