Bill Cunningham pasou á historia como o fotógrafo que inventou o «street style», pero deixou unhas memorias que contan moito máis
11 ago 2019 . Actualizado ás 09:33 h.Non pode falarse de Bill Cunningham sen invitar o lector a sentarse nunha terraza con vistas para observar -non ver, non se confundan- á xente que pasa. Talvez descubran que teñen un sexto sentido para distinguir a esas persoas especiais que se disfrazan coa multitude. Como aquel austero home de Boston que, tras desafiar ao «que dirá a xente» que lle repetía constantemente a súa nai, pasou á historia da moda por ser o descubridor do street style. E proben a facelo mentres dan pequenos sorbos a un cóctel de té matcha, jengibre e auga de coco coa exuberancia barroca coa que Bill decoraba as estancias nas que confeccionaba os seus chapeus antes de que «a súa historia de amor» por esa arte desvanecésese e acabase deixándoo polas crónicas de moda, primeiro, e a cámara, despois. Á fin e ao cabo, confesen, quen non xogou ás mariquitas cos transeúntes algunha vez. Unha carreira na moda descobre quen era Bill Cunningham. Conta secretos como que desde neno lle gustaba a roupa de muller e ir compondo o estilo daqueles que vía pasar polas rúas da conservadora Boston dos anos corenta. Pero esta obra editada en España por Superflua é algo máis que unhas memorias. É un tratado de sociología, un legado póstumo que invita a afrouxarse o corpiño porque, como di o propio Cunningham ou William J. (nome que usaba para os seus chapeus) no libro, «só aqueles dispostos a sacrificar a seguridade e comodidade do sistema establecido, e a loitar polas súas crenzas individuais, provocan os cambios que fan avanzar o mundo».
A historia fascina porque o personaxe é marabilloso e vai presentando a outros fabulosos dos que fala como quen conta a vida da veciña do quinto. Aínda que en realidade personaxes como Nona e Sophie, as fundadoras da elegante e sofisticada Chez Ninon, eran unhas veciñas que acabaron converténdose nas súas grandes amigas. Iso que, en cuestión de moda, Bill non tiña nada que ver con elas. Por non falar de cando alugou a unha escritora inglesa a metade do seu estudo e resultou que a dama trouxo con el ao seu marido de entón, o gran Norman Mailer.
Cunningham era un observador, un voyeur que non se escondía, un home que se coaba nos desfiles de grandes deseñadores. Non o facía para ver as súas coleccións, que tamén. Facíao para ver como ían vestidas aquelas damas que buscaban facerse un oco na sociedade neoiorquina da época. E distingue entre as trepadoras, as verdadeiras damas con estilo, as que levan pezas prestadas... Faino con graza, con certa crítica a un mundo no que se movía como peixe na auga, pero que ao seu modo tamén criticaba. Lembra, por exemplo, como a moda en Nova York miraba a París. Os deseñadores neoiorquinos pagaban grandes cantidades de diñeiro por acudir aos desfiles de Europa e logo, semanas despois, eses mesmos deseñadores traían as súas coleccións desde París para presentalas na Gran Mazá a prezos moito máis económicos. Foi nun deses desfiles, o que deron Balenciaga e o seu discípulo Givenchy, onde descubriu por que o mestre era o mestre. Por suposto, tamén se coou. Foi fascinante. Mellor devandito, quedou fascinado.
Dior marcou a diferenza
Neses desfiles cociñábase todo. Porque a diferenza do que ocorría antes da Segunda Guerra Mundial, durante aqueles anos ninguén se fixaba xa nos apelidos do Social Register, só miraban de quen ías vestido. Quen marcou a diferenza naquel Nova York foi Dior co nacemento do New Look. Iso é o que conta Cunningham, que abandonou a sombrerería cando deixaron de levar os chapeus. Empezou a cambiar o paso o día que os deseñadores comezaron a pór perrucas na cabeza dos seus modelos, pero fíxoo efectivo cando se deu conta de que as súas vellas clientas non se emocionaban xa cos novos deseños. Foi entón cando o deixou e cando John Fairchild J.R. pediulle que escribise unha columna en Women's Wear Daily. Bill nunca foi de Vogue.
Pero estes son só algúns segredos que revela nas páxinas deste libro que se le do tirón e onde dá grandes leccións de moda. Por exemplo, non podes loitar contra unha tendencia ou para triunfar, mellor devandito para forrarse neste negocio, hai que dar o salto no momento xusto. Non vale adiantarche ao teu tempo porque, ao final, o artesán non logra gañarse a vida como o fan os que fabrican por xunto. Polo menos non o lograban naquela época. O curioso é que Bill Cunningham gardou todo isto en papeis achados tras a súa morte. Estas memorias nas que fai preguntas como «por que todo o mundo teme ser un mesmo na súa propia cidade?» son como un legado, unha herdanza para todo ese mundo que el observou e retratou.