Quen é o mellor escritor vivo de España?

FUGAS

Marcos Míguez / Óscar J.Barroso

Lanzamos a pregunta a dez personalidades do mundo do libro en Galicia, e asumiron o reto (imposible) de dar só tres nomees. Aquí o relato e as conclusións

20 sep 2019 . Actualizado ás 10:42 h.

Xa que florecen as letras, e achégase o día do Libro, queremos sementar o campo de literatura. E esfollar a margarida dunha pregunta: Quen é o mellor autor, ou autora, vivo de España? Deixamos a cuestión en mans de dez personalidades do mundo do libro, pedíndolles que primase sobre o crítico o lector máis persoal que levan dentro. Pedimos que nos dean tres autores por persoa, a súa top 3 do sistema literario español contemporáneo, aos escritores Víctor F. Freixanes, Inma López Silva, Manuel Rivas, Ledicia Costas e Domingo Villar; o libreiro Carlos Coira e as libreiras Esther Gómez e Mercedes Corbillón, o editor Francisco Castro, e Lorena Bembibre, autora do blogue O nas minchas. «A escolma tan reducida sempre será inxusta, como elixir autores como nunha carreira de cabalos», advirte Manuel Rivas, que no seu trinidad literaria sitúa a Luz Pozo (Ribadeo, 1922), Caballero Bonald (Jerez de la Frontera, 1926) e Carme Riera (Palma, 1948). «Unha cousa que me asombra é o pouco coñecida fóra de Galicia que é Luz Pozo. Les o que escribiu nos 50 e non hai ninguén coma ela! Parece mentira que deixasen publicar El vagabundo... Se Luz fose arxentina sería diferente, teriamos que proxectala moito máis. Carme Riera é outra pioneira. Son as dúas tan valentes na escrita...», afirma o autor de Vivir sen permiso, que elixe tamén a Caballero Bonald, e non só pola súa poesía. «As memorias que escribiu son irrepetibles. Para min, unha das mellores novelas contemporáneas en español é Ágata ojo de gato», sinala Rivas.

MARCOS MÍGUEZ

Antes de tocar a porta da Real Academia Galega, deixamos caer a pregunta polas librerías. E asoma Ignacio Martínez de Pisón (Zaragoza, 1960). «El é o gran cronista da Transición. Chega ao lector literario e ao que non o é tanto. Se tivese que quedar cun dos seus libros, leste sería Dereito natural. Ler a Pisón é como atoparche ao teu veciño na escaleira e botarche uns risos», sostén Esther Gómez, de Moito Conto, que engade ao autor da boa reputación outros dous favoritos, Clara Usón (Barcelona, 1961) e Antonio Soler (Málaga, 1956), premio da Crítica por Sur , «unha gran novela de pulso de cidade», apunta a libreira.

MARCOS MÍGUEZ

«De Clara Usón diría que é a gran novelista española infravalorada», considera Esther Gómez, unha visión que comparten a escritora Inma López Silva e Mercedes Corbillón, libreira en Cronopios. «Usón é unha autora moderna que sabe novelar ao clásico. En Valor , cambia da mente dun personaxe á doutro de xeito complexo, eliminando o superfluo. No asasino tímido, a súa última novela, a realidade e a ficción mestúranse como a auga da ría co mar», observa Corbillón. «Clara Usón, se non fose muller, sería alguén de verdadeira relevancia. É como unha formiga que vai facendo silenciosamente unhas novelas boísimas», asegura a autora de Chámame señora, pero trátame coma a un señor, quen recomenda A filla do Leste, «que imaxina, documentándose ben, a historia da filla de Milosevic e afonda na violencia e na condición humana». «Pero a novela que máis me gustou a min dela foi El asesino tímido, que fai unha análise política moi valente da España da Transición», asegura Inma López Silva. Marta Sanz (Madrid, 1967) é o seu gran favorita, sobre todo por Clavícula , e completa a súa selección Rosa Montero (Madrid, 1951), nome que sae máis dunha vez entre os nosos entrevistados. «Rosa Montero é o referente no xornalismo e na literatura que temos moitas mulleres», apunta a escritora.

Autores omnívoros

Se entramos na librería Trama, Juan José Millás (Valencia, 1946) é o gran favorito, hoxe no escaparate coa vida a intres. «A escolla depende do gusto e do momento. Pero con Millás hai coincidencia no equipo de Trama, gústanos a moitos. Eu mercaría un libro seu só polo autor. Estase descubrindo como un dos grandes novelistas», di o libreiro Carlos Coira.

Óscar J.Barroso - Europa Press

Millás é tamén o número uno segundo Francisco Castro, escritor e director de Galaxia, «polo omnívoro que é». A triloxía da soidade (A desorde do teu nome, A soidade era isto, Volver a casa) «é do mellor da literatura contemporánea. Millás é un prestidixitador do cotián, capaz de facer do voo dunha mosca un acontecemento cósmico,», afirma quen no seu podio inclúe a Sara Mesa (Madrid, 1976) e a David Trueba (Madrid, 1969).

A poesía ten aquí unha Luz sen par. Luz Pozo Garza mantense nas alturas, tamén por elección de Víctor Fernández Freixanes, escritor e presidente da Real Academia Galega. «Eu escollo tres galegos, porque a literatura en lingua galega está en igualdade con todas as literaturas do Estado. Custa dar unha orde, comparar un poeta cun narrador. Eu escollería un novelista, un autor de relatos breves e unha poeta, para que a xente os visite e os lea sen prexuízos», invita el autor de Cabalo de ouros. Antón Riveiro Coello (Xinzo de Limia, 1964) «é un autor de primeirísimo nivel. Laura no deserto, unha catedral da literatura. Hai alguén que manexa extraordinariamente o relato e é un dos nosos autores con máis mundo, Miguel-Anxo Murado. Do libro Ruído hai un conto, Francotirador, que amosa como se constrúe un relato para conseguir a máxima eficacia literaria. E Luz Pozo é un clásico vivo», valora Freixanes.

A elección, apunta Lorena Bembibre, autora do nas minchas, «ten unha parte sentimental importante», que fai que ela coroe a Almudena Grandes (Madrid, 1960) como unha das escritoras que a converteron «en Lectora con maiúsculas». «Chamareiche Venres foi un punto de inflexión na miña adolescencia», di esta lectora voraz que repara na importancia de «os outros episodios nacionais» de Grandes e eleva, ademais, ao seu podio a Rosa Montero. «É terra, mar e aire, unha autora da que eu quedaría con Historia do rei transparente», comparte.

Asucando o mar literario con Ou último barco, Domingo Villar elixe para Fugas a Muñoz Molina (Úbeda, 1956), hoxe entre as novidades coa delicia breve Os teus pasos na escaleira, como o mellor autor español vivo. «Gústame a súa voz tranquila, a cadencia narrativa que permite explicar con sinxeleza os sentimentos complexos», valora o creador de Leo Caldas, que tamén escolle a Juan Marsé (Barcelona, 1933) e a Joaquín Sabina (Xaén, 1949) no seu palmarés de letras: «Marsé lévame a un mundo que non coñecín, pero que viviu xente á que quixen. Nos seus libros, como nos de Dostoyevski, a miseria aparéceseme chea de luz. E Sabina é o poeta sobrevivente da terna que me acompañou desde a miña adolescencia, xunto a Carlos Oroza e Leopoldo María Panero. Sigo escoitando a Sabina como quen vai á escola, para aprender a escribir intercalando nunha mesma frase o puñal e a seda».

Ledicia Costas fai dobrete na nosa selección de seleccións ao ser xurado e, ao tempo, favorita. A premio nacional foi elixida entre as grandes por Carlos Coira, de Trama. Ledicia Costas (Vigo, 1979) nomea a Manuel Rivas (A Coruña, 1957) en primeiro lugar entre os favoritos porque «representa o escritor total. Pola calidade literaria en distintos xéneros e tamén pola capacidade que ten de romper a barreira dos andeis e chegar ás casas da xente. Con Manifesto contra todo isto remove as conciencias e dános unha labazada. O Rivas xornalista é un ciclón. Ten unha pegada persoal que está en todo o que fai», afirma a autora de Escarlatina , que lanzará en breve a novela para adultos Infamia, e que tamén ten entre os seus autores de cabeceira a Diego Arboleda (Estocolmo, 1976) e Elena Medel (Córdoba, 1985). «Arboleda é o mellor que se está escribindo en literatura infantil e xuvenil. Prohibido leer a Lewis Carroll é magnífico, e Tara de Medel un poemario esgazador sobre a nai», asegura a escritora.

Hai que apresurar un final e será con axuda de David Trueba, terceiro autor favorito de Mercedes Corbillón e de Francisco Castro. «Ler unha novela de Trueba é como ir non coche un día de verán coa ventá aberta», advirte Castro. «Trueba é capaz de que leas grandes historias sen sentir que che esforzas -di Mercedes  Corbillón-. Con el pásame o que con Elena Ferrante, o pracer lector que se sente é inmenso».

Dez personalidades revelan os seus favoritos 

EDUARDO PEREZ

VÍCTOR FREIXANES

Escritor e presidente da RAG

1. Antón Riveiro Coello

2. Luz Pozo Garza

3. Miguel-Anxo Murado

PACO RODRÍGUEZ

INMA LÓPEZ SILVA

Escritora

1. Marta Sanz

2. Clara Usón

3. Rosa Montero

M.MORALEJO

DOMINGO VILLAR

Escritor

1. Antonio Muñoz Molina

2. Juan Marsé

3. Joaquín Sabina

ANGEL MANSO

ESTHER GÓMEZ

Libreira en Moito Conto

1. Ignacio Martínez de Pisón

2. Clara Usón

3. Antonio Soler

Eduardo Pérez

MANUEL RIVAS

Escritor e académico

1. Luz Pozo Garza

2. Caballero Bonald

3. Carme Riera

ÓSCAR CELA

CARLOS COIRA

Libreiro en Trama

1. Juan José Millás

2. Luis Landero

3. Ledicia Costas

XOAN CARLOS GIL

LEDICIA COSTAS

Escritora

1. Manuel Rivas

2. Diego Arboleda

3. Elena Medel

XOAN CARLOS GIL

FRANCISCO CASTRO

Escritor e editor de Galaxia

1. Juan José Millás

2. Sara Mesa

3. David Trueba

PACO RODRÍGUEZ

LORENA BEMBIBRE

Autora do blogue O nas minchas

1. Almudena Grandes

2. Rosa Montero

3. Edurne Portela

PACO RODRÍGUEZ

MERCEDES CORBILLÓN

Libreira en Cronopios

1. Enrique Vila-Matas

2. Clara Usón

3. David Trueba