Bob Dylan prepárase para a inmortalidade

FUGAS

Domenech Castelló

Con «Rough and Rowdy Ways», o americano mira á morte, apela ás referencias da súa vida e entrega un gran disco

26 jun 2020 . Actualizado ás 15:32 h.

Seguramente se atope aí una das poquísimas vetas virxes que quedan ao rock: as súas grandes iconas encarando a morte e pechando o pano con discos serenos e meditados que se preparan para o que chega. Está a ocorrer por primeira vez, igual que un día axitaron cadeiras, conciencias e puritanismos como nunca se fixo antes. Agora toca mirar ao crepúsculo da vida propia desde o miradoiro das súas cancións. Caídos imprescindibles como Johnny Cash, Leonard Cohen ou David Bowie, facendo viaxes introspectivos e escuros nas súas obras finais e deixando fe dos últimos días da súa existencia, cada vez quedan menos. Parece coma se estivésese ante o alento final dunha xeración de xigantes que deu forma ao que hoxe é o rock.

Bob Dylan permanece aí. Aos seus 79 anos sobe a ese miradoiro de tebras, como unha sabia pantasma doutra época falando desta que estamos a vivir tan perigosamente. Tras un estraño periplo polos estándares da música americana -inaugurado con Shadows in the Night (2014), seguido con Fallen Angels (2016) e concluído con Triplicate (2017)-, en marzo deu un crebo non previsto coa posta en circulación do tema Murder Most Foul en plena explosión da crise do coronavirus. Mantendo esa imaxe de espírito libre, primeiro renunciou a cancelar os concertos previstos, como estaban a facer xa a maioría dos músicos. Logo, entregou este monumento sonoro de 17 minutos illado de todo. Unha insólita peza en spoken word lanzada ao océano dixital que miraba ao asasinato de Kennedy como «o máis infame» e repasaba unha boa parte da historia do século pasado. Sen libreto de explicacións nin plan de ataque, ninguén sabía moi ben que significaba. Só que servía para dar carpetazo ao seu capricho das versións, entregando material novo. E realmente excelente.

Cinco sobre cinco

Non o sabiamos, pero atopabámonos ante o primeiro adianto de Rough and Rowdy Ways, o 39.º álbum do artista, saudado con honras de obra mestra e puntuacións de cinco sobre cinco nas publicacións máis prestixiosas do planeta. Superior ao seu máis inmediato precedente, Tempest (2012), pero sen acadar a excelencia do antecesor, Modern Times (2006), mostra a un Dylan tirando das bases musicais que marcaron os últimos tempos -lúgubre escuridade, blues, toques de jazz, aroma pre-rock, folk, espectros soul- como quen estira un chicle ata o final.

A novidade pona o ton. Por unha banda, facendo unha especie de revisión aos fitos culturais e sociais que forxaron o que é América, desde Martin Luther King a Elvis, pasando por Jack Kerouac ou Walt Whitman. Por outro, o xeito coa mirada aos ollos da propia morte. Unhas veces con transcendencia. Outras con humor negro. Pero sempre, aparecendo e desaparecendo a señora da guadaña como esa sombra de blues intermitente que comanda a viaxe.

Existe un certo punto de testamento no álbum. Ademais, ao xurdir neste mundo global de populismos, covid-19 e uns vertixinosos cambios sociais equivalentes aos que narrou no seu celebérrima The Times They Are A-Changin' de 1964, moitos quixeron ver unha luz profética na confusión da escuridade.

«Non son un falso profeta / só sei do que sei», canta en False Prophet, pondo véndaa antes que a ferida. «Déixame pasar, abre a porta / A miña alma está angustiada, a miña mente está en guerra», dille despois á morte en Black Rider. Son dous polos que marcan un disco cheo de reencontros con sons coñecidos e varios momentos de tremor interior ante o embriagador efecto desa beleza de engurras profundas. Nese sentido, Key West (Philosopher Pirate), lenta, bonita e emocionante, é das de abrir a alma en dúas e entregala totalmente ao son. Marabilla.